■ Ông Nguyễn Văn Nam ở thành phố Yên Bái hỏi: Tôi được biết, từ năm 2022, mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện tăng. Vậy cụ thể tăng bao nhiêu?
BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Theo khoản 2, Điều 87, Luật BHXH năm 2014, mức đóng BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn, thấp nhất bằng mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn theo từng giai đoạn.
Từ ngày 1/1/2022, mức chuẩn nghèo đối với khu vực nông thôn giai đoạn 2021-2025 quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27/1/2021 của Chính phủ là 1.500.000 đồng thay vì 700.000 đồng như trước kia. Với sự thay đổi này thì mức đóng thấp nhất của người tham gia BHXH tự nguyện cũng thay đổi theo.
Theo đó, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất kể từ ngày 1/1/2022 là 330.000 đồng/tháng (22% x 1.500.000 đồng); đồng thời, mức hỗ trợ tiền đóng của Nhà nước đối với người tham gia BHXH tự nguyện cũng tăng lên.
Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hàng tháng của chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn bằng 30% với người thuộc hộ nghèo; 25% với người thuộc hộ cận nghèo và 10% với các đối tượng khác.
Cụ thể: đối với người tham gia thuộc hộ gia đình nghèo, số tiền hỗ trợ sẽ tăng từ 46.200 đồng lên 99.000 đồng/1 tháng; đối với người tham gia thuộc hộ gia đình cận nghèo, số tiền hỗ trợ sẽ tăng từ 38.500 đồng lên 82.500 đồng/1 tháng; đối với người tham gia thuộc đối tượng khác, số tiền hỗ trợ sẽ tăng từ 15.400 đồng lên 33.000 đồng/1 tháng.
■ Bà Nguyễn Thị Sen ở thành phố Yên Bái hỏi: Tôi năm nay 38 tuổi tôi muốn đóng BHXH tự nguyện mức thu nhập hàng tháng là 3 triệu đồng, vậy hàng tháng, tôi phải đóng bao nhiêu tiền? Thủ tục và hình thức đóng như thế nào?
BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Theo khoản 4 Điều 2 Luật BHXH 2014, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì đều có thể tham gia BHXH tự nguyện. Mức đóng BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập do mình lựa chọn (khoản 1 Điều 87 Luật BHXH 2014). Mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (1.500 đồng) và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở. Như vậy, hàng tháng bà sẽ phải đóng 3.000.000 x 22% - 33.000 = 627.000 đồng.
Hiện nay, có tất cả 6 phương thức tham gia mà người tham gia có thể lựa chọn: đóng hàng tháng; đóng 3 tháng một lần; đóng 6 tháng một lần; đóng 12 tháng một lần; đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần; đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm.
Thủ tục hồ sơ đóng BHXH tự nguyện: người tham gia cung cấp thông tin và hoàn thiện tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS). Nộp tại cơ quan BHXH cấp huyện nơi cư trú, các đại lý thu BHXH, UBND xã phường (nơi tạm trú hoặc thường trú).
■ Bà Phạm Thị Hồng Thắm ở thành phố Yên Bái hỏi: Tôi năm nay 50 tuổi đã tham gia BHXH bắt buộc được 10 năm, sau thời gian nghỉ làm ở công ty tôi đã hưởng hết trợ cấp một lần. Nay tôi muốn được mua BHXH tự nguyện để hưởng chế độ hưu trí có được không và khi tham gia Nhà nước có tính cả những năm tôi đã đóng BHXH bắt buộc trước đó không?
BHXH tỉnh Yên Bái trả lời: Theo khoản 3 Điều 5 Luật BHXH năm 2014, thời gian đóng BHXH đã được tính hưởng BHXH một lần thì không tính vào thời gian làm cơ sở tính hưởng các chế độ BHXH. Như vậy thời gian 10 năm đóng BHXH bắt buộc tại công ty của bà không được cộng vào thời gian tham gia BHXH sau này để hưởng các chế độ BHXH.
Theo Điểm e Khoản 1 Điều 9 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ ban hành quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện, trường hợp người lao động đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng 1 lần cho những năm còn thiếu cho đủ 20 năm tham gia BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Như vậy, bà vẫn được tham gia BHXH tự nguyện theo quy định, đến khi tham gia đủ 10 năm BHXH tự nguyện (lúc này là 60 tuổi) thì chọn phương thức đóng 1 lần cho những năm còn thiếu đóng cho đủ 20 năm tham gia BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Hồng Duyên
