Toàn tỉnh Yên Bái có gần 2.000 hội viên cựu thanh niên xung phong (CTNXP), cư trú tại 116 xã, phường, thị trấn, trong đó có tới 90% hội viên ở các tỉnh miền xuôi sau khi hoàn thành nhiệm vụ trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ lên Yên Bái sinh sống.

Việc giải quyết chế độ, chính sách cho CTNXP là thực hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc, chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Bà Hà Thị Hạnh - Phó trưởng phòng Người có công (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội) cho biết: Với chủ trương của Đảng và Nhà nước giải quyết chế độ cho các CTNXP tham gia thời gian từ 7/1950 đến 30/4/1975 nên hiện nay phòng đang quản lý 441 hồ sơ CTNXP, trong đó có 420 trường hợp hưởng trợ cấp một lần (tùy theo năm tham gia, từ 2 năm trở xuống được hưởng 2,5 triệu đồng; từ năm thứ 3 trở đi thì mỗi năm được cộng thêm 800 nghìn đồng) và 21 trường hợp đang hưởng trợ cấp hàng tháng là 360 nghìn đồng/tháng.

Căn cứ vào tình hình thực tế và giấy tờ, hồ sơ lưu giữ của từng hội viên, Phòng phối hợp với chính quyền địa phương các cấp, sở, ngành liên quan tiến hành thẩm tra, xác minh, thẩm định các loại hồ sơ giải quyết kịp thời chế độ chính sách cho CTNXP trên địa bàn tỉnh. Theo đó, trong những năm qua, việc thực hiện giải quyết chế độ theo Quyết định 104/1999/QĐ-TTg được quan tâm. toàn tỉnh có 2/6 gia đình CTNXP được hưởng chế độ liệt sỹ, 80/123 CTNXP được hưởng chế độ thương binh, 477/611 CTNXP được hưởng trợ cấp một lần và 21/107 trường hợp được hưởng trợ cấp thường xuyên, còn lại các trường hợp chưa được giải quyết chủ yếu là hồ sơ không đúng quy định như các văn bản hướng dẫn.

Giải quyết chế độ theo Quyết định 290/2005/QĐ-TTg và Quyết định 170/2008/QĐ-TTg, đã có 641/718 CTNXP được hưởng chế độ bảo hiểm y tế và 95/124 gia đình thân nhân được hưởng chế độ mai táng phí đối với CTNXP khi từ trần.

Đặc biệt, mới đây theo Quyết định 40/2011/QĐ-TTg, năm 2012 - 2013 qua hai đợt thẩm định xét duyệt được 101 CTNXP được hưởng các chế độ trợ cấp, trong đó có 89 trường hợp được hưởng một lần, hưởng thường xuyên 3 CTNXP và 9 hội viên CTNXP đã từ trần, gia đình được hưởng trợ cấp. Như vậy, việc giải quyết chế độ, chính sách năm 2013 cơ bản hoàn thành so với kế hoạch; tới đây, đợt 3 dự kiến sẽ trình lên cấp trên xét duyệt 220 - 250 hồ sơ. Ngoài ra, thực hiện giải quyết các chế độ theo một số quyết định khác.

Bên cạnh đó, việc tiến hành điều tra, khảo sát tình hình hội viên để đề nghị xét hưởng trợ cấp còn gặp không ít khó khăn nên cũng có một số trường hợp còn tồn đọng, chưa kịp thời hoặc sai sót trong giải quyết chế độ, chính sách. Theo ông Hoàng Quốc Việt - Trưởng phòng Công tác thanh niên (Sở Nội vụ) thì hiện nay việc giải quyết chế độ, chính sách cho CTNXP vẫn còn chậm là do có sự thay đổi từ thực hiện theo Quyết định 104/1999/QĐ-TTg trước đây sang Quyết định 40 của Thủ tướng Chính phủ mới ban hành; sự phối hợp của các ngành, các cấp trong việc giải quyết chính sách còn thiếu đồng bộ; đặc biệt công tác quản lý, thẩm định, xét duyệt hồ sơ từ cơ sở chưa được chặt chẽ, để một số đối tượng không phải là CTNXP làm giả hồ sơ hưởng chính sách gây bức xúc trong dư luận; một số văn bản hướng dẫn của cấp có thẩm quyền về tổ chức thực hiện chính sách với CTNXP còn có những bất cập, chưa sát với tình hình thực tế; thời điểm TNXP tham gia kháng chiến cách đây đã nhiều năm, nhiều người không còn hồ sơ gốc, chủ yếu là tự khai báo... Đây là những nguyên nhân cơ bản, chủ yếu dẫn đến tình trạng kê khai tràn lan, chất lượng hồ sơ thấp  gây khó khăn cho quá trình xem xét, thẩm định và quyết định.

Trong thời gian tới, để phát huy kết quả đạt được trong công tác giải quyết chế độ, chính sách đối với CTNXP thì các cấp hội CTNXP cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; tăng cường phối hợp với các sở, ban, ngành, các địa phương trong tỉnh thống nhất triển khai thực hiện đồng bộ các chính sách; đẩy mạnh thực hiện các chính sách ưu đãi đối với CTNXP; tiếp tục rà soát những trường hợp đủ điều kiện nhưng còn tồn sót, bảo đảm cho CTNXP được thụ hưởng đầy đủ, kịp thời, chính xác các chế độ, chính sách của Nhà nước…

 Trần Minh