Khi người ta rủ rỉ, tâm tình với nhau bên chén rượu, chén trà, đàm đạo chuyện nhân tình thế thái cũng là một nét văn hóa đẹp. Nhưng hiện nay, đáng nói là với một bộ phận cán bộ, công chức Nhà nước, tình trạng uống rượu và ép nhau uống rượu khiến cho người ngoài cuộc cũng cảm thấy bất an...

Trăm ngàn lý do để uống rượu

Đã có văn bản chỉ đạo của Chính phủ quy định về chế độ hội họp, hội nghị, tiếp khách, tiệc tùng nhằm hạn chế các buổi tiệc rượu không cần thiết, vừa lãng phí tiền của, lãng phí thời gian vừa ảnh hưởng đến sức khỏe của đội ngũ cán bộ, công chức trong các cơ quan Nhà nước. Vì thế, tình trạng hội họp, tiệc tùng và chiêu đãi lẫn nhau cũng đã giảm bớt.

Tuy nhiên, khi muốn mời nhau chén rượu thì cũng có trăm ngàn lý do mà trong đó có không ít những lý do "giời ơi đất hỡi". Từ chúc mừng các ngày lễ, tết đến sơ kết, tổng kết cơ quan, họp chi bộ, sinh hoạt công đoàn. Rồi thì tranh thủ ngày sếp đi vắng. Nào là ra mắt nhân viên mới, chia tay nhân viên cũ. Thậm chí cả thời tiết cũng là lý do để rủ nhau đi uống rượu... Cứ như thế nên chỉ gần 11h trưa đã thấy các bác nhà ta nhấm nháy nhau ra quán. Người uống được rượu không sao, người không biết uống thì quả thật là khổ. Không uống thì bị coi là kém cỏi nhưng uống vào không sớm thì muộn cũng “cho chó ăn chè”.

Vì rằng luôn quán triệt tinh thần chỉ đạo của Chính phủ là hạn chế tiếp khách, tiệc tùng, chiêu đãi bằng rượu ngoại nên loại rượu mà các bác nhà ta hay dùng để "chén chú, chén anh" chính là loại rượu gạo nấu bằng công nghệ thủ công truyền thống, gọi nôm na là “cuốc lủi”. Không ít cán bộ còn mang theo cả rượu đi du lịch cho thêm phần thi vị. Một số cơ quan khi tổ chức đi du lịch, tham quan hay nghỉ mát, hành lý mang theo bao giờ cũng có ít nhất một hoặc hai can loại 20 lít rượu gạo để uống dọc đường vừa tránh được giá cắt cổ của nhà hàng vừa an tâm về chất lượng. Trình độ uống rượu "siêu đẳng" của các bác cũng đem lại không ít sự ngạc nhiên.

Mới vào đầu tiệc, ít nhất cũng phải "trăm phần trăm" cho màn chào hỏi. Sau đó, từng người đi chúc từng mâm. Từng người đi chúc từng người. Rồi nhiều người chúc một người. Sau đó lại một người chúc nhiều người. Cứ thế, càng uống càng hăng, càng uống càng vào... và tất nhiên, những câu chuyện quanh bàn rượu cũng càng ngày càng thêm phần rôm rả.

Mà không chỉ có cánh nam giới mới uống rượu giỏi. Thời đại bình quyền nên uống rượu cũng nhất định phải có sự tham gia tích cực của chị em phái yếu. Thậm chí, nhiều chị uống còn hăng hơn cả cánh đàn ông. Không ít chị hình thức xinh xắn, bắt mắt, uống rượu giỏi đến mức anh em trong cơ quan cứ gọi là lè lưỡi, lắc đầu bái phục. Nể bởi các chị có cách uống rượu không giống ai. Các chị có thể uống hết chén này đến chén khác, uống từ đầu đến cuối buổi tiệc nhưng không thấy say rượu bao giờ. Hóa ra, các chị có món "bài tủ giắt lưng" về chiêu thức uống rượu khá tinh quái và khôn khéo.

Mặc dù vẫn cầm chén rượu lên rồi ngửa cổ uống nhưng rất khéo léo, các chị có thể hất chén rượu qua vai, xuống đất, qua lòng bàn tay mà không một ai trong mâm hay biết. Khi nào phải uống nhiều, uống thật thì các chị lặng lẽ vào nhà vệ sinh móc cổ cho ra bằng hết rồi lại quay vào uống tiếp. Chính vì thế, những người “chẳng may” có tửu lượng kém thật sự lo lắng mỗi khi cơ quan có tiệc. Chả cần biết đồng nghiệp có uống rượu được hay không nhưng đã vào mâm là phải uống rượu, phải biết mời rượu và phải biết ép rượu. Vị nào vì ngại ngùng, không tự giác đi mời rượu mọi người thì sẽ được sếp nhắc khéo hoặc sẽ bị coi là “kém tắm”, chỉ biết cắm đầu, cắm cổ vào ăn với gắp và hôm sau thể nào cũng bị khiển trách, chế giễu.

Lại có trăm ngàn lý do để mời rượu và ép rượu. Tất thảy những lý do đưa ra thật ngọt, có lý có tình và lý do nào cũng thấu đáo cả.  Không uống sẽ bị cho là khinh nhau, là kém cỏi. Vậy là nể quá, đành tặc lưỡi uống cho người ta khỏi kèo nhèo. Thế nên anh nào cả nể thì đố mà tránh được, chỉ có nước say mềm. Có người kiên nhẫn ép người khác uống rượu đến mức cứ đứng tại mâm, nhất quyết không về chỗ của mình trừ khi người được mời uống hết chén rượu hoặc ép mà không uống thì không thèm bắt tay. May mắn cho chị nào, cô nào đang mang bụng bầu mới tránh được cái "nạn" ép rượu. Có anh cứ uống rượu ở cơ quan xong về nhà lại ôm bụng vì căn bệnh đại tràng hành hạ dù rằng ở cơ quan, anh là người mời rượu và ép rượu hăng nhất...

Trông người lại nghĩ đến ta...

Đến khi thoải mái, say sưa cũng là lúc bắt đầu, thậm chí đã quá giờ làm việc buổi chiều. Lúc ấy, các “Bao Công mặt trời” mới dắt nhau về cơ quan. Người nào bị "ma men" hành hạ thì tìm một góc bàn "nằm im ngẫm nghĩ sự đời”. Người nào tỉnh táo hơn thì tiếp tục làm việc. Có người vì cơ thể thực sự không thích ứng được với “cao gạo” nên mới chỉ uống một vài chén mặt đã đỏ như mặt trời cộng với mùi “hồng xiêm” nồng nặc. Cứ thế tiếp dân, giao đãi với các cơ quan, tổ chức đến liên hệ công tác. Hình ảnh ấy thật sự đã làm xấu đi hình ảnh của những cán bộ, công chức Nhà nước.

Trông người lại nghĩ đến ta... Trong bàn tiệc của người châu Âu cũng có rượu, cũng mời rượu và chúc tụng nhưng cách uống rượu, cách mời rượu của họ rất lịch sự. Cách mời rượu đậm nét xã giao, ai uống được bao nhiêu tùy khả năng chứ không bắt ép phải uống rượu hay phải "trăm phần trăm".

Đó chính là một trong những nét văn hóa uống rượu, văn hóa ứng xử mà chúng ta cần học tập, nhất là đối với cán bộ, công chức - những người hàng ngày phải giao tiếp với nhân dân và giải quyết công việc chuyên môn. Nếu không tỉnh táo và chuẩn mực sẽ khó tránh khỏi những sai sót đồng thời gây phản cảm với nhân dân. Các cơ quan, đơn vị cũng cần làm cho việc uống rượu và tiếp khách trở nên văn minh, lịch sự và là một nét văn hóa đẹp.

Tân Nhân