Có hai điểm đáng chú ý ở hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất tại Oscar 2015. Thứ nhất, bên cạnh giải thưởng dành cho phim hay nhất, năm nay Viện Hàn lâm khoa học nghệ thuật (AMPAS) sẽ khắc tên đạo diễn xuất sắc nhất lên tượng vàng Oscar để vinh danh cống hiến của cá nhân họ. Thứ hai, hệ thống và cách thức bình chọn năm nay có nhiều thay đổi mang tính đột phá. Trước thềm Oscar 2015, Chủ tịch Hiệp hội Phim nói tiếng nước ngoài của AMPAS Mark Johnson quyết định đưa ra nhiều thay đổi để đảm bảo tính nhất quán và công bằng.
 
Winter’s Sleep - ứng viên hàng đầu hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc sau khi nhận giải Cành cọ vàng tại Cannes 2014.
AMPAS gửi một thư mời duy nhất đến mỗi quốc gia trên khắp thế giới. Vấn đề này từng gây nhiều tranh luận bởi một số quốc gia có ngành công nghiệp điện ảnh lớn như Pháp hay Ấn Độ nhưng cũng chỉ nhận được một đề cử giống như các quốc gia nhỏ khác. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn là 1 phim/quốc gia được đề cử tranh giải.

Sau khi xem xét các bộ phim hội đủ các tiêu chí, quá trình bình chọn sẽ do hội đồng tình nguyện của Oscar, bao gồm các thành viên từng làm việc cho AMPAS khắp nơi trên thế giới. Lần này, mỗi thành viên chỉ cần xem tối thiểu 65% số phim của từng nhóm (Oscar 2013 quy định con số tối thiểu là 80%). Ở vòng tuyển chọn này sẽ có 6 bộ phim được chọn vào vòng trong, sau đó, sẽ có thêm 3 bộ phim được bổ sung trong danh sách đợt hai, nâng tổng số có 9 phim tham gia vòng đua cuối cùng.

9 bộ phim sẽ được một hội đồng đặc biệt: 20 người ở Los Angeles, 10 người ở New York xem và cùng bỏ phiếu để chọn đề cử 5 phim. Trước đây, kết quả cuối cùng thường dựa trên bình chọn của vài trăm thành viên AMPAS. Tuy nhiên, hiện tại tất cả 6.000 thành viên có thể xem phim, thậm chí thông qua bản DVD để bình chọn phim thắng cuộc. Đây được coi là cuộc cách mạng lớn trong thể lệ bình chọn Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất.

Tại Oscar 2015, có 4 quốc gia lần đầu gửi phim tham dự hạng mục này: Kosovo, Malta, Mauritania và Panama. Cuộc cạnh tranh ngày càng trở nên khốc liệt khi trong danh sách năm nay có hầu hết các bộ phim từng được vinh danh tại LHP Cannes 2014. Đó là Winter’s Sleep (Thổ Nhĩ Kỳ) - giải Cành cọ vàng; LeviathanI (Nga) - giải Kịch bản hay nhất; Mommy (Canada) - giải thưởng đặc biệt của ban giám khảo. Bên cạnh đó còn có Force Majeure (Thụy Điển) - giải thưởng của ban giám khảo tại hạng mục Un Certain Regard. Ngoài ra, một số bộ phim được kỳ vọng rất cao như: Ida (Ba Lan), Two Days, One Night (Bỉ), Wild Tales (Argentina), White God (Hungary), Concrete Night (Phần Lan)… 

Norte, The End of History (Philippines) cũng được đánh giá khá cao.

Năm nay, một đối thủ nặng ký khác là Living Is Easy With Eyes Closed (Tây Ban Nha) - từng nhận 6 giải thưởng tại Goya Award, 19 lần có tên trong đề cử, 4 lần được vinh danh nên điện ảnh Tây Ban Nha đang dồn nhiều kỳ vọng cho ứng viên này. Điện ảnh Italia với Human Capital - 14 lần nhận giải ở hạng mục này và vừa được vinh danh tại giải thưởng được ví như Oscar nước Italia - David Di Donatello Awards. Trong khi đó, nền điện ảnh lâu đời Pháp cũng tràn trề hy vọng vào bộ phim Saint Laurent của đạo diễn Bertrand Bonell về cuộc đời nhà thiết kế lừng danh vừa được công chiếu tại LHP New York. Đây là lần thứ 35 Pháp có đề cử ở hạng mục này và đã được vinh danh 9 lần.

Ở châu Á ngoài những quốc gia, vùng lãnh thổ có nền điện ảnh phát triển như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Iran, Hồng Công, Đài Loan… khu vực Đông Nam Á cũng có 4 đại diện: Soekarno (Indonesia), Norte, The End of History (Philippines), Sayang Disayang (Singapore) và The Teacher’s Diary (Thái Lan). Đặc biệt, bộ phim của Philippines nhận được khá nhiều đánh giá tích cực khi từng tham gia LHP New York và Toronto. Đây cũng là phim có thời lượng lâu nhất (250 phút). Riêng điện ảnh Trung Quốc, bộ phim The Nightingale hợp tác với Pháp sản xuất của đạo diễn Philippe Muyl được lựa chọn ở phút chót. Chuyển thể từ bộ phim của Pháp The Butterfly (2002), The Nightingale kể về hành trình của một người đàn ông lớn tuổi và một cô gái trẻ đến miền Đông Nam Trung Quốc…

(Theo SGGP)