Trong buổi cho ý kiến vào Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái khóa XVII, nhiệm kỳ 2010 - 2015, Bộ Chính trị đã chỉ đạo đến năm 2015, Yên Bái phải có 20% số xã đạt tiêu chí xây dựng nông thôn mới (bằng mức trung bình cả nước, vượt 10% so với mục tiêu Báo cáo đề ra). Như vậy, tính đến hết nhiệm kỳ XVII, chúng ta ít nhất phải có 36 xã đạt tiêu chí xã nông thôn mới.

Theo Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn ban hành ngày 16/4/2009 quy định, để đạt tiêu chuẩn nông thôn mới phải bảo đảm 19 tiêu chí. Những tiêu chí này là một thách thức không nhỏ đối với địa bàn miền núi có nhiều khó khăn như Yên Bái trong việc xây dựng xã nông thôn mới.

Để đạt mục tiêu xây dựng xã đạt tiêu chí nông thôn mới thì công việc này cần phải xác định ngay từ đầu nhiệm kỳ Đại hội. Do đó, cùng việc thành lập ban chỉ đạo từ tỉnh đến cơ sở, việc cần làm là rà soát, đánh giá, xác định những xã sẽ xây dựng nông thôn mới ở từng địa phương. Sau đó, từ nguồn ngân sách, công tác quy hoạch phải được tổ chức tiến hành ngay, cụ thể là quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nông nghiệp, hàng hóa, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ; quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế, xã hội, môi trường theo tiêu chuẩn mới...

19 tiêu chí để xây dựng mô hình nông thôn mới gồm: (1) quy hoạch, (2) giao thông, (3) thủy lợi, (4) điện, (5) trường học, (6) cơ sở vật chất văn hóa, (7) chợ nông thôn, (8) bưu điện, (9) nhà ở dân cư, (10) thu nhập, (11) hộ nghèo, (12) cơ cấu lao động, (13) hình thức tổ chức sản xuất, (14) giáo dục, (15) y tế, (16) văn hóa, (17) môi trường, (18) hệ thống tổ chức chính trị, (19) an ninh trật tự xã hội.

Điều đáng lưu ý là quy hoạch phải phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, từng vùng và từng ngành; phù hợp với sự phát triển về kinh tế của địa phương, thu nhập thực tế của người dân; có sự tham gia của người dân, cộng đồng dân cư từ ý tưởng đến huy động nguồn vốn, tổ chức thực hiện và quản lý xây dựng. Trong đó, nội dung quy hoạch là lập bản đồ địa hình; quy hoạch nông thôn đối với khu dân cư nông thôn hiện hữu, cải tạo, chỉnh trang; quy hoạch đối với khu dân cư nông thôn mới. Thực hiện tốt việc này, yếu tố con người rất quan trọng. Do đó, tỉnh cần tổ chức đào tạo, nâng cao năng lực của cán bộ địa phương trong công tác lập, thẩm định và quản lý quy hoạch xây dựng nông thôn.

Cùng công tác quy hoạch và đầu tư của Nhà nước, vai trò của chính quyền và người dân cơ sở khi xây dựng mục tiêu này rất quan trọng, giữ vai trò quyết định. Vì vậy, các địa phương (xã) khi đã được xác định xây dựng nông thôn mới cần tuyên truyền sâu rộng tới từng cán bộ, đảng viên và người dân để mọi người hiểu đồng thời xác định mục tiêu, những giải pháp thực hiện. Trong 19 tiêu chí đề ra thì sự chỉ đạo, điều hành sát sao của chính quyền địa phương và sự nỗ lực vươn lên của mỗi người dân trong phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng đời sống mới cũng như gìn giữ, phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống, loại bỏ những hủ tục, tập quán lạc hậu... là những vẫn đề cơ bản cần thực hiện để đạt mục tiêu.

Kết hợp nguồn lực Nhà nước và sự tham gia tích cực, nỗ lực của chính quyền, người dân là yếu tố, là chìa khóa để thực hiện thành công việc xây dựng xã đạt tiêu chí nông thôn mới.

Nguyễn Đình