Tới dự có các đồng chí: Dương Văn Thống, Phó bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Ngô Thị Chinh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh.

57 năm về trước Yên Bái vinh dự được Đảng và Chính phủ giao cho nhiệm vụ mở tuyến đường huyết từ Bến Hiên (Tuyên Quang) đi Ba Khe, từ Ba Khe nối với đường 41 Sơn La với chiều dài 188Km và từ Ba Khe đi Bản Tủ dài 70 km. Trong đó phải sớm hoàn thành đường 13A nối liền với đường 6 để chuyển quân và tiếp tế lương thực.

Tháng 4 năm 1953, các đơn vị công binh và dân công Yên Bái đã khởi công mở đường cho xe ra tiền tuyến, tỉnh Yên Bái đã quyết định thành lập cung đường 13. Với quyết tâm tất cả cho tiền tuyến, Yên Bái đã huy động gần 125 nghìn lượt người tham gia làm đường.

Đến tháng 9 năm 1953, đoạn đường 13 mới từ ngã ba Vực Tuần đến Thượng Bằng La qua đèo Lũng Lô sang bản Bau xuống cánh đồng Quang Huy, vượt qua suối Tấc, qua đèo Chẹn tới ngã ba Cò Nòi, nối với đường 41, thông lên Sơn La đã hoàn thành.

Trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 hàng trăm tấn quân lương, quân trang, vũ khí, đạn dược, hàng nghìn con trâu bò, nhu yếu phẩm được tập kết ở khu vực Thượng Bằng La, vượt đèo Lũng Lô vào chiến dịch được an toàn.

Cũng tại khu vực đèo Lũng Lô địch đã ném xuống đây hơn 2 nghìn quả bom nhằm ngăn chặn, phá huỷ tuyến đường huyết mạch này với mật độ trung bình mỗi ngày máy bay địch oanh tạc từ 5 đến 6 lần và đã thả xuống đây gần 12 nghìn tấn bom.

Tái hiện hình ảnh lực lượng dân công vượt đèo Lũng Lô

Con đường đã góp phần làm nên một Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu trong thế kỷ XX. Đầu tháng 5, Bộ Văn hóa Thể thao và du lịch đã công nhận và xếp hạng đèo Lũng Lô là di tích lịch sử cấp quốc gia.
 
Phát biểu tại biểu lễ, đồng chí Ngô Thị Chinh đã biểu dương những cố gắng và nỗ lực phi thường mà các thế hệ cán bộ, chiến sỹ, thanh niên xung phong, giao liên và nhân dân của xã Thượng Bằng La, huyện Văn Chấn bởi nơi đây đã in đậm dấu ấn về sự hy sinh của hàng ngàn chiến sỹ, dân công mở đường khi vượt đèo Lũng Lô và làm nên cung đường huyền thoại, một yếu tố đảm bảo để tiến tới kết thúc thắng lợi trong 9 năm kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ bảo tồn và khai thác giá trị của di tích lịch sử cấp quốc gia, đồng chí yêu cầu các sở, ban ngành của tỉnh và UBND huyện Văn Chấn cần tập trung làm tốt các nhiệm vụ: tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục ý nghĩa lịch sử của di tích tới đông đảo các tầng lớp nhân dân, nâng cao ý thức của cộng đồng trong việc bảo tồn di tích.

Đồng thời,tiếp tục sưu tầm, nghiên cứu về di tích văn hóa khu vực đèo Lũng Lô; tuyên truyền quãng bá và tổ chức các tua, tuyến du lịch, các hoạt động văn hóa; tăng cường công tác quản lý nhà nước, từng bước hoàn thiện quy hoạch của di tích. Xã Thượng Bằng La cần có trách nhiệm bảo vệ, quản lý, sử dụng và phát huy giá trị của di tích... góp phần phát triển du lịch của địa phương và khu vực.

Hà Tĩnh