Lần biên soạn này tuyển chọn hàng trăm bài thơ của các tác giả trong cả nước viết về Đồng Lộc từ trước đến nay. Được sự giúp đỡ của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Tỉnh đoàn TNCSHCM Hà Tĩnh và Hội Văn học Nghệ thuật Hà Tĩnh cùng Ban quản lý di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc, cuốn sách đã được NXB Văn học ấn hành vào đúng dịp lễ tưởng niệm 45 năm ngày mất của 10 nữ TNXP Đồng Lộc (24/7/1968 - 2013).

Với tập thơ Bài ca Đồng Lộc, ta gặp lại nhà thơ Huy Cận với bài thơ Ngã ba Đồng Lộc mang tính khái quát cao và rất nổi tiếng từ sau sự kiện ấy: Trong đời mỗi dân tộc/ Cũng có những ngã ba quyết định/ Những ngã ba vận mệnh/ Những cái nút trên dặm dài lịch sử/ Gặp những ngã ba đời, con sẽ nghĩ suy/ Và con ơi, muốn tìm đúng hướng đi/ Con sẽ nhớ đến ngã ba Đồng Lộc …

Có những bài thơ làm nên câu chuyện thú vị ở di tích lịch sử, như bài Lời thỉnh cầu ở Ngã ba Đồng Lộc của nhà thơ quân đội Vương Trọng. Đó là lời thỉnh cầu giản dị của các cô gái anh hùng, sẵn sàng hy sinh thân mình dưới mưa bom quân thù để cứu con đường cho xe ra tiền tuyến, nhưng cho riêng mình, các cô chỉ có những ước muốn nhỏ nhoi: Thỉnh cầu đất cằn cỗi nghĩa trang/ Cho mọc dậy vài cây bồ kết/ Hương chia đều trong hư ảo khói nhang… Sau khi bài thơ ấy ra đời, có hai cây bồ kết đã được trồng ở nghĩa trang giờ đã xanh tốt và bài thơ ấy đã được khắc vào bia đá dựng ở gốc cây bồ kết cạnh mộ 10 cô.

Có thể nói mỗi bài thơ là một tấm bia văn chương, nghệ thuật ngợi ca, tôn vinh sự hy sinh của những người con trung kiên của Tổ quốc. Và trong hành trang người về Đồng Lộc dịp này sẽ có một ấn phẩm thơ ca kỷ niệm chuyến hành hương về lại nơi này…

(Theo TT&VH)