Một số điểm cần lưu ý khi cúng Táo quân
Lễ cúng Táo quân (hay cúng ông Công ông Táo) thường được tiến hành từ ngày 17 đến 23 tháng Chạp hàng năm. Theo nhà nghiên cứu văn hóa Phạm Đình Hải, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, có một số điểm cần lưu ý khi mua sắm lễ vật, chuẩn bị mâm cỗ, văn khấn, khi cúng ông Công ông Táo.
Lễ vật cúng Táo quân được chuẩn bị tùy theo điều kiện gia đình và phong tục tập quán địa phương với các món cơ bản gồm xôi, cơm canh, rượu nước, vàng mã, cau trầu, thịt gà, thịt lợn và hoa quả...
Bên cạnh mâm cỗ cúng, các gia đình cần chuẩn bị 3 bộ mũ cánh chuồn và hài. Cá chép cúng làm "ngựa" để Táo quân về trời, có thể dùng cá sống hoặc cá giấy.
Khi hành lễ, gia chủ cần mặc trang phục ngay ngắn gọn gàng, không nên mặc quần áo ngắn, váy ngắn hoặc hở ngực, hở nách. Có thể gọi toàn thể con cháu trong gia đình cùng hành lễ.
Lời văn khấn cần nêu rõ ngày giờ, họ tên gia chủ, địa chỉ nơi ở. Những vị thần bắt buộc phải mời là Táo quân - Thổ công (ông Công tức là Thổ công) và các vị gia thần. Phải nêu đủ danh vị của các thần, không nói vắn tắt.
Cụ thể gồm: Đông trù Tư mệnh Táo phủ thần quân, Ngũ phương Ngũ thổ Phúc đức chính thần và Ngũ phương Long mạch Tiếp dẫn tài thần.
Đặc biệt, trong văn khấn, các gia đình cần "kiểm điểm" lại những việc đúng - sai trong năm, thành thật nhận sai lầm của mình và nguyện sẽ sửa đổi (phần này có thể mặc niệm trong đầu).
Việc tốt nên tâu bẩm rõ ràng để động viên cả gia đình, việc sai sót cần rút kinh nghiệm. Cúng khấn như vậy là thực sự thành tâm, cầu thị, phát huy tốt ý nghĩa của lễ cúng.
Khi cúng xong, việc hóa đồ mã cần làm chậm rãi, đợi từng thứ hóa gần hết mới hóa đồ tiếp theo để tránh khói bụi, hỏa hoạn, không dùng que cời khiến tro bụi bay mù mịt.
Vừa hóa mã, gia chủ vừa tâm niệm những điều tốt đẹp hoặc lẩm nhẩm niệm Phật, niệm câu chú "Úm a hồng" để tăng trưởng phúc đức. Tro hóa mã nên để nguội, gói kín vứt vào thùng rác để bảo vệ môi trường.
Với những gia đình cúng cá chép sống nên tìm nơi phóng sinh phù hợp. Khi thả cá cần tìm chỗ nước trong, nhẹ nhàng thả cá xuống. Thả cá với tấm lòng thành kính, hướng tới những ý nghĩa cao đẹp. Khi thả, dùng hai tay đưa cá sát mặt nước rồi thả xuống, không nên ném, liệng cá từ trên cao.
Có thể tạo hình cá chép từ xôi, thạch trong mâm cúng
Ngày giờ cúng ông Công ông Táo đẹp năm 2025
Nhà nghiên cứu Phạm Đình Hải cho biết, theo sách Ngọc hạp ký, năm 2025 nên cúng Táo quân trong các ngày từ 18 đến 23 tháng Chạp, thời gian phổ biến từ 17 đến 19h. Nếu chọn ngày giờ để cúng thì tiến hành theo các ngày và cung giờ như sau:
Ngày 18 (Bính Tuất): 11-15h hoặc 17-19h.
Ngày 20 (Mậu Tý): 7-9h, 13h-15h hoặc 17-19h.
Ngày 22 (Canh Dần): 9-11h hoặc 19-21h.
Ngày 23 (Tân Mão): 9-11h, 13-15h hoặc 19-21h.
Văn khấn Nôm lễ Táo quân hàng năm (tham khảo)
Sau khi gia chủ bày lễ, thắp hương xong có thể khấn như sau:
Kính lạy ngài bản gia Đông Trù tư mệnh Táo phủ thần quân!
Kính lạy các ngài bản gia thần linh, thổ địa, thành hoàng bản thổ, Ngũ phương ngũ lộ long mạch tài thần, Ngũ phương Ngũ thổ phúc đức chính thần, bản gia chấp sự chư vị tôn thần!
Tiến chủ con là: (tên ông bà cha mẹ, con cháu...) đồng gia đẳng.
Hôm nay là ngày ngài Đông Trù tư mệnh Táo phủ thần quân về trời phụng mệnh Ngọc đế. Tiến chủ chúng con thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, dâng hiến tôn thần, đốt nén tâm hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời:
Ngài Đông Trù tư mệnh Táo phủ thần quân giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Kính mời các ngài bản gia thần linh, thổ địa, thành hoàng bản thổ, ngũ phương ngũ lộ long mạch tài thần, ngũ phương ngũ thổ phúc đức chính thần, bản gia chấp sự chư vị tôn thần đồng tọa, thụ hưởng lễ vật.
Tuân theo lệ cũ, ngài Đông Trù tư mệnh Táo phủ thần quân là chủ Ngũ Tự. Cúi xin ngài soi xét lòng trần, gia ban phúc lộc. Trong năm gia đình chúng con có những sai phạm, lỗi lầm gì xin tôn thần gia ân châm chước (đến đây gia chủ có thể bộc bạch những điều tốt - xấu của gia đình, nhận lỗi, sám hối, hứa sửa đổi). Ngài về trời chầu Ngọc đế, tấu xin Ngọc đế gia ân ban phước, phù hộ toàn gia chúng con trai gái trẻ già được an ninh khang thái!
Chúng con xin giải bày tấm lòng thành thực. Cúi xin các vị thần minh chứng giám!
Cẩn cáo, thượng hưởng!
(Theo DTO)