Viên chức Nhà nước không thể làm việc theo chế độ hợp đồng

Đại biểu Phạm Đức Châu - Quảng Trị cho rằng, viên chức Nhà nước không thể làm việc theo chế độ hợp đồng mà phải theo chế độ tuyển dụng.

“Chúng ta biết trong đơn vị hành chính sự nghiệp, đặc biệt là sự nghiệp công thì quan hệ giữa người lãnh đạo của đơn vị đó và viên chức thực chất là quan hệ hành chính, mà phương pháp điều chỉnh của nó rất khác với quan hệ hợp đồng lao động là quyền lực phục tùng, mệnh lệnh. Còn nếu như ký hợp đồng thì phương pháp điều chỉnh của nó chủ yếu là phương pháp thỏa thuận. Cho nên vấn đề này về mặt lý luận nó không đúng”, đại biểu Châu nói.

Cũng theo đại biểu Châu, bản chất của hợp đồng là thỏa thuận, trong khi đó thực chất, viên chức Nhà nước đang hưởng tất cả các chế độ đó theo quy định của Nhà nước, chứ không phải theo sự thỏa thuận của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. Thực tiễn từ năm 2003 sau khi có Nghị định 116 và thông tư hướng dẫn đến nay thì những người lao động đã làm việc trước năm 2003 không phải ký hợp đồng lao động, còn sau đó có đơn vị ký, có đơn vị không. Mà Chính phủ chưa có báo cáo nào để nói về cái được và cái không được của chế độ hợp đồng lao động làm việc của viên chức. Nhưng qua thực tế, rõ ràng viên chức rất không đồng tình với chế độ làm việc theo hợp đồng và họ cảm thấy bị phân biệt đối xử khi cùng trình độ đào tạo, khi cùng chế độ thi tuyển, xét tuyển, khi cùng làm việc nhà nước, phục vụ nhân dân.

Cùng quan điểm, đại biểu Đinh Xuân Thảo - Kiên Giang cho rằng, nếu luật này đưa ra khái niệm hợp đồng thì sẽ phải sửa một loạt văn bản pháp luật khác cho thống nhất, nếu không sẽ khó thực hiện chế độ hợp đồng đối với một số người trước đây là cán bộ, công chức, sẽ nảy sinh về mặt tâm lý như bị hạ cấp, bị mất đi vị thế pháp lý mà họ được hưởng lâu nay...

“Tôi đề nghị trong dự thảo luật cần ghi rõ quan niệm hợp đồng chỉ là quan hệ nội bộ của cơ quan giữa người sử dụng viên chức viên chức còn phải có quy định về quyết định bổ nhiệm vào chức danh nghề nghiệp của viên chức và coi đó là căn cứ pháp lý về mặt địa vị pháp lý của viên chức trong quan hệ hành chính để thực hiện các chế độ nói chung với cán bộ, công chức của nhà nước. Ví dụ như việc cấp hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ nếu để hợp đồng như quy định hiện nay chắc chắn là không được và nó sẽ liên quan đến việc bổ nhiệm, đề bạt vào các chức danh, chức vụ khác nữa. Đề nghị phải nghiên cứu thêm việc này”, đại biểu Thảo nói.

Đại biểu Trần Việt Hưng - Hoà Bình góp ý về việc ký kết tiếp, tạm hoãn và chấm dứt hợp đồng lao động. Đại biểu Hưng tán thành với 4 trường hợp, người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc với viên chức như trong dự thảo luật nhưng đề nghị bổ sung thêm một quy định là trước khi đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc, người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập phải trao đổi và thống nhất với Ban chấp hành công đoàn cơ sở nơi viên chức đó làm việc theo đúng quy định của Bộ luật lao động.

Về quy định quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc nhưng phải thông báo trước bằng văn bản cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập trước đó ít nhất là 45 ngày, theo đại biểu Hưng, như vậy là chưa phù hợp với quy định của Bộ luật lao động, bởi thời hạn 45 ngày như dự thảo luật quy định chỉ áp dụng đối với trường hợp hợp đồng lao động không xác định thời hạn.