Trong thời gian gần đây, nhờ triển khai nhiều biện pháp quản lý tình trạng người dân địa phương xuất cảnh trái phép ra nước ngoài có chiều hướng giảm, song số vụ, số người vẫn ở mức cao so với các địa phương khác trong nước, nhất là đối với một tỉnh không có đường biên giới như Yên Bái.

Mục đích xuất cảnh trái phép của các đối tượng chủ yếu là lao động làm thuê. Ngoài ra, một số nhỏ làm nghề mại dâm, buôn bán phụ nữ và trẻ em, buôn lậu...Trong quá trình sinh sống, cư trú bất hợp pháp tại nước ngoài, nhiều trường hợp công dân của tỉnh đã bị các lực lượng chức năng nước sở tại bắt, giam giữ, phạt tiền và trao trả về Việt Nam. Cá biệt có những trường hợp bị tai nạn rủi ro, tử vong tại nước ngoài.

Việc công dân xuất cảnh trái phép ra nước ngoài, không chỉ làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của tỉnh mà còn ảnh hưởng đến việc đảm bảo anh ninh trật tự, tổ chức sản xuất, thực hiện các chế độ chính sách tại cơ sở công dân cư trú và nguy hại hơn, còn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro, đe dọa trực tiếp tới quyền lợi, sức khỏe và tính mạng của người dân xuất cảnh trái phép. Nguyên nhân chủ yếu là: công tác quản lý nhà nước về cư trú còn lỏng lẻo, việc xử lý vi phạm chưa kịp thời, nghiêm minh, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đến người dân chưa mang lại hiệu quả cao, chưa lồng ghép đồng bộ việc triển khai thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội với quy hoạch quản lý dân cư, tạo việc làm cho nhân dân...

Mặt khác, nhận thức của người dân còn hạn chế, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa của tỉnh bị đối tượng xấu dụ dỗ, lừa gạt, lôi kéo đưa ra nước ngoài lao động bất hợp pháp để thu lời bất chính. 

Để có biện pháp giải quyết, ngăn chặn kịp thời tình trạng người dân địa phương xuất cảnh trái phép ra nước ngoài và thực hiện tốt chủ trương hội nhập quốc tế, mở rộng hợp tác với các nước của Đảng và Nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất nhập cảnh, đi lại của công dân Việt Nam ra nước ngoài với lý do chính đáng và hợp pháp, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ thị:

 1. Công an tỉnh
 - Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về cư trú, xuất cảnh, nhập cảnh; công tác hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật cũng như chấn chỉnh những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý cư trú tại địa phương.

- Chỉ đạo các phòng nghiệp vụ và lực lượng công an các huyện, thị xã, thành phố tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, quản lý và làm tốt công tác hộ khẩu, tạm trú, tạm vắng của công dân trên địa bàn. Thực hiện tốt công tác nắm tình hình, điều tra phát hiện, đấu tranh làm rõ, triệt phá các đường dây, cá nhân có hành vi lôi kéo, tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép ra nước ngoài.

- Tăng cường công tác phát động phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, tranh thủ sự ủng hộ của người có uy tín trong việc phòng, chống xuất cảnh trái phép đặc biệt là tại các địa bàn có diễn biến phức tạp về xuất cảnh trái phép.

- Khẩn trương xác minh và trả lời yêu cầu xác minh của Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đối với các trường hợp không được phía nước ngoài cho cư trú.

2. Sở Ngoại vụ
 - Thường xuyên cập nhật, đăng tải các văn bản quy phạm pháp luật quy định về lĩnh vực xuất cảnh, nhập cảnh trên Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Yên Bái.

- Phối hợp với Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, Công an tỉnh trong việc xác minh, nắm bắt tình hình xuất cảnh, nhập cảnh của công dân trên địa bàn tỉnh để tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và các cơ quan chức năng. 

- Phối hợp, hỗ trợ Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố làm việc với cơ quan ngoại giao nước sở tại và tiến hành các thủ tục cần thiết để giải quyết các vụ việc đối với công dân địa phương xuất cảnh trái phép ra nước ngoài.

3. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội
 - Nắm bắt tình hình lao động tại địa phương, đưa ra giải pháp tạo việc làm, giới thiệu việc làm, các dự án xuất khẩu lao động nhằm tạo công ăn việc làm và thu nhập cho số lao động không có việc làm tại địa phương. Chú trọng phát triển các ngành nghề truyền thống của địa phương.

- Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền các quy định pháp luật về lao động, việc làm; đề cao cảnh giác với các đối tượng dụ dỗ, lôi kéo, lừa gạt đưa ra nước ngoài lao động bất hợp pháp. Chủ động phối hợp với các ngành chức năng nghiên cứu xây dựng và triển khai các chương trình, dự án phát triển lao động.

- Tuyên truyền rộng rãi các chính sách xuất khẩu lao động và danh sách các doanh nghiệp và đại diện có thẩm quyền được phép xuất khẩu lao động để người lao động biết liên hệ, tránh bị kẻ xấu lừa gạt.

4. Sở Tư pháp
Tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn việc thực hiện các quy định của pháp luật về đăng ký hộ tịch. Phối hợp với Công an tỉnh trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và Luật Cư trú, các quy định về xuất cảnh, nhập cảnh nói riêng.

5. Ban Dân tộc tỉnh
 - Thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về công tác dân tộc và các chính sách dân tộc, thường xuyên bám sát cơ sở để nắm bắt tâm tư nguyện vọng của nhân dân, từ đó chủ động phối hợp với các ngành chức năng giải quyết ổn định tình hình di cư tự do.

- Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, nhà nước về chính sách dân tộc, phối hợp với các cơ quan chức năng nghiên cứu lựa chọn các biện pháp, hình thức tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về cư trú, xuất cảnh, nhập cảnh với những nội dung thiết thực, ngắn gọn, dễ hiểu, nhiều thứ tiếng, phù hợp với trình độ dân trí của từng vùng, từng dân tộc để người dân tự giác chấp hành.

6. Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Yên Bái
 - Tổ chức xây dựng kế hoạch sản xuất các chương trình, chuyên mục, phóng sự về thực trạng tình hình công dân xuất cảnh trái phép ra nước ngoài lao động tự do, nhằm phục vụ cho công tác tuyên truyền nâng cao cảnh giác cho quần chúng nhân dân. 

- Phối hợp với Công an tỉnh và Sở Tư pháp bố trí thời lượng thích hợp để tuyên truyền các quy định của Luật Cư trú, các quy định về xuất cảnh, nhập cảnh và đăng ký, quản lý hộ tịch để nhân dân hiểu và tự giác chấp hành.

7. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố
 - Thường xuyên tổ chức tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân nâng cao ý thức chấp hành pháp luật nói chung và pháp luật về lĩnh vực xuất cảnh, nhập cảnh, xuất khẩu lao động nói riêng.

- Tăng cường công tác quản lý nhà nước về cư trú và đăng ký, quản lý hộ tịch tại địa phương; Có biện pháp tích cực đẩy lùi tình trạng người dân xuất cảnh trái phép ra nước ngoài. Chỉ đạo chính quyền cấp cơ sở tổ chức họp tổ, thôn, xóm để tuyên truyền vận động nhân dân, đồng thời triển khai tổ chức cho từng hộ gia đình ký cam kết không xuất cảnh trái phép ra nước ngoài. 

- Quan tâm phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói giảm nghèo, nhất là ở khu vực vùng sâu, vùng xa; nghiên cứu ứng dụng các mô hình kinh tế vừa và nhỏ, tạo điều kiện cho người dân có công ăn việc làm ổn định, bền vững; đào tạo nghề gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng ưu tiên phát triển những ngành nghề truyền thống của địa phương.

- Chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân tỉnh nếu để xảy ra trường hợp công dân của địa phương xuất cảnh trái phép ra nước ngoài; Tự bố trí nguồn lực của địa phương để giải quyết các hậu quả do xuất cảnh trái phép của công dân thuộc địa bàn quản lý gây ra.

8. Đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh và Tòa án nhân dân tỉnh
- Phối hợp với Công an tỉnh tổ chức điều tra, truy tố, kịp thời đưa ra xét xử các đường dây, cá nhân có hành vi lôi kéo, tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép theo quy định của pháp luật.
- Tổ chức xét xử lưu động các đối tượng liên quan đến xuất cảnh trái phép để phục vụ công tác tuyên truyền, răn đe. 

9. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Yên Bái và các tổ chức thành viên
- Phối hợp với chính quyền cơ sở nắm chắc nhu cầu lao động, việc làm ở địa phương để đề xuất các biện pháp tạo công ăn việc làm cho người lao động.

- Phối hợp với lực lượng Công an tuyên truyền, vận động các hội viên, đoàn viên thực hiện tốt các quy định của pháp luật về quản lý cư trú; xuất cảnh, nhập cảnh; hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài; đăng ký quản lý hộ tịch; không tham gia vào các hoạt động môi giới, tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép ra nước ngoài. 

- Nghiên cứu, đề xuất xây dựng các chương trình, kế hoạch giúp đỡ các địa bàn kinh tế khó khăn, tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo ổn định dân cư làm giảm tình trạng di cư tự do, xuất cảnh trái phép ra nước ngoài, góp phần đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.

Thủ trưởng các sở, ban, ngành đoàn thể tỉnh; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện nghiêm túc các nội dung Chỉ thị này.

Chủ tịch UBND tỉnh PHẠM THỊ THANH TRÀ (đã ký)