Chị Yến, một người trong xóm mới ra mở quầy bán thịt lợn trên vỉa hè ngay cạnh nhà tôi. Nói là quầy nhưng thực ra chỉ có một chiếc bàn gỗ to, để bày, cũng là bàn cắt thịt, chặt xương. Một chiếc ô đại che mưa, nắng cho cả bàn lẫn người đứng bán. Ngày nào cũng vậy, cứ khoảng năm giờ là chị Yến có mặt, mở cửa căn nhà thuê gửi bàn sau mỗi ngày bán hàng. Dăm phút sau, chồng chị với con lợn đã phanh bụng đèo sau xe, xịch đỗ lên hè đường. Hai vợ chồng cùng vào khênh bàn rồi đặt con lợn lên trên. Hai người hì hụi xả thịt, lọc ra từng bộ phận thịt mông, thịt đùi, thịt ba chỉ… Khi mọi thứ xương, thịt đã rành rẽ cũng là lúc những khách hàng đầu tiên rẽ vào.  Người cân mông sấn, người miếng ba chỉ kèm thêm một tảng xương sườn. Có chị bán thịt rong bằng xe máy đến mua hẳn hàng chục kg thịt các loại. Khách yêu cầu thế nào, cân tươi tươi một tí, chị Yến cũng khéo chiều. Chả thế lợn tạ, có con tạ rưỡi, đứng bóng mặt trời đã hết veo.

Thấy tôi rảo bước qua quầy, chỉ Yến nhanh nhảu:

- Cậu đi thể dục đấy hả?

- Đi một tí cho nó dẻo chân tay. Chị bày hàng sớm thế thì dậy lúc mấy giờ?

 - Sớm lắm, ba rưỡi, bốn giờ. Còn phải đun nước, cạo lông. Vậy mà có hôm suýt muộn vì trời mưa, củi ướt. Muộn giờ dễ mất khách quen lắm, cậu ạ.
- Thì kiếm tiền, ai chẳng phải cố. Có tạo niềm tin được với khách hàng thì mới đều đặn nguồn thu – Tôi động viên chị.

- Đã đành thế. Nhưng chị cũng góp phần cổ động cho chăn nuôi phát triển. Không có người đưa lợn đi tiêu thụ, người ở vùng sâu, vùng xa biết bán cho ai. Và chị cũng đóng thuế đều đặn. Ngày nào đứng bán, thú y trả ra gửi vé phí đều đều. Chị cũng là người đóng góp cho ngân sách địa phương (cười).

À, ra vậy. Hóa ra mọi hoạt động đều là một mắt xích trong dây chuyền cuộc sống. Có điều đứng ở vị trí nào thì vận hành theo cách ấy. Những người mổ, buôn bán thịt lợn, tôi đều thấy họ mổ lợn, ra thịt, bày hàng lúc năm giờ sáng hàng ngày, dù là ở cổng chợ, trên hè đường hay bán tại nhà riêng. Đó có phải  là cách vận hành riêng của những người làm nghề, cho khách mua hàng thỏa mãn lựa chọn thực phẩm tươi ngon.

Trên đường đi bộ, tôi gặp những chiếc xe chất đầy rau xanh. Hầu hết chở rau là các bà, các chị. Những bó rau muống, ngọn su su, ngọn bí ngô, đỗ dài… còn loáng nước xếp trên đèo xe, treo trên khung xe, lủng lẳng trên tay ghi đông khiến các bà, các chị phải gò lưng đạp khi leo lên dốc. Người có xe máy thì bó rau to hơn, kềnh càng, che lút cả lưng người, những chiếc xe có lẽ đến cả tháng chẳng rửa chùi mà máy cứ nổ giòn tan, phóng vun vút.

Năm giờ sáng mà đã có hàng cất về thế này, họ phải đi ra chợ Ga, chợ Yên Ninh từ ba, bốn giờ sáng. Mua bán buôn rau tươi thì phải chọn những giờ ấy để rồi lại chia ra bán lẻ khi người tiêu dùng chuẩn bị vào bữa trưa, chiều. C

òn những người có rau nhà lá vườn, tăng gia cải thiện thêm, năm giờ cũng đã thức. Hái nhanh những ngọn muống, ngọn bí ngô, ngọn rau ngót, mớ đỗ dài buộc thành từng bó, đánh răng rửa mặt xong là cắp rổ rau đi dọc phố. Cây nhà, lá vườn, chẳng cần dấp nước vẫn tươi non thực sự. Chẳng phun thuốc men gì mà lo độc hại. Chỉ một lượt đi dọc phố đã hết veo. Bồng cái rổ không cùng những đồng tiền lẻ ấm nóng trong túi, các bà trở về nhà. Lại vun vun, tưới tưới để ngày mai, năm giờ thức dậy ra vườn hái những mớ rau vừa đến lứa, tươi non.

Hối hả hơn là những chuyến xe khách, xe tải. Bây giờ xe khách nhiều, đủ các hãng, các kiểu, các công ty. Có xe phóng ù ù, thấy người có vẻ đợi xe là tạt vào, gặp đúng khách đi, rước vội lên xe rồi lại ù ù chạy. Có xe bình tĩnh hơn, cứ tà tà mép phải đường, như chờ như gọi khách. Ấy vậy nhưng có khách cũng kiêu kì, đợi đúng hãng mình ưa thích mới chịu lên xe. Chả bù những hồi trước đi xe, chen chen lách lách mãi mới có được tấm vé.

Chỉ quãng từ năm giờ đến gần sáu giờ sáng mà tôi đếm có tới gần hai chục chuyến xe đi. Xe tải có vẻ bình tĩnh hơn. Dường như cánh lái đã qua một đêm thoải mái ngủ chờ. Năm giờ, đường còn thưa vắng nên cứ đều đều nhấn chân ga. Ánh đèn pha cùng những ngọn đèn màu treo khắp thân xe cứ đỏ, xanh nhòa giữa ánh ngày đã rạng.

Nhàn tản hơn là mấy bà, mấy chị áo phông, quần đùi, chọn một quãng hè đường rộng đặt máy quay băng, mở nhạc nước ngoài để tập thể dục nhịp điệu. Những cái tay vung, những cơ thể xoay, vặn. Trông thế mà chỉ một lúc có bà đã tóa đẫm mồ hôi. Hóa ra múa thể dục cũng là vận động cơ bắp nặng. Và thoải mái, vì tôi thấy ai cũng hoan hỉ, tươi cười. Sáng rõ mặt người là ai về nhà nấy, chuẩn bị ra quầy, đến công sở với dáng vẻ đầy sảng khoái, trẻ trung hơn.

Năm giờ, chị lao công lia những nhát chổi tre cuối cùng ở đoạn đường được giao để gom sạch rác. Những quán bún phở, bánh mì pa-tê, bánh cuốn nóng đều đã mở cửa, đưa biển hiệu ra hiên nhà. Những nồi nước dùng bắt đầu tỏa thơm, mời gọi thực khách. Những người đi bộ thể dục trên đường càng mải mốt soải nhanh chân bước. Người già tốp đôi tốp ba, vừa đi vừa trao đổi, chuyện trò. Mấy thanh niên quần áo, giầy tất thể thao thỉnh thoảng lại bứt chạy ào lên, luyện gân, thử cốt. Đám các em nhỏ thì vừa đi, vừa nhảy, huyên náo những chuyện trẻ con.

Năm giờ, một bức tranh buổi sáng thật yên ả mà sống động làm tôi cứ tự nhắc mình nhớ thức dậy mỗi ngày để được gặp, được tiếp nhận nhiều hơn…

Văn Dương