PV: Thưa ông, thời điểm cuối tháng Ba, đầu tháng Tư, tình hình thời tiết đã có diễn biến phức tạp, nhất là ở các tỉnh lân cận Yên Bái. Dưới góc độ của người làm chuyên môn, ông có đánh giá gì?

Ông Lò Huy Hoàn.

Ông Lò Huy Hoàn: Đây là thời điểm thời tiết chuyển mùa nên trong những điều kiện nhất định sẽ xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm: tố, lốc, gió mạnh, mưa đá… Tuy nhiên, với 2 trận mưa đá xảy ra ngày 27/3 và 31/3 ở Lào Cai, Hà Giang thì thật hiếm gặp bởi cường độ, thời gian, không gian và kích thước của những hạt mưa đá. Mưa đá thường chỉ xảy ra trong khoảng thời gian 3 - 5 phút, đường kính viên đá chỉ khoảng 1 - 2 cm, viên to có thể 3 - 5 cm.

Ở Yên Bái, năm 2008 đã có trận rét đậm, rét hại kỷ lục kéo dài 38 ngày, nắng nóng năm 2010 kéo dài 26 ngày (đợt dài nhất kéo dài 11 ngày liên tục), mưa đá ngày 7/4/2010 ở khu vực huyện Văn Yên kích thước hạt mưa đá trung bình cỡ 10cm, mùa đông 2012-2013 có nhiều đợt không khí lạnh với cường độ khá mạnh… Như vậy, quy luật chung của tự nhiên đã bị phá vỡ, đó là ảnh hưởng tất yếu do tác động của biến đổi khí hậu đang hiện hữu trên toàn cầu.

PV: Liệu tình trạng thời tiết cực đoan có thể diễn ra ở Yên Bái, thưa ông?

Ông Lò Huy Hoàn: Yên Bái là khu vực chịu tác động mạnh mẽ của thời tiết cực đoan bởi đây là vùng đệm, là ranh giới thời tiết giữa khu vực phía tây và khu vực phía đông. Tình trạng hanh khô, thiếu nước, hạn hán dễ xảy ra ở khu vực phía tây, lốc xoáy, mưa đá dễ xảy ra ở khu vực phía đông.

Theo dự báo, trong tháng 4, tháng 5/2013, không khí lạnh vẫn còn xảy ra và ảnh hưởng đến thời tiết Yên Bái. Không khí lạnh cuối mùa thường kèm theo các hiện tượng thời tiết bất thường như tố, lốc xoáy, mưa đá, gió giật mạnh, đặc biệt mưa to cục bộ, các đợt mưa vừa, mưa to và bất thường có thể gây lũ ống, lũ quét, ngập úng cục bộ trên các địa bàn của tỉnh như đợt mưa lớn ngày 24 - 25/5/2012 xảy ra tại thành phố Yên Bái.

PV: Ông có lời khuyên gì với người dân Yên Bái, nhất là đối với người dân vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số - nơi thường xuyên gánh chịu những hậu quả nặng nề do thiên tai?

Ông Lò Huy Hoàn: Hiện nay, mạng lưới quan trắc đo đạc về khí tượng còn ít (toàn tỉnh chỉ có 4 trạm khí tượng ở Mù Cang Chải, Nghĩa Lộ, Yên Bái và Lục Yên), cơ sở hạ tầng, trang thiết bị kỹ thuật còn lạc hậu nên để dự báo chính xác thời tiết nguy hiểm xảy ra trên địa bàn, nhất là ở khu vực nhỏ nào đó là rất khó.

Trong khi thời tiết nguy hiểm xảy ra trong thời gian ngắn, bản tin dự báo thời tiết thường đưa ra trước 24 giờ nên chỉ ở mức độ cảnh báo diện rộng. Công cụ đắc lực nhất để phát hiện và cảnh báo thời tiết nguy hiểm là radar, mà hiện tại chúng tôi chủ yếu sử dụng radar tại Việt Trì (Phú Thọ) để cảnh báo.

Với những trường hợp phát hiện được thời tiết nguy hiểm thì với thời gian từ 1 đến 3 tiếng không thể báo cho toàn thể nhân dân khu vực đó tránh được và rất có thể sẽ chứng kiến sự dị thường của thời tiết.

Để chủ động phòng, tránh, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra với người dân Yên Bái, nhất là người dân ở vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số - nơi thường phải hứng chịu những hậu quả nặng nề do thiên tai, chúng tôi mong muốn mọi người dân nên thường xuyên theo dõi các bản tin dự báo thời tiết của Trung ương và của tỉnh. Khi đã nghe tin cảnh báo thời tiết nguy hiểm nên thường xuyên theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo thời tiết tiếp theo, bản tin cảnh báo vùng ảnh hưởng của thời tiết nguy hiểm, cần hết sức lưu ý nếu có nhắc đến khu vực mình đang sinh sống, nên chủ động phòng tránh những rủi ro có thể xảy ra.

PV: Xin cảm ơn ông!

Quang Tuấn (thực hiện)