Vũ Chấn Nam một chặng đường thơ
- Cập nhật: Thứ sáu, 7/12/2012 | 9:12:30 AM
YBĐT - Tốt nghiệp đại học sư phạm Hà Nội năm 1962, nhà giáo Vũ Văn Đình được phân công lên dạy học tại Yên Bái - mảnh đất của cuộc khởi nghĩa chống Pháp do lãnh tụ Nguyễn Thái Học lãnh đạo; của thủy điện Thác Bà, gạo trắng Mường Lò… đã nuôi dưỡng hồn thơ.
Và cái bút danh Vũ Chấn Nam đã trở thành thân quen với bạn đọc các tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Phú Thọ. Lần lượt các tập thơ cũng được ra mắt: Mùa hoa phượng, Đất vua Hùng, Làng Dòng của tôi, Miền quê xoan ghẹo, Dáng mẹ trên đồng, Huyền thoại Thác Bà, Về Pác Bó.
Ghi nhận đóng góp của ông cho sự nghiệp văn học nghệ thuật tỉnh nhà, vừa qua Hội liên hiệp Văn học nghệ thuật Yên Bái đã cho xuất bản “Vũ Chấn Nam - Thơ một chặng đường”. Đây là tuyển thơ nhằm giới thiệu với bạn đọc những bài thơ tiêu biểu trên suốt chặng đường sáng tác của tác giả.
Giống như bao thanh niên lúc bấy giờ, sẵn sàng đi theo tiếng gọi của Đảng đến mọi miền đất nước, Vũ Chấn Nam cũng có cái sôi nổi riêng của một giáo sinh vừa tốt nghiệp ra trường mà trái tim tràn đầy nhiệt huyết:
Về Tây Bắc, tôi sẽ về Tây Bắc
Mường Thanh ơi, ta sẽ mở thêm trường
Dù trăm suối, mười châu đường đi dằng dặc
Cháy lòng ta mong thấy bóng hoa ban.
(Trưởng thành)
Gần bốn mươi năm “gắn bó với nghề dạy học”, ông càng hiểu thêm ý nghĩa của sự nghiệp “trồng người”; hiểu thêm cái gian khó của việc đối mặt với chao chát của kinh tế thị trường đầy những “vào cầu và trúng quả” để giữ gìn đạo đức cao quý người thầy giáo.Và ước nguyện “Nếu được đầu thai lại xin làm nghề dạy học/ Để được chong đèn soi giáo án đêm đêm/ Nét chữ nét người biết bao khó nhọc/ Bốn mươi năm tít tắp một con đường”.
Gắn bó với Yên Bái, ông để cảm xúc của mình thấm đẫm với Thác Bà, với bến Âu Lâu lịch sử, chiến khu Vần; rồi đất Nghĩa Lộ – Mường Lò, quế thơm Văn Yên, huyện mới Lục Yên… ở đâu đất và người hiện lên cũng đẹp, cũng lung linh trong trẻo đến lạ kỳ. Phải chăng vì nơi ấy chứa đựng bao kỷ niệm của ông và người thân, nhất là trong những ngày cuộc sống còn nhiều gian khó. Một “ga quê hương” thành phố Yên Bái; một Đát Dẻ, Thác Cái của huyện Yên Bình; một “Kỷ niệm bên cánh đồng Đại Phác” huyện Văn Yên; hay đằm thắm đêm sử thi một “Làng Dao đỏ”:
Ánh trăng chảy tràn kẽ lá
Già làng kể chuyện thâu đêm
Những dấu chân in lõm đá
Từ quy khắc khoải đầu non.
Ở Vũ Chấn Nam, quê hương nơi chôn nhau cắt rốn luôn luôn là nguồn mạch làm cho hồn thơ tuôn chảy. Nhiều tập thơ của ông hướng về “Đất vua Hùng”,”Làng Dòng của tôi”,”Miền quê xoan ghẹo” như là một một lẽ đương nhiên:
Đêm tháng mười hương lên mênh mang
Điệu hát xoan rập rờn quanh mái lá
Những tiếng hát ngàn đời thân thuộc quá
Miếng trầu trao xanh nõn khóm dâu tơ.
(Đất vua Hùng)
Lắng từng tiếng chim tu hú, “tiếng gầu va đáy giếng, guốc võng mài trăng khuya”; “cánh đồng tuổi thơ” cho nhà thơ “tìm lại ngày xưa”, “mảnh vườn xưa” để cảm thương “Dáng mẹ trên đồng”:
Sau vụ gặt tháng mười đồng lại trống trơn
Hun hút gió thân cò lặn lội
Lại cày vỡ lại ngả dầm, đổ ải
Mẹ đứng trên đồng xanh rợi cả ban mai.
Một mảng thơ quan trọng trong chặng đường sáng tác của tác giả là những bài thơ viết về đảng, cách mạng và Bác Hồ. Thật không quá lời khi có bạn đọc nhận xét ông là người ở Yên Bái có nhiều thơ nhất viết về lãnh tụ Hồ chí Minh: “Về Pác Bó”, “Lán Nà Lừa”, “Ghi ở Tân Trào”…và “Bác về Yên Bái chiều thu ấy”. những bài thơ với giọng thơ chân thành, mộc mạc mà sâu lắng đã diễn tả được cái lớn lao bên trong sự bình dị bề ngoài của Bác:
Bác đi trên một con tàu chợ
Như bao hành khách ở trong toa
Đôi dép lốp bộ bà ba gụ
Người vẫn là ông Ké, vẫn Già Thu.
(Bác về Yên Bái chiều thu ấy)
Mấy trăm bài thơ đậm phong cách thơ tuyên truyền của một thời chống Mỹ và buổi đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội. ở một số bài thơ tác giả còn sa đà vào thể diễn ca. Cái mạnh của ông là vốn hiểu biết về nông thôn nên cách dùng từ ngữ, chọn thi liệu đã thể hiện sự quan sát khá tinh tường, thơ vì thế rất có hồn (Vu vơ, Chợ quê, Ký họa làng ven, Mưa…).
Chưa có sự đổi mới theo kịp các trào lưu hiện đại song khi tuân thủ theo lối nói, lối cảm truyền thống Vũ Chấn Nam vẫn có những bài xuất thần đầy tâm trạng “Một bông, hai bông, ba bông… mười mấy bông/ Từ từ mở cánh hoa phô trắng muốt/ Hai mươi giờ, hăm mốt giờ, hăm hai giờ… giờ hoa xung mãn nhất/ Một đời hoa chờ đợi phút giây này”(Lặng ngắm hoa Quỳnh). Thơ ông chính là một loại hoa quỳnh đợi người tri âm.
Thế Quynh
Các tin khác
Lúc 18h09 (giờ Việt Nam, 6/12), UNESCO đã công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.
Câu lạc bộ guitar cổ điển Trung tâm văn hóa Phú Nhuận sẽ tổ chức chương trình Guitar concert xuyên Việt.
Dr. Dre, Detox đứng đầu danh sách các ca sĩ kiếm được nhiều tiền nhất năm nay với 110 triệu USD (khoảng 2.200 tỉ đồng).
Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ VH-TT-DL) đã chính thức phát động Triển lãm 10 năm điêu khắc toàn quốc lần thứ 5 (2003 - 2013), tổ chức vào đầu tháng 12.2013 tại Trung tâm triển lãm văn hóa nghệ thuật Việt Nam (Vân Hồ, Hà Nội).