Lứa tuổi vị thành niên (VTN) theo Tổ chức y tế thế giới là lứa tuổi từ 10- 19 tuổi, trong đó giai đoạn dậy thì thường ở lứa tuổi từ 14- 17 tuổi, khi tâm lý của các em đã phát triển, cơ thể đã hoàn thiện các chức năng cơ bản và bắt đầu khả năng sinh sản. Thêm đó, ở lứa tuổi VTN, hiểu biết, vốn sống, nhận thức của các em chưa hoàn toàn trưởng thành, vì thế đa số các trường hợp mang thai ở tuổi VTN là ngoài ý muốn.

Vì không mong đợi nên việc mang thai gây rất nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe của các em. Nguyên nhân dẫn đến mang thai ở lứa tuổi VTN chủ yếu là do sự thiếu hiểu biết về chu kỳ kinh nguyệt, cơ chế thụ thai, các biện pháp tránh thai; quan hệ tình dục trước hôn nhân, sống thử trước hôn nhân ngày càng tăng và phần lớn các em chưa được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS).

Nhận thức được tầm quan trọng đó, thời gian qua thị xã Nghĩa Lộ đã triển khai nhiều giải pháp, nhằm hạn chế “Mang thai ở tuổi VTN” trên địa bàn. Một trong những giải pháp triển khai có hiệu quả là việc xây dựng các mô hình, câu lạc bộ khám và tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân tại 7/7 xã, phường.

Thông qua các mô hình đã bước đầu đạt được những kết quả nhất định. Trong tháng 6/2013, các câu lạc bộ đã tổ chức được 10 buổi sinh hoat, tuyên truyền nói chuyện, cấp phát gần 100 cuốn tài liệu “Bạn có biết những điều quan trọng dành cho thanh niên trẻ” thu hút hàng nghìn lượt các bạn đoàn viên thanh niên, trẻ trong độ tuổi VTN tham gia; phối hợp với Thị đoàn Nghĩa Lộ tuyên truyền về sức khỏe VTN - thanh niên tại 5 đơn vị trường học trên địa bàn, với hơn 1.000 đoàn viên tham gia. Riêng Trường cấp 3 Nghĩa Lộ đã tổ chức buổi  sinh hoạt ngoại khóa nói chuyện chuyên đề về SKSS cho 925 học sinh. Qua đó, đã giúp các em nắm vững những kiến thức cơ bản về SKSS và bảo vệ chính bản thân mình.

Em Lò Thị Nga, xã Nghĩa Lợi, thị xã Nghĩa Lộ chia sẻ. “ Được tham gia vào CLB tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân tại xã, em đã ý thức được mình phải bảo vệ chính mình, không nên a dua, đua đòi. Gặp những vấn đề trở lại trong chuyện tâm sinh lý em thường hỏi bà, hỏi mẹ, hỏi chị gái và bạn bè cùng trang lứa để biết cách phòng tránh”.

Em Nguyễn Đăng Tuấn Anh, phường Tân An, thị xã Nghĩa Lộ khẳng định: “Để bảo vệ bạn gái của mình cũng như có sức khỏe lành mạnh trước khi bước vào cuộc sống hôn nhân em luôn ý thức được rằng không cùng bạn gái xem các phim có tính chất kích dục, không đưa bạn gái đến những nơi vắng vẻ, khuyên bạn gái không lên ăn mặc quá mát mẻ…”.

Theo số liệu báo cáo, hiện trên địa bàn thị xã Nghĩa Lộ đã xuất hiện một số trường hợp mang thai ở tuổi VTN. Hầu hết những em này đang còn ngồi trên ghế nhà trường và một phần là người dân tộc thiểu số nên thiếu hiểu biết kiến thức về SKSS. Chưa kể, do nghèo đói, bất bình đẳng giới, tảo hôn dẫn đến có những trường hợp lấy chồng ở độ tuổi còn quá trẻ, kinh nghiệm sống, kinh nghiệm làm mẹ không nhiều nên dẫn đến những cuộc hôn nhân đổ vỡ, bạo hành gia đình, dân số kém phát triển và các vấn đề xã hội khác...

Để đạt được kết quả cao trong công tác tuyên truyền, Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS/KHHGĐ) thị xã đã xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động hưởng ứng, các buổi nói chuyện, truyền thông nhóm về DS/KHHGĐ, mang thai ở tuổi VTN; tổ chức thăm hỏi, tư vấn nhóm nhỏ tại hộ gia đình; tiếp tục triển khai chương trình MIS ở 7/7 xã, phường, phấn đấu hoàn thành mục tiêu có từ 85% đối tượng từ 18 tuổi chuẩn bị kết hôn có hiểu biết cơ bản về sức khỏe sinh sản; 85% đối tượng trước khi kết hôn được khám, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân và có từ 95% cộng tác viên dân số được tuyên truyền, tập huấn các kỹ năng về sức khỏe sinh sản, KHHGĐ VTN.

Thùy Hương - Nguyễn Thư