Cũng vào thời điểm đó, huyện Trấn Yên đang tích cực triển khai phong trào xây dựng làng văn hóa và thôn I - Ngòi Ác được lựa chọn ra mắt xây dựng. Nhiều người dân có chung tâm sự rằng, từ khi ra mắt xây dựng và được công nhận là thôn văn hóa đã thực sự mang lại một sức sống mới trong đời sống kinh tế - xã hội của thôn. Những thay đổi căn bản đó được Trưởng thôn Nguyễn Văn Thừa cho biết, đó là số hộ nghèo từ hơn 45% theo tiêu chí cũ giảm xuống còn 2 hộ và nay xét theo tiêu chí mới còn 17/102 hộ; đã có một số hộ giàu và chủ yếu là hộ khá. Mối đoàn kết cộng đồng tiếp tục được củng cố và thắt chặt; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cải thiện rõ rệt. Tính thống nhất, dân chủ trong việc tập hợp sức mạnh tập thể để xây dựng đời sống văn hóa, hạ tầng cơ sở ở khu dân cư đã được phát huy.

Có được những đổi thay về kinh tế là do thôn đã phát huy tốt thế mạnh của 124 ha đất lâm nghiệp để trồng cây lấy gỗ. Diện tích đất rừng này còn mang lại nguồn thức ăn dồi dào để chăn nuôi trâu, bò. Trên 18 ha đất ruộng của Ngòi Ác được gieo trồng bằng giống lúa chất lượng cao và năng suất  luôn dẫn đầu toàn xã. Cây chè cũng là cây chủ lực với 16 ha, trong đó có nhiều diện tích được chăm sóc theo hướng thâm canh. Chăn nuôi lợn, cá cũng được người dân rất quan tâm, hầu hết mọi nhà đều có ao nuôi cá để cải thiện bữa ăn và kinh doanh nghề cá. Nhiều hộ đang đầu tư xây dựng trang trại VACR và một số hộ giàu như hộ ông: Nguyễn Văn Bình, Vũ Xuân Cử, Đoàn Hải Đường... đều đã khai thác tốt các tiềm năng của thôn.

Bên cạnh những bước tiến về kinh tế thì các mặt đời sống xã hội của thôn I cũng có nhiều khởi sắc. Quy ước, hương ước của thôn đã trở thành tiêu chí chung để nhân dân bám sát thực hiện. Việc tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước được duy trì thường xuyên. Vì vậy, mọi người dân luôn nắm bắt kịp thời những thông tin mới để hình thành hướng đi, cách làm mới trong phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với công cuộc đổi mới, với xu thế phát triển chung của xã hội.

Các tổ chức đoàn thể đều tạo được những phong trào riêng, nhất là các hội viên cựu chiến binh của thôn đã đi đầu trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa, phát triển kinh tế hộ, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở và thực hiện các nghĩa vụ công dân. Sự nghiệp nâng cao dân trí cũng đặc biệt được coi trọng. Trước đây, hầu hết con em nhân dân trong thôn chỉ học hết lớp 9 là nghỉ do xa trường trung học phổ thông. Nhưng nay thì đại đa số các gia đình đã tạo điều kiện cho con em mình đi ở trọ để học hết cấp III và đã có nhiều em theo học các trường chuyên nghiệp.

Nhiều năm qua, trong thôn không có người vi phạm chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình. Tình trạng trộm cắp vặt và các tệ nạn xã hội khác được ngăn chặn và đẩy lùi. Thôn I - Ngòi Ác vừa qua vinh dự được nhận giấy khen của UBND huyện Trấn Yên với thành tích ba năm liền giữ vững danh hiệu thôn văn hóa.

Trưởng thôn Nguyễn Văn Thừa cho biết thêm về mối băn khoăn lớn nhất của Chi bộ Đảng cũng như của thôn hiện tại là cần được định hướng và giúp đỡ các giải pháp về mặt chuyên môn từ cấp trên để nhân dân thôn Ngòi Ác phát triển kinh tế - xã hội nhanh hơn, đồng đều hơn, thực chất hơn, bền vững hơn. Đó còn là cố gắng tìm ra giải pháp thu hút mọi nguồn lực để bê tông hóa trục đường dân sinh của thôn. Đồng thời tiến tới xây dựng nhà văn hóa thôn để nhân dân có địa điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng, trao đổi kinh nghiệm làm ăn... nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh, nội lực kinh tế - xã hội của thôn.

H.N