Trong những năm gần đây, sự phát triển của thành tích thể thao, của các kỷ lục thế giới đã khiến cho người ta kinh ngạc. Sự cạnh tranh về thành tích thể thao ngày càng trở nên quyết liệt đòi hỏi vận động viên (VĐV) phải có năng khiếu thể thao đặc biệt, phải được tập luyện hết sức khoa học, hợp lý, kiên nhẫn, gian khổ thì mới có khả năng thi đấu giành các thứ hạng, kỷ lục mới.
Vì vậy, việc đào tạo thể thao thành tích cao ngày càng đòi hỏi phải trải qua một quy trình nghiêm ngặt ngay từ khi phát hiện và tuyển chọn được những VĐV có năng khiếu bẩm sinh cho đến khi bước vào giai đoạn huấn luyện, thi đấu thể thao nâng cao.
Ngày nay, các huấn luyện viên đã nhận thức đầy đủ mục tiêu, ý nghĩa của tuyển chọn và đang tích cực tìm kiếm, trang bị những kiến thức cần thiết, vận dụng những mô hình tuyển chọn thành công trong thực tiễn huấn luyện thể thao.
Ông Đào Bình An - Phó Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao (TDTT) tỉnh chia sẻ: "Xác định mục tiêu chung của tỉnh, của ngành, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh luôn coi trọng công tác tuyển chọn VĐV, đào tạo VĐV thể thao thành tích cao là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu".
Thời gian qua, nhiệm vụ tuyển chọn VĐV gặp không ít khó khăn, bất cập nảy sinh quanh vấn đề thuộc về cơ chế chính sách, những yếu tố cần và đủ cho công tác này khi mà TDTT đang ngày càng đòi hỏi được sự quan tâm nhiều hơn của toàn xã hội.
Điều dễ nhận thấy là, sự phối hợp giữa các đơn vị hữu quan trong công tác tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng VĐV thể thao trẻ chưa thực sự tích cực, nhịp nhàng; chưa có hệ thống đào tạo năng khiếu thể thao ở cơ sở, mới chỉ tập trung ở tuyến tỉnh, tuyến huyện vẫn còn bỏ ngỏ.
Thực tế, không ít gia đình, nhất là ở khu vực đô thị chưa thực sự mặn mà với công tác đào tạo VĐV, không cho con em mình đi huấn luyện thể thao mặc dù nhiều em có tố chất, có khả năng mà chỉ chú trọng vào học tập văn hóa, dẫn đến khó khăn cho nguồn tuyển chọn VĐV, tạo nguồn VĐV thể thao thành tích cao của tỉnh tham gia các giải đấu lớn trong và ngoài nước.
Ngoài ra, các trường vùng sâu, vùng xa số lượng học sinh ít mặc dù có em tố chất rất tốt và cũng muốn về tỉnh tập luyện nhưng nhà trường không ủng hộ vì thiếu chỉ tiêu của lớp học phổ thông. Số học sinh có năng khiếu thể thao đa số là học sinh dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa (chiếm 70%) nên công tác tuyển chọn còn gặp nhiều khó khăn. Bởi hầu hết các gia đình chưa ủng hộ việc con em mình tham gia hoạt động thể thao, chưa coi đây là một nghề nên nhiều em có năng khiếu và tầm vóc tốt nhưng không tuyển chọn được...
Vận động viên môn cầu mây trong giờ luyện tập. Ảnh MQ
Nhằm đẩy mạnh các hoạt động TDTT trên địa bàn toàn tỉnh, ngày 1/6/2021, UBND tỉnh đã ra Chỉ thị số 12/CT- UBND về việc đẩy mạnh Cuộc vận động "Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” giai đoạn 2021 - 2025 và tổ chức đại hội thể thao các cấp, tiến tới Đại hội TDTT tỉnh Yên Bái lần thứ IX, năm 2022.
Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã ký kết Chương trình phối hợp với các tổ chức, đoàn thể và các ngành trong tỉnh về đẩy mạnh phong trào văn hóa, văn nghệ, TDTT. Ngày 30/3/2021, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Sở Giáo dục và Đào tạo đã ký Chương trình phối hợp số 11/CTPH-VHTTDL-GDĐT về đẩy mạnh phong trào văn hóa, văn nghệ, TDTT trong ngành giáo dục và đào tạo tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.
Qua đó, công tác tuyển chọn VĐV đã được các cấp, các ngành và đặc biệt các nhà trường trong tỉnh quan tâm hơn, tạo điều kiện hơn để các em VĐV có tài năng về tỉnh tập luyện. Trong năm 2021, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh đã tiến hành 3 đợt tuyển chọn vận động viên tại các trường TH&THCS trên địa bàn thành phố và các huyện Văn Yên, Lục Yên.
Qua sơ tuyển ban đầu với gần 100 em đã được kiểm tra qua các test thể lực chung và chuyên môn, Trung tâm đã ra quyết định gọi 24 VĐV đạt và vượt các test thể lực chung và chuyên môn.
Các em được tuyển chọn về Trung tâm đều là các VĐV ưu tú đã qua sàng lọc từ hơn 30 trường trong tỉnh, độ tuổi từ 12 - 14 là con em các dân tộc trong tỉnh. Với sự nỗ lực của Trung tâm, sự ủng hộ của các gia đình và các trường học, đến nay, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh đã hoàn thành 100% chỉ tiêu Nhà nước giao về công tác đào tạo VĐV, hy vọng các VĐV mới sẽ là những nhân tài tương lai của tỉnh cũng như của đất nước trong giai đoạn tới.
Thể thao thành tích cao của tỉnh đang có bước chuyển mình mạnh mẽ để hướng tới chuyên nghiệp hóa. Tuy nhiên, để quá trình này thực sự có hiệu quả và quan trọng hơn là thể thao tỉnh nhà tiếp tục khẳng định được vị thế của mình trên bình diện toàn quốc, có nhiều hơn nữa những VĐV đoạt huy chương ở các giải đấu toàn quốc và khu vực, thì công tác tuyển chọn VĐV cần được quan tâm, chú trọng hơn. Để làm được điều này, tỉnh cần sớm cho chủ trương và cấp kinh phí để mở lại các lớp năng khiếu nghiệp dư ở các huyện, các trường học.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh xã hội hóa thu hút các nguồn kinh phí để tổ chức nhiều hơn các giải đấu cho đối tượng học sinh để qua đó phát hiện các VĐV có năng khiếu. Đồng thời cũng cần có chế độ đãi ngộ tương xứng đối với VĐV để các em yên tâm theo nghiệp thể thao lâu dài mới có thể giành được những huy chương cao quý về cho tỉnh. Mặt khác, các cấp, các ngành cũng cần đẩy mạnh phát triển thể thao học đường để tạo nền tảng vững chắc cho thể thao thành tích cao Yên Bái trong những giai đoạn tiếp theo.
Cao Chính
