Tính đến ngày 30/5/2013, luỹ tích số người nhiễm HIV trên địa bàn toàn tỉnh là 4.525 trường hợp, trong đó có 2.291 trường hợp chuyển sang giai đoạn AIDS và 1.438 người đã bị tử vong do AIDS. 5 tháng đầu năm, trên địa bàn tỉnh có 1.420 phụ nữ mang thai được tư vấn, xét nghiệm HIV miễn phí và đã phát hiện 2 trường hợp dương tính với HIV.

Theo các nhà chuyên môn, tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con vào khoảng 30 - 40% nếu không áp dụng biện pháp can thiệp. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và được tư vấn, điều trị thích hợp thì tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con chỉ còn 5%. Như vậy, nếu biết cách dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con sớm sẽ bớt những đứa trẻ bị nhiễm HIV, bớt đi nỗi đau của những gia đình có người nhiễm HIV.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 41 trẻ dưới 15 tuổi nhiễm HIV. Khác với người lớn, trẻ nhỏ nhiễm HIV thường có diễn biến bệnh nhanh hơn nhiều. Do non nớt, sức đề kháng yếu trong khi hàng ngày, hàng giờ cơ thể các em lại phải chống đỡ với các loại bệnh do hệ miễn dịch bị suy giảm. Có em mới chỉ vài tháng tuổi đã chết vì HIV. Vì thế mơ ước có đủ sức khoẻ để vui chơi, học tập khôn lớn trưởng thành với các em đều rất khó khăn. Nhiều em cuộc sống còn thiệt thòi hơn khi cha, mẹ đã mất do HIV/AIDS.

Trong những năm qua, Yên Bái đã có nhiều giải pháp tích cực chủ động ngăn chặn và đẩy lùi HIV/AIDS. Trong đó đặc biệt chú trọng giải pháp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Các hoạt động can thiệp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã được triển khai rộng khắp tới 9/9 huyện, thị, thành phố.

Đội ngũ cán bộ y tế được tập huấn nâng cao nghiệp vụ trong công tác dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con, chăm sóc, nuôi dưỡng, điều trị trẻ nhiễm HIV. Các hoạt động can thiệp đã được triển khai đồng bộ ở các nội dung: phòng lây nhiễm HIV ban đầu cho phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ, phòng mang thai ngoài ý muốn cho phụ nữ nhiễm HIV, phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con trong thời gian mang thai, trong khi sinh con, giai đoạn cho con bú, cung cấp thuốc dự phòng sớm cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV, chăm sóc và hỗ trợ phụ nữ nhiễm HIV, con và gia đình họ, cung cấp sữa ăn thay thế miễn phí cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV trong 6 tháng đầu.

Đội ngũ tuyên truyền viên đã kết hợp các tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, cung cấp đầy đủ các thông tin, tư vấn về các biện pháp nuôi con cho bà mẹ nhiễm HIV, truyền thông thay đổi hành vi phòng, chống HIV/AIDS.

Thực hiện Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con năm 2013, Sở Y tế Yên Bái đã xây dựng kế hoạch triển khai tới các huyện, thị, thành phố các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức của người dân nói chung và phụ nữ mang thai nói riêng về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Đồng thời tạo điều kiện để mọi người dân, đặc biệt là phụ nữ dễ dàng được tiếp cận các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con, động viên, hỗ trợ các gia đình có người nhiễm HIV/AIDS, nhất là những phụ nữ có thai và trẻ nhỏ bị nhiễm HIV, giúp họ hoà nhập cộng đồng.

Theo bác sĩ Triệu Bích An - Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS, đến Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS, các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh và huyện, chị em và bạn tình của họ đều được tư vấn và xét nghiệm HIV miễn phí, được xác định tình trạng nhiễm HIV và được tư vấn để không lây nhiễm HIV cho người khác nếu kết quả xét nghiệm dương tính cũng như biện pháp phòng tránh nếu kết quả xét nghiệm âm tính với HIV. Với phụ nữ nhiễm HIV, thông điệp dành cho họ là cần tránh mang thai ngoài ý muốn vì khi có thai sẽ làm cho bệnh tiến triển nặng thêm và có thể truyền HIV cho đứa con của họ.

Đối với các bà mẹ nhiễm HIV, cần thực hiện các biện pháp dự phòng lây truyền HIV cho con bằng cách được chăm sóc, theo dõi, được uống thuốc kháng vi rút ARV để dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Trong quá trình sinh đẻ, họ sẽ được cán bộ y tế tư vấn hạn chế đến mức thấp nhất lây truyền HIV từ mẹ sang con. Con của họ sau khi sinh sẽ được uống thuốc kháng vi rút dự phòng lây truyền HIV từ mẹ, được uống sữa thay thế miễn phí trong 6 tháng đầu đời. Ngoài ra, các bà mẹ còn được tư vấn cách chăm sóc con để hạn chế khả năng lây truyền HIV sang con. Các bà mẹ và trẻ nhiễm HIV sẽ được chăm sóc theo dõi tại các cơ sở y tế thích hợp và tại cộng đồng.

Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là chương trình có ý nghĩa quan trọng, được ưu tiên trong hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh nhằm giảm tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ mang thai, giảm số trẻ bị lây nhiễm HIV từ mẹ, bớt đi nỗi đau cho những người nhiễm HIV và mang lại quyền được sống cho các em nhỏ.

Bích Thuý