Kết quả đó là sự phối hợp, tạo điều kiện của chính quyền các địa phương, quan trọng hơn là nguồn kinh phí dành cho hoạt động XXLĐ đã được hệ thống ngành dọc quan tâm. Đẩy mạnh hoạt động XXLĐ, TAND Trấn Yên đã góp phần không nhỏ vào công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật (TTGDPL) trên địa bàn.

Đến 30/9/2010, TAND huyện Trấn Yên đã thụ lý 35 vụ án hình sự với 71 bị can, đã giải quyết 34 vụ 70 bị cáo, đến nay chỉ còn 1 hồ sơ duy nhất đã xếp lịch xét xử. Công tác xét xử các vụ án hình sự đều trong hạn luật định, các bị cáo đưa ra xét xử đều đúng người đúng tội, hình phạt tuyên phù hợp với hành vi phạm tội mà bị cáo gây ra.

Tuy nhiên, còn 4 vụ kháng cáo và kết quả phúc thẩm TAND tỉnh xử 1 vụ y án, 2 vụ hủy do vi phạm thủ tục tố tụng, 1 vụ chưa có kết quả. Công tác thụ lý và giải quyết án dân sự, án hôn nhân gia đình đều cơ bản hoàn thành.

Theo Chánh án Dương Quý Hiệp, so với năm 2009, năm 2010 lượng án hình sự và dân sự tăng không đáng kể. Song đáng chú ý là án giao thông tăng, trong đó, chủ yếu là lỗi vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông gây hậu quả nghiêm trọng. Cùng với đó, án đánh bạc cũng tăng gấp đôi năm trước chủ yếu là lô đề. Các vụ án này đều đã được đưa ra xét xử nghiêm minh là bài học răn đe, giáo dục pháp luật chung trong cộng đồng.

Nhằm tăng cường công tác TTGDPL tới nhân dân, cũng là thực hiện chủ trương của tòa án cấp trên, năm 2010, TAND Trấn Yên đã đẩy mạnh công tác XXLĐ. Nếu như năm 2009 chỉ có 1 vụ án được XXLĐ thì năm 2010, TAND Trấn Yên đã có 10 vụ là án hình sự tại địa bàn dân cư thuộc các xã: Hòa Cuông, Minh Quân, Lương Thịnh, Hồng Ca…

Có được kết quả đó là do có sự ủng hộ của chính quyền địa phương nơi đưa các vụ án ra xét xử và nguồn kinh phí do ngành dọc cấp. Mỗi vụ án được XXLĐ đều nhận được sự quan tâm theo dõi của đông đảo người dân.

TAND huyện xác định, đây là một kênh TTGDPL hiệu quả mà qua đó nhân dân thấy con đường dẫn đến phạm tội của các bị cáo, những hành vi vi phạm pháp luật và sự nghiêm minh của pháp luật thể hiện qua các bản án để rút ra bài học cho bản thân, cũng như nhắc nhở người thân trong gia đình, cộng đồng làng xóm.

Để tổ chức tốt, hiệu quả, trước khi XXLĐ, TAND huyện liên hệ với chính quyền địa phương bố trí sân bãi, tăng âm, loa đài... Nhờ sự phối hợp tốt với chính quyền địa phương làm tốt công tác tuyên truyền thông qua hệ thống loa truyền thanh xã, thông qua các tổ chức, đoàn thể, thôn, bản để nhiều người được biết và quan tâm tới tham dự phiên tòa, để mỗi phiên xử lưu động đều thành công đúng với mục đích đề ra.

TAND Trấn Yên còn phối hợp với ban công an các xã tổ chức tập hợp các đối tượng đang trong thời gian giáo dục, quản lý tại địa phương tới dự các phiên xử. Đây là cách làm hay có tác dụng răn đe, thức tỉnh các đối tượng trong diện quản lý tại địa phương có ý thức phấn đấu, rèn luyện bản thân để hoàn thiện mình.

Các vụ án được lựa chọn XXLĐ trên địa bàn dân cư hầu hết đều được lựa chọn có bị cáo là người địa phương, hoặc là địa bàn xảy ra vụ án. Vì vậy, ngoài việc góp phần TTGDPL các vụ án được đưa ra xét xử còn trấn an dư luận, dẹp bỏ hoài nghi chưa được sáng tỏ trong nhân dân khi có vụ án xảy ra, hoặc bị can là người địa phương…

Năm 2010, mặc dù nguồn nhân lực chưa được bổ sung kịp thời, song TAND Trấn Yên đã hoàn thành tốt nhiệm vụ. Trong đó, riêng việc tổ chức XXLĐ trở thành điểm nhấn đáng chú ý với số vụ đưa ra xét xử tăng đáng kể.

Tuy nhiên, các vụ án XXLĐ đều được đơn vị lựa chọn ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa để mang lại hiệu quả cao nhất trong việc tuyên truyền cho nhân dân, song việc lựa chọn đó lại chính là khó khăn cho cán bộ, hội đồng xét xử khi phải di chuyển xa.

Bởi thế, ngoài yếu tố cán bộ thì vấn đề phương tiện đi lại là một nhu cầu cấp thiết đối với TAND Trấn Yên cũng như của các đơn vị tòa án trong tỉnh để hoạt động xét xử nói chung và XXLĐ của các tòa án đạt được mục đích như mong muốn.

Ngọc Tú