Trong những năm qua, trên địa bàn huyện Trấn Yên (Yên Bái) đã có hàng chục vụ mua bán phụ nữ, trẻ em sang Trung Quốc và nhiều trường hợp đi khỏi địa phương không rõ nguyên nhân. Các đối tượng buôn bán người đã lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin của một số phụ nữ có nhận thức, hiểu biết hạn chế, hoàn cảnh kinh tế gia đình  khó khăn, có tư tưởng muốn thoát ly khỏi công việc lao động nông nghiệp vất vả… Hậu quả, họ trở thành nạn nhân của các hoạt động mại dâm, hôn nhân cưỡng ép và lao động bất hợp pháp...

Trước thực trạng buôn bán người diễn ra ngày càng phức tạp, năm 2012, Chương trình phát triển vùng huyện Trấn Yên đã triển khai chương trình chấm dứt nạn mua bán người tại các xã: Việt Hồng, Hưng Thịnh, Kiên Thành và Quy Mông, đồng thời tích cực tổ chức các hoạt động truyền thông cho lao động di cư đi làm ăn xa, đối tượng phụ nữ, thanh thiếu niên, đặc biệt là trẻ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn dễ bị tổn thương.

Qua đó, giúp phụ nữ, người lao động nâng cao hiểu biết, tự phòng ngừa, nâng cao cảnh giác với hành vi lừa gạt, dụ dỗ, đồng thời cung cấp các nguồn tin quan trọng giúp các cơ quan chức năng nhận diện tội phạm, tổ chức phòng chống có hiệu quả đối với loại tội phạm này.

Những năm qua, Dự án phòng ngừa mua bán người đã truyền tải các thông điệp về nạn buôn bán người và di cư an toàn tới gần 50.000 lượt người và cung cấp hỗ trợ trực tiếp cho trên 400 thanh thiếu niên có nguy cơ trước nạn mua bán người. Trẻ em ở lứa tuổi từ 10 đến 15 được coi là nhóm có nguy cơ cao nhất đối với nạn mua bán người, vì vậy, Dự án đã nâng cao nhận thức về phòng ngừa và trang bị các kỹ năng sống giúp các em có khả năng phát hiện và nhanh chóng ứng phó với các tình huống nguy cơ cụ thể.

Năm 2013, Chương trình "Chấm dứt buôn bán người" sẽ triển khai 3 dự án tại huyện Trấn Yên gồm: Dự án phòng ngừa, Dự án bảo vệ nạn nhân và Dự án vận động chính sách.

Dự án sẽ tổ chức các khóa tập huấn về xác định và hỗ trợ nạn nhân tái hòa nhập cộng đồng dựa theo nhu cầu của từng người như phát triển sinh kế, hỗ trợ pháp lý, chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ học hành cho con em họ.

Bên cạnh đó, Dự án đã hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho kế hoạch hàng động quốc gia về phòng chống mua bán người, tổ chức các hội thảo, đề xuất những sáng kiến và phối hợp với các cơ quan Nhà nước tổ chức các diễn đàn cho thanh thiếu niên về nạn mua bán người. Hiện nay, các chương trình, dự án đang được triển khai trong giai đoạn đầu và đã đem lại kết quả nhất định, góp phần giúp các địa phương chú trọng tới công tác quản lý lao động, nâng cao nhận thức cho người dân.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, từ năm 2005 đến năm 2011, tổng số vụ mua bán người được phát hiện trên địa bàn tỉnh Yên Bái là 62 vụ, bắt 139 đối tượng với 144 nạn nhân, trong đó có 97 nạn nhân bị mua bán đã quay trở về hòa nhập cộng đồng.

Để công tác phòng ngừa buôn bán người đạt hiệu quả cao, huyện Trấn Yên chỉ đạo các ngành, đoàn thể, trong đó trọng tâm là Hội Liên hiệp Phụ nữ tập trung công tác phòng, chống mua bán phụ nữ, trẻ em, chủ động xây dựng kế hoạch tuyên truyền, giáo dục trong cộng đồng về phòng chống tội phạm mua bán phụ nữ và trẻ em.

Trong đó, chú trọng tuyên truyền ở các xã có nhiều phụ nữ bỏ đi khỏi địa phương không rõ nguyên nhân, đặc biệt, ở các địa phương có nạn nhân bị buôn bán trở về. Hội phụ nữ tổ chức các buổi gặp gỡ, chia sẻ, thăm hỏi, động viên nạn nhân, đồng thời giúp đỡ họ về vật chất, động viên họ tham gia vào hoạt động của tổ chức Hội để chị em không mặc cảm với quá khứ, tái hòa nhập cộng đồng.

Trong năm 2011 và 2012, Hội Phụ nữ huyện đã phối hợp với các cơ sở Hội các xã: Hòa Cuông, Minh Tiến và Việt Hồng hỗ trợ 4 nạn nhân. Hiện nay, Hội tiếp tục xây dựng phương án hỗ trợ phát triển kinh tế và tái hòa nhập cộng đồng cho 2 nạn nhân mới trở về ở xã Quy Mông.

Mặc dù đã đạt được những thành công nhất định nhưng công tác đấu tranh phòng chống tội phạm buôn bán người vẫn gặp một số khó khăn như: phụ nữ, trẻ em bị bán sang Trung Quốc, sự ngăn cách về địa lí, pháp lí giữa 2 quốc gia nên có sự phối hợp hiệu quả cao trong công tác giải cứu nạn nhân và truy bắt đối tượng phạm tội.

Bên cạnh đó, do trình độ dân trí của người dân không đồng đều, việc làm, thu nhập không ổn định, nhất là với đối tượng phụ nữ, trẻ em vùng cao, vùng đồng bào dân tộc. Do đó, trong thời gian tới, huyện Trấn Yên sẽ triển khai tuyên truyền sâu rộng, huy động sự tham gia tích cực của các ban, ngành, đoàn thể trong công tác phòng chống mua bán người, từ đó hạn chế những nguy cơ người bị mua bán hay bị bóc lột sức lao động.

Mỗi người dân hãy tự nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật, tham gia phát hiện và tố giác tội phạm có dấu hiệu buôn người. Đồng thời các ngành chức năng cần chủ động phối hợp các địa phương triển khai các hoạt động tuyên truyền, xây dựng và nhân rộng các mô hình phòng ngừa hiệu quả tại cộng đồng, xử lý nghiêm bọn tội phạm buôn người và giúp đỡ những nhân bị mua bán hòa nhập với cộng đồng.

        Thanh Tiến