Năm 2021, BHXH tỉnh được giao thu BHXH, BHYT, BHTN với số tiền trên 1.821 tỷ đồng. Tính đến hết tháng 9/2021, toàn tỉnh đã thu được 1.285 tỷ đồng, bằng 70,6% kế hoạch giao cả năm. Số nợ đã giảm so với cùng kỳ năm trước 13 tỷ đồng và đến hết tháng 9/2021 chỉ còn 2,5% trên tổng số thu.
Tuy nhiên, đến hết tháng 9/2021 toàn tỉnh vẫn còn 963 đơn vị nợ, với số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN trên 36 tỷ đồng, do đó việc giải quyết các chế độ chính sách BHXH, BHTN cho người lao động (NLĐ) gặp rất nhiều khó khăn.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ đọng tăng cao là do diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất - kinh doanh, khiến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, cũng như tác động nghiêm trọng đến việc làm, thu nhập và thực hiện các chế độ chính sách đối với NLĐ.
Song, bên cạnh yếu tố khách quan thì vẫn còn tình trạng một số ít doanh nghiệp chưa có ý thức tuân thủ pháp luật về BHXH, có biểu hiện trốn đóng, chây ỳ cũng như xuất hiện ngày càng nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm việc chuyển nộp tiền đóng BHXH, BHYT hàng tháng theo quy định của pháp luật, mặc dù hàng tháng ngành BHXH đều gửi thông báo nhưng vẫn không phối hợp đối chiếu quỹ lương, không thanh toán số tiền nợ BHXH, BHYT.
Hành vi chậm đóng BHXH 1 tháng, tháng sau đóng cho tháng trước hiện nay chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý nên nhiều doanh nghiệp vẫn cố tình vi phạm. Bên cạnh đó, công tác khởi kiện ra tòa án, khởi tố những đơn vị có vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN vẫn còn khó khăn, chưa hiệu quả nên tình trạng trốn đóng, chậm đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN hiện nay có chiều hướng gia tăng, diễn ra ở nhiều đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, làm ảnh hưởng đến quyền lợi hưởng chế độ BHXH, BHYT của NLĐ.
Cùng với đó, vai trò và trách nhiệm của tổ chức công đoàn ở các doanh nghiệp này chưa được phát huy, chưa mạnh dạn đứng ra để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ. Trong khi đó, về phía NLĐ cũng chưa dám đấu tranh hay lên tiếng, thậm chí gửi đơn phản ánh đến ngành quản lý về những vi phạm của doanh nghiệp do sợ bị mất việc làm, mất thu nhập nên đành "xuống nước” và bỏ qua các vi phạm của doanh nghiệp.
Để hoàn thành chỉ tiêu thu BHXH, BHYT, BHTN năm 2021 và giảm nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN xuống dưới 2%, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ, BHXH tỉnh đã nghiêm túc tiếp thu nội dung triển khai công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT do BHXH Việt Nam tổ chức ngày 22/10/2021 vừa qua.
Đồng thời, chỉ đạo BHXH các huyện, thị và phòng chức năng đề ra các giải pháp đồng bộ, tập trung rà soát đơn vị nợ đọng, phân loại nợ theo từng nhóm để đôn đốc thu nợ. Đối với những doanh nghiệp thực sự khó khăn do ảnh hưởng dịch bệnh cần phải hỗ trợ kịp thời, giúp doanh nghiệp phục hồi sản xuất.
Đối với những doanh nghiệp lạm dụng tình hình, cố tình chậm đóng, nợ đọng BHXH cần áp dụng các biện pháp thích hợp đề nghị tiếp tục thanh tra đột xuất và thanh tra liên ngành; tiếp tục chuyển hồ sơ các đơn vị nợ, trốn đóng BHXH đã thanh tra, xử phạt nhưng đơn vị không khắc phục sang cơ quan công an để xử lý theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự số 100 ngày 27/11/2015.
Ông Phạm Quốc Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: "Để khích lệ các tập thể, cá nhân hoàn thành chỉ tiêu thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT, ngay đầu quý IV/2021 BHXH tỉnh đã phát động phong trào thi đua nước rút 3 tháng còn lại của năm 2021. Chúng tôi đã đưa ra các giải thưởng nhằm kịp thời động viên các đơn vị hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch thu, giảm nợ đọng năm 2021 và phát triển người tham gia. Phong trào thi đua đã được các đơn vị, phòng ban hưởng ứng nhiệt tình”.
Song song với công tác thu, thu nợ, hiện nay các đơn vị đang nỗ lực tuyên truyền, vận động phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, các ngành liên quan triển khai thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ NLĐ, người sử dụng lao động theo tinh thần Nghị quyết 68, Nghị quyết 116 của Chính phủ và Quyết định 28 của Thủ tướng Chính phủ với phương châm: "Chi trả nhanh nhất, chính xác nhất” góp phần "tiếp sức” cho NLĐ, người sử dụng lao động phục hồi sản xuất kinh doanh trong mùa dịch Covid-19.
Hồng Duyên
