Theo đó, nếu như năm 2020, toàn tỉnh vẫn còn 216 trường hợp tảo hôn thì năm 2021 đã giảm 98 trường hợp và không có tình trạng hôn nhân cận huyết thống. Đặc biệt, tình trạng xuất nhập cảnh trái phép trên địa bàn tỉnh giảm gần 22% so với năm 2020.
Để thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 191 của Tỉnh ủy, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 154 về tuyên truyền, vận động đẩy lùi tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và xuất nhập cảnh trái phép (TH-HNCHT&XNCTP) trên địa bàn tỉnh năm 2021. Đồng thời, hiệp thương với các đoàn thể chính trị - xã hội, các ban, sở, ngành của tỉnh được phân công nhiệm vụ theo kế hoạch phân công trách nhiệm để triển khai kế hoạch.
Các ban, sở ngành, đoàn thể tỉnh được phân công nhiệm vụ theo kế hoạch đã xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện trong toàn hệ thống từ tỉnh đến cơ sở. Cấp ủy các huyện đã chỉ đạo phân công nhiệm vụ cụ thể cho các ban, ngành, đoàn thể trong huyện cụ thể hóa các nội dung của Kế hoạch số 191 bằng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể để triển khai thực hiện tại địa phương; tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân về tác hại, hệ lụy của nạn TH-HNCHT&XNCTP.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân, tiến hành phát 31.000 tờ rơi tuyên truyền về công tác phòng, chống TH-HNCHT&XNCTP tại 9/9 huyện, thị xã, thành phố, in và treo 50 băng rôn tuyên truyền tại 3 huyện có nguy cơ cao. Đồng thời, phối hợp với Huyện ủy Mù Cang Chải tổ chức hội nghị gặp mặt 200 già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc để tuyên truyền về các hệ lụy của TH-HNCHT&XNCTP trên địa bàn huyện.
Hoạt động bảo vệ phụ nữ và trẻ em gái do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức, góp phần thực hiện Kế hoạch số 191.
Cùng với đó, MTTQ các cấp đã đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thu hút nhân dân tham gia các hoạt động của tổ chức đoàn, hội; xây dựng các mô hình dòng họ tự quản, thôn bản, tổ dân phố tự quản về TH-HNCHT&XNCTP. Đẩy mạnh các phong trào thi đua "dân vận khéo”, xây dựng các mô hình không TH-HNCHT&XNCTP trong nhân dân, bổ sung vào hương ước, quy ước của các thôn, bản, tổ dân phố và thực hiện nếp sống văn minh, gia đình văn hóa, dòng họ văn hóa, khu dân cư văn hóa.
Đồng thời, biểu dương, nhân rộng các dòng họ, thôn, bản, tổ dân phố điển hình thực hiện tốt. Triển khai đồng bộ, hiệu quả các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Trong đó, ưu tiên hỗ trợ cho gia đình chính sách, hộ nghèo, phát triển kinh tế; đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, dạy nghề trong các trường phổ thông cho thanh, thiếu niên bước vào tuổi lao động phù hợp với yêu cầu phát triển của địa phương, tạo việc làm, nghề nghiệp ổn định cuộc sống, xóa dần sự chênh lệch giữa các vùng, từng bước nâng cao đời sống nhân dân, xóa bỏ tư tưởng, tập tục không còn phù hợp với nếp sống văn hóa mới.
Cùng với MTTQ các cấp trong tỉnh, năm 2021 vừa qua, Công an tỉnh đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ, công an các huyện thực hiện có hiệu quả các giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng XNCTP với chỉ tiêu phấn đấu giảm 10% số người xuất cảnh trái phép so với năm 2020. Tổ chức 802 buổi học tập tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật với 78.980 lượt người tham gia học tập, ký cam kết thực hiện các nội quy về an ninh trật tự tại cơ sở.
Đặc biệt, Công an tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 38 về mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, ngăn chặn việc đưa người Việt Nam xuất cảnh trái phép, người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam trái phép. Đã tiến hành xử phạt 3 vụ/3 đối tượng về hành vi "Qua lại biên giới quốc gia mà không làm thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh theo quy định”, thu nộp ngân sách Nhà nước 11.000.000 đồng và làm rõ lai lịch 75 công dân địa phương xuất cảnh trái phép không được nước ngoài cho cư trú.
Ban Dân tộc tỉnh ban hành Kế hoạch số 32 về thực hiện Đề án "Giảm thiểu tình trạng TH-HNCHT trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015-2025”, tổ chức 6 hội nghị cung cấp thông tin và tuyên truyền, nâng cao nhận thức thay đổi hành vi trong hôn nhân cho 415 đại biểu là cán bộ xã, đội ngũ cán bộ chủ chốt các thôn, bản và người uy tín trong vùng đồng bào DTTS và nhân rộng mô hình trên địa bàn huyện Văn Yên; phối hợp tổ chức 2 hội nghị tuyên truyền về công tác dân tộc và chính sách dân tộc với tuyên truyền về Luật Hôn nhân và Gia đình cho 118 đại biểu là bí thư hoặc phó bí thư chi bộ, trưởng ban công tác Mặt trận, trưởng thôn, bản, các tổ chức đoàn thể ở các thôn, bản thuộc các xã trên địa bàn huyện Lục Yên.
Sở Tư pháp phối hợp tổ chức 4 hội nghị tuyên truyền pháp luật về một số quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình; Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam tại xã Khao Mang, Lao Chải (huyện Mù Cang Chải), xã Cát Thịnh, thị trấn Nông trường Liên Sơn (huyện Văn Chấn) cho 302 người tham dự; thực hiện biên soạn và phát hành 15.500 tờ rời, phát hành 210 đĩa tuyên truyền bằng song ngữ Việt - Mông về nội dung này cho đồng bào nắm được.
Hội Nông dân ban hành Kế hoạch số 168 tuyên truyền, vận động về đẩy lùi TH-HNCHT và không xuất cảnh trái phép trên địa bàn tỉnh năm 2021. Tuyên truyền thông qua Trang Thông tin điện tử của Hội, nhóm Zalo, fanpage của hội nông dân các cấp; thông qua các hội nghị sinh hoạt của chi, tổ hội; tuyên truyền cổ động trực quan pa-nô, băng zôn, khẩu hiệu, duy trì hoạt động 3 không...
Các cấp hội huyện Văn Chấn, Trạm Tấu, Mù Cang Chải phối hợp tổ chức 1.520 buổi tuyên truyền cho 60.060 hội viên, nông dân về phòng, chống TH-HNCHT&XNCTP. Thành lập mô hình dòng họ tự quản về "Không TH-HNCHT và không XNCTP" tại bản Đề Sủa, xã Lao Chải và bản Háng Phừ Loa, xã Mồ Dề với 195 hội viên tham gia.
Các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh phát huy tốt vai trò 1.450 cộng tác viên, báo cáo viên hội viên nòng cốt để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động con em gia đình, dòng họ không TH-HNCHT&XNCTP. Tuyên truyền, vận động các gia đình tạm dừng kết hôn 43 trường hợp tại xã An Lương, Liên Sơn, Suối Quyền, Đồng Khê, Nậm Lành, Bình Thuận huyện Văn Chấn; xã Púng Luông, Nậm Có, Dế Xu Phình, Chế Tạo, Hồ Bốn, Nậm Khắt, Khao Mang, Lao Chải huyện Mù Cang Chải; xã Tà Xi Láng, Bản Mù, Phình Hồ, Pá Hu, huyện Trạm Tấu...
Các cấp bộ Đoàn tổ chức lớp tập huấn tuyên truyền không HNCHT không sinh con thứ ba trở lên, không thách cưới cao, không xuất cảnh trái phép và giao lưu truyền thông cấp tỉnh tại thôn Páng Cáng, xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn, xã Xà Hồ, Pá Lau, Bản Công (Trạm Tấu), xã Tú Lệ, xã Đồng Khê (Văn Chấn); xã Cao Phạ, xã Lao Chải (Mù Cang Chải). Qua đó, tình trạng tảo hôn giảm 45,4% và HNCHT trên địa bàn tỉnh giảm 100%. Điển hình như huyện Văn Chấn giảm 52 trường hợp tảo hôn so với năm 2020, Mù Cang Chải giảm 22 trường hợp, Trạm Tấu giảm 14 trường hợp. Về XNCTP, giảm 35 trường hợp so với năm 2020.
Tiếp tục thực hiện Kế hoạch số 191 của Tỉnh ủy, góp phần bài trừ nạn TH-HNCHT trên địa bàn trong những năm tới, cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, chính quyền và cả hệ thống chính trị từ tỉnh tới cơ sở, sự phối hợp thống nhất hành động giữa chính quyền, các ban, ngành, MTTQ và các đoàn thể các cấp, tạo sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức và hành động. Đặc biệt, cần phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, trưởng dòng họ, người có uy tín trong cộng đồng và các cấp, các ngành, đoàn thể tại cơ sở.
Theo đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải thật sự gương mẫu trong đấu tranh bài trừ nạn TH-HNCHT, coi đó là nhiệm vụ của đảng viên trong việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Song song với việc biểu dương những tập thể, cá nhân thực hiện tốt, cần xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về hôn nhân, gia đình và kiên quyết hủy hôn đối với những cặp TH-HNCHT.
Thanh Hương
