Chúng ta có thể kể: “Tiến về Sài Gòn” (Huỳnh Minh Sương), “Tiếng hát từ thành phố Hồ Chí Minh” (Cao Việt Bách), “Đất nước trọn niềm vui”... Đề tài đó có tính thời sự trọng đại ghi lại thời khắc lịch sử: Non sông thu về một mối sau 29 năm đất nước bị chia cắt. Trong số các nhạc sĩ viết về ngày hội non sông ấy phải kể đến nhạc sĩ Phạm Tuyên với ca khúc “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”. Một ca khúc ngắn gọn, phục vụ kịp thời ngày 30/4/1975.

Như chúng ta đã biết, lúc còn sống Bác Hồ chỉ mong ước khi nào thống nhất đất nước Bác sẽ thăm lại Sài Gòn- thành phố mang tên Người. Nhưng chưa kịp đến ngày đó thì Bác đã đi xa. Công lao to lớn của Bác đối với cả nước nói chung và đồng bào miền Nam nói riêng thì trong ngày vui ấy vẫn như có Bác. Từ suy nghĩ ấy, nhạc sĩ Phạm Tuyên viết:

“Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng
Lời Bác nay (đã )thành chiến thắng huy hoàng
Ba mươi năm đấu tranh giành toàn vẹn non sông
Ba mươi năm dân chủ cộng hoà kháng chiến đã thành công...”

Với điệp khúc rộn ràng:

“Việt Nam, Hồ chí Minh
Việt Nam, Hồ chí Minh
Việt Nam, Hồ chí Minh
Việt Nam, Hồ chí Minh”.

Một ca khúc cô đọng, ngắn gọn, ca từ mang tính quần chúng, dễ thuộc, dễ đi vào lòng người nhanh nhất để hoà đồng cất lên trong ngày vui lớn. Nhạc sĩ Phạm Tuyên cho biết: Ông sáng tác bài hát này từ đêm 28-4-1975, trước chiến dịch Hồ Chí Minh 36 giờ. Lúc bấy giờ ông là Trưởng ban ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam. Hôm đó bản tin thời sự loan tin: “...

Chiều 28/4/1975, một phi đội máy bay A37 của ta đã ném bom vào sân bay Tân Sơn Nhất. Quân địch bị tấn công bất ngờ. Đường băng Tân sơn Nhất đã bị phá huỷ, tê liệt không hoạt động được...”. Nhạc sĩ Phạm Tuyên nghĩ ngay chế độ Sài Gòn sẽ sụp đổ chỉ trong ngày một, ngày hai. Đêm ấy ông ngồi bên cây đàn pi-a-nô của Đài Tiếng nói Việt Nam, tay lướt phím đàn để tìm giai điệu và ca từ. Ông nghĩ cuộc trường chinh đến ngày chiến thắng khải hoàn này dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Bác Hồ cùng dân tộc đi suốt cuộc hành trình 30 năm, nay mới có được.

“Ba mươi năm dân chủ cộng hoà, kháng chiến đã thành công...”

Cảm xúc dâng trào với niềm tin tất thắng, chỉ trong hơn một giờ đồng hồ ông đã hoàn thành phần nhạc và phần lời. Sáng hôm sau, 29-4-1975 ông hát cho một số anh chị em ở Đài Tiếng nói Việt Nam nghe, ai cũng bảo: “Hay quá, ngắn gọn, lạc quan”. Có người nói: “ Chờ khi nào có toàn thắng hãy công bố...”.

Đến 9 giờ sáng ngày 30/4/1975, Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Trần Lâm gặp nhạc sĩ Phạm Tuyên và bảo: “Nghe anh chị em trong cơ quan cho biết anh vừa sáng tác ca khúc mới, hát thử mình nghe xem sao”. Phạm Tuyên nói: “Mời anh vào phòng tôi có đàn để anh được nghe cả tiết tấu và ca từ cho hoàn chỉnh...”. Nghe xong, đồng chí Trần Lâm phấn khởi khen ngay: “Tốt quá, tốt quá, rất kịp thời! Toàn thắng trong tầm tay rồi. Chiều nay anh dàn dựng cho Đoàn ca nhạc của Đài hoà âm, phối khí và cho thu băng ngay...”.

Cũng trong ngày hôm ấy, bản tin thời sự  của Đài Tiếng nói Việt Nam phát tin : “...11giờ 30 phút ngày 30-4-1975, cờ tổ quốc đã tung bay trên sảnh dinh Độc Lập. Tổng thống Dương Văn Minh và nội các chính phủ Sài Gòn đã đầu hàng vô điều kiện...”.

Bản tin toàn thắng đã được phát liên tục, xen vào đó là âm điệu rộn ràng của bản hùng ca “ Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” vang lên hùng tráng. Nhân dân cả nước đổ ra đường chào đón chiến công toàn thắng.

Thật ít ca khúc nào chỉ có 60 ca từ thì 20 ca từ dùng để nhắc tên Tổ quốc và tên của vị lãnh tụ kính yêu, và chỉ trong khoảnh khắc mà hàng triệu triệu người thuộc- từ cụ già đến trẻ thơ...

Những ngày này, trong không khí cả nước chuẩn bị kỷ niệm 38 năm ngày giải phóng phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước thì những âm điệu, ca từ của ca khúc “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” lại rộn vang trong lòng  mỗi người. Chúng ta như thấy hiện ra trước mắt không khí vui tươi, hân hoan, với rợp trời cờ hoa trong ngày vui đại thắng, và ta thấy “ Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”.

Lê Hồng Bảo Uyên