Cơ sở đặt ra mục tiêu

Văn Chấn hiện có trên 14 vạn dân, trong đó hộ nghèo chiếm trên 21,6%. Qua khảo sát, huyện có hơn 1.700 hộ nghèo không có khả năng tự làm nhà ở. Tuy nhiên, theo quy định về đối tượng được hỗ trợ nhà ở của Quyết định 167, giai đoạn 2009 – 2012, Văn Chấn chỉ có 1.169 hộ bảo đảm tiêu chí theo quy định. Huyện đã có nhiều giải pháp triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án từ khâu khảo sát, bình xét hộ nghèo đến hướng dẫn các hộ làm thủ tục và huy động sự tương trợ của cộng đồng. Trong hai tháng cuối năm 2009, huyện đã hoàn thành 175 nhà với tổng giá trị trên 5 tỷ 843 triệu đồng, trong đó nhân dân các địa phương đóng góp ngày công và vật liệu xây dựng trên 2,6 tỷ đồng, chiếm 46% tổng giá trị xây dựng.

Quá trình xây dựng, chính quyền các địa phương đã vận dụng linh hoạt các mẫu nhà theo thiết kế, hướng dẫn các hộ dân hoàn thành thủ tục, xây dựng nhà phù hợp với điều kiện gia đình. Giai đoạn 2010 – 2012, Văn Chấn còn gần 1.000 nhà được hỗ trợ xây dựng và theo phân bổ từng chu kỳ, mỗi năm, huyện cần xây dựng nhà cho trên 330 hộ. Song thực tế, hầu hết các hộ nghèo thuộc diện hỗ trợ tại thời điểm khảo sát, nhà ở đã xuống cấp và mong muốn sớm được làm nhà. Mặt khác, với trị giá số tiền hỗ trợ theo Quyết định 167 tại thời điểm sau của đề án sẽ giảm theo mức trượt giá chung chắc chắn gây khó khăn cho các hộ khi xây dựng sau.

Giải pháp

Nhận rõ những khó khăn và đáp ứng nguyện vọng của các hộ nghèo, Văn Chấn có chủ trương đẩy nhanh tiến độ, trong đó năm 2010 đề ra kế hoạch xây dựng từ 450 nhà trở lên. Ngay từ đầu năm, huyện đã họp ban chỉ đạo các xã, đánh giá, rút kinh nghiệm thực hiện đề án năm 2009 và triển khai kế hoạch của năm. Trên cơ sở đó, huyện giao chỉ tiêu cụ thể tới các địa phương, chỉ đạo các ban, ngành chức năng phối hợp với chính quyền các địa phương khảo sát, hướng dẫn hộ nghèo xây dựng nhà phù hợp, bảo đảm tiêu chí theo quy định.

Đối với những hộ quá khó khăn, huyện giao cho chính quyền các xã đứng ra ứng vốn và vật liệu hoặc tác động tới các đơn vị kinh doanh bán vật liệu theo hình thức trả chậm cho hộ nghèo. Khi lựa chọn mẫu nhà, huyện khuyến khích các hộ xây dựng theo mẫu nhà xây cấp 4, nhà sàn đổ cột bê tông hoặc nhà khung, cột bê tông. Đây là những mẫu nhà bền chắc, phù hợp, giá thành ngang bằng, thậm chí thấp hơn so với nhà sử dụng vật liệu bằng gỗ có diện tích tương đương. Lựa chọn những mẫu nhà sử dụng vật liệu kiên cố sẽ hạn chế việc sử dụng gỗ, rút ngắn thời gian chuẩn bị vật liệu và thời gian thi công. Bên cạnh đó, việc thuê thợ và huy động cộng đồng giúp đỡ xây dựng những ngôi nhà này cũng đơn giản hơn.

Khó khăn, thách thức

Để rút ngắn thời gian hoàn thành Đề án, trước hết, huyện Văn Chấn cần được Nhà nước giải ngân nguồn vốn hỗ trợ tương ứng với số nhà đã xây dựng kế hoạch theo phân kỳ. Mặt khác, sự đồng thuận của các hộ nghèo, chính quyền địa phương trong việc chuẩn bị vật liệu, địa điểm và thời điểm làm nhà cũng là yếu tố rất quan trọng nhằm hoàn thành mục tiêu đề ra. Rút ngắn thời gian của Đề án đồng nghĩa với số lượng công việc tập trung làm trong một thời điểm rất lớn, đòi hỏi các gia đình, chính quyền địa phương phải có kế hoạch cụ thể, phân bổ thời gian hợp lý để các hộ có thời gian chuẩn bị vật liệu, huy động tối đa sự giúp đỡ của cộng đồng.

Trong hai tháng đầu năm 2010, nhiều ngôi nhà trên địa bàn huyện Văn Chấn được khởi công xây dựng và có 10 ngôi nhà đã hoàn thành. Đẩy nhanh tiến độ Đề án không chỉ động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho các hộ nghèo yên tâm lao động, sản xuất, vươn lên trong cuộc sống mà còn phát huy tốt tinh thần tương trợ của cả cộng đồng, thắt chặt tình đoàn kết, gắn bó giữa anh em, bạn bè và làng xóm. Đó cũng chính là một trong những ý nghĩa nhân văn của Đề án.

Trần Van