Văn Chấn là huyện có truyền thống văn hóa lịch sử lâu đời, nơi sinh sống của 13 dân tộc anh em. Sự đa dạng, phong phú và những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc đã tạo nên một nền văn hóa riêng có của Văn Chấn - Mường Lò. Những nét văn hóa đặc sắc ấy đã được chắt lọc và đang được gìn giữ, nhân lên qua từng thế hệ. Cùng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự cố gắng, nỗ lực qua những năm thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, nhân dân các dân tộc huyện Văn Chấn đã đoàn kết phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, góp phần làm đổi thay đời sống xã hội.

Quán triệt Nghị quyết Trung ương 5 (khóa 8) về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, ngay từ những ngày đầu huyện Văn Chấn đã phát động “Xây dựng gia đình văn hóa, làng bản văn hóa”, xây dựng nếp sống văn minh đến toàn thể nhân dân.

Với ý nghĩa thiết thực, phong trào đã được đông đảo nhân dân hưởng ứng. Các nội dung phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” không ngừng được đẩy mạnh một cách toàn diện, sâu sắc, các giá trị văn hóa truyền thống đã được kế thừa phát huy, các giá trị văn hóa mới được lựa chọn, đan xen hài hòa trong xã hội, đã có tác động tích cực trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, ổn định chính trị, giữ vững an ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã hội.

Qua phong trào các hoạt động văn hóa, văn nghệ, “Rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” đã được các cấp, các ngành chỉ đạo, phát động sâu rộng trong cán bộ, công nhân, viên chức và nhân dân. Nhiều đội văn nghệ, câu lạc bộ thể dục thể thao quần chúng đã phát triển rộng khắp và đa dạng với nhiều loại hình hoạt động phong phú, từng bước xã hội hóa. Hiện nay, huyện có hàng chục đội văn nghệ quần chúng, với hàng trăm diễn viên không chuyên thường xuyên luyện tập văn nghệ; gần 170 đội bóng, câu lạc bộ thể thao thường xuyên hoạt động và trên 1.700 gia đình thể thao.

Qua 10 năm thực hiện phong trào đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể, tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của huyện trung bình đạt 11 – 12%, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 21%. Hiện nay 100% xã, thị trấn đã ra mắt làng bản tổ dân phố văn hóa, trong đó có 117 làng, bản, tổ dân phố đạt danh hiệu “Làng văn hóa”, 82% hộ gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”. Bên cạnh việc xây dựng các làng văn hóa, huyện Văn Chấn còn triển khai xây dựng mô hình xã, thị trấn và cơ sở văn hóa. Với những giải pháp cụ thể, cùng sự nỗ lực của nhân dân, đến nay phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, các tổ chức kinh tế xã hội nhận thức sâu sắc và đã đi sâu vào đời sống của cộng đồng dân cư.

Qua phong trào, môi trường văn hóa ở cơ sở đã được quan tâm đầu tư xây dựng, huy động được sức mạnh của cộng đồng vào việc xây dựng thiết chế văn hóa, đầu tư phát triển văn hóa, cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi, phục vụ dân sinh. Nhiều thôn bản, khu phố được tu bổ, nâng cấp hệ thống giao thông nông thôn, nhiều di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh được trùng tu tôn tạo.

Không chỉ có tác dụng thiết thực đến mọi mặt của đời sống nhân dân, có sức lan tỏa và tác động vào đời sống xã hội và đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở Văn Chấn còn phát huy sức mạnh đoàn kết, ý chí tự lực, khơi dậy tiềm năng thế mạnh của mỗi gia đình, dòng họ và cộng đồng để phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, làm giàu chính đáng.

Phong trào thực sự vì dân, do dân theo phương châm “Lấy dân vận động dân” và “Lấy dân để chăm lo cho dân” gắn kết giữa “xây và chống” trong đó lấy xây là chính. Văn Chấn đang phấn đấu đến năm 2015 toàn huyện có 81% số gia đình được công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa” 35% số làng, bản, tổ dân phố được công nhận danh hiệu “Làng văn hóa”; 95% số cơ quan, đơn vị được công nhận danh hiệu “Đơn vị đạt chuẩn văn hóa”; 2 xã ra mắt đăng ký xây dựng “Xã đạt chuẩn văn hóa”; 41,5% số làng, bản, tổ dân phố có nhà văn hóa.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở Văn Chấn giai đoạn 2000 - 2010 có ý nghĩa hết sức quan trọng, bước đầu đã hướng tới mục tiêu “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Phong trào đã có sức lan tỏa sâu rộng, tạo ra những chuyển biến căn bản về nhận thức của nhân dân trong việc thực hiện nếp sống văn minh, là động lực để nhân dân đoàn kết, phát huy tinh thần tương thân tương ái, tích cực lao động sản xuất phát triển kinh tế tạo ra bộ mặt nông thôn ngày càng khởi sắc. Tuy nhiên đây là phong trào lớn có ý nghĩa lâu dài, thực sự hiệu quả, phát huy đầy đủ ý nghĩa thì cấp ủy, chính quyền và nhân dân cần nâng cao nhận thức, đoàn kết một lòng hướng tới mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Có như vậy, mới góp phần nâng cao đời sống sức khỏe của nhân dân, cải thiện môi trường, môi sinh đưa đời sống của nhân dân ngày càng văn minh, giàu đẹp.

Trần Van