Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao quần chúng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số diễn ra sôi nổi, phát triển mạnh. Hiện nay, toàn huyện có 163 đội văn nghệ ở các xã, bản vùng cao, vùng dân tộc duy trì hoạt động hiệu quả. Các đội văn nghệ góp phần phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị và cổ vũ, động viên nhân dân lao động, sáng tạo cũng như giữ gìn, phát huy vốn văn  hóa, văn nghệ truyền thống của dân tộc.

Ngành văn hóa bằng nhiều hình thức hoạt động đa dạng, nội dung phong phú, hấp dẫn, từ truyền thông trên phương tiện thông tin đại chúng đến cổ động, thông tin lưu động... phản ánh kịp thời các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với đồng bào, nhất là đồng bào ở vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Những năm gần đây, huyện đầu tư hàng trăm triệu đồng để khôi phục, tổ chức các lễ hội và bảo tồn, giới thiệu các làn điệu dân ca, dân vũ, kiến trúc nhà ở, nghề truyền thống của các dân tộc thiểu số. Tiêu biểu như: lễ hội Xên đông, Lồng tồng, múa sạp, múa xòe, nhà sàn dân tộc Thái, hội cầu mùa, lễ cưới dân tộc Khơ Mú, Tết nhảy dân tộc Dao... Huyện đã lập hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng 7 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 2 di tích được tỉnh quyết định xếp hạng.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tiếp tục mở rộng và mang lại hiệu quả thiết thực. Công tác xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa ở vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã từng bước  nâng cao chất lượng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, đề cao các giá trị đạo đức, phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình; dần xóa bỏ những tập quán lạc hậu, hủ tục mê tín dị đoan, đẩy lùi tệ nạn xã hội; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, cảnh quan sạch, đẹp. Đến nay, toàn huyện có 25.733 hộ được công nhận gia đình văn hóa; 260 làng, bản đăng ký xây dựng và có 117 làng, bản được công nhận làng văn hóa.

Tình trạng tảo hôn, thách cưới, ăn uống nhiều ngày... dần xóa bỏ, thay vào đó thực hiện theo nếp sống văn minh, tiết kiệm. Cơ sở vật chất, phương tiện hoạt động văn hóa được tăng cường, đầu tư. Bên cạnh nguồn đầu tư của Nhà nước, nhân dân đã đóng góp hàng tỷ đồng xây dựng 144 nhà văn hóa thôn, bản và mua sắm trang thiết bị tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao ở cơ sở.

Tiếp tục triển khai hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trong cộng đồng các dân tộc thiểu số, thời gian tới, huyện Văn Chấn chỉ đạo tập trung thực hiện một số giải pháp chủ yếu. Đó là đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đồng bào; đầu tư về văn hóa, thông tin cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số một cách đồng bộ, toàn diện và tránh tư tưởng trông chờ ỷ lại. Mặt khác, huyện quan tâm đến công tác sưu tầm, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc như: tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống, dân ca, dân vũ... Với quyết tâm cao, Văn Chấn phấn đấu thực hiện phong trào ngày càng đạt hiệu quả thiết thực.

 Huy Văn