Ngoài hướng dẫn cụ thể các khoản đóng góp như: các khoản thu, chi theo quy định; các khoản thu của các tổ chức vận động thông qua nhà trường; các khoản thu thỏa thuận; các khoản thu tự nguyện…, Sở GDĐT còn nêu rõ quy trình thực hiện các khoản thu cũng như quản lý thu, chi.
Chấn chỉnh và tăng cường quản lý thu, chi, tránh lạm dụng thu, nhất là việc thu các khoản ngoài ngân sách trong các đơn vị trường học, các cơ sở giáo dục không được thu các khoản thu ngoài quy định. Tất cả các khoản thu, chi phải được sự đồng ý, thỏa thuận của phụ huynh học sinh, sinh viên và phê duyệt của cơ quan quản lý cấp trên theo phân cấp; cần thực hiện nghiêm túc việc thống nhất chủ trương và xây dựng kế hoạch công việc, dự trù kinh phí thực hiện triển khai trong ban giám hiệu, hội đồng nhà trường và các tổ chức, cá nhân tài trợ.
Cần lập kế hoạch công việc và dự trù chi tiết, bao gồm cả dự kiến nguồn huy động, các nội dung chi và dự kiến mức chi cụ thể để thực hiện. Trong đó, kế hoạch công việc cần nêu rõ mục đích, đối tượng hưởng lợi, hình thức huy động các nguồn đóng góp, cách thức tổ chức thực hiện. Niêm yết công khai ít nhất một tuần để tiếp thu ý kiến đóng góp, hoàn chỉnh kế hoạch công việc và dự trù kinh phí. Đối với các cơ sở GDĐT trực thuộc Sở, phải xin ý kiến của UBND các huyện, thị xã, thành phố nơi trường đóng chân trước khi thu.
Đối với các cơ sở giáo dục trực thuộc phòng GDĐT các huyện, thị xã, thành phố, yêu cầu phải xin ý kiến của các phòng GDĐT. Trước khi gửi phòng GDĐT phải có ý kiến của UBND xã, phường, thị trấn sở tại. Đối với các cơ sở GDĐT do Sở GDĐT trực tiếp cấp phát, duyệt quyết toán kinh phí sẽ do Sở duyệt các khoản thu, chi. Các cơ sở phải công khai dự toán thu, chi xã hội hóa được cấp có thẩm quyền duyệt tại bản tin của nhà trường trước 1 tuần trước khi triển khai…
Bên cạnh các quy định, hướng dẫn thực hiện thu, chi, việc quản lý các khoản thu, chi cũng được Sở GDĐT yêu cầu các cơ sở GDĐT thực hiện chặt chẽ. Ngoài các khoản thu, chi theo quy định được quản lý theo quy định của Nhà nước, các khoản thu của các tổ chức vận động thông qua nhà trường; các khoản thu thỏa thuận; các khoản thu tự nguyện phải có dự toán chi tiết theo nguyên tắc đảm bảo cân đối thu đủ bù chi.
Các cơ sở giáo dục phải có trách nhiệm tổ chức thực hiện công tác kế toán, thống kê các khoản thu khác theo các quy định của pháp luật, thực hiện yêu cầu về thanh tra, kiểm tra của cơ quan tài chính và cơ quan quản lý giáo dục có thẩm quyền và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Các khoản thu, chi phải đưa vào sổ sách kế toán và hạch toán, thanh quyết toán theo quy định, bao gồm cả phần kinh phí được trích lại từ nguồn thu bảo hiểm y tế học sinh.
Đồng thời, phải hạch toán riêng từng khoản thu vào sổ sách kế toán, tổng hợp chung vào báo cáo quyết toán thu, chi ngân sách Nhà nước hàng năm. Các tài sản được mua sắm, sửa chữa phải hạch toán tăng tài sản và sử dụng trong nhà trường.
Đặc biệt, các cơ sở giáo dục phải đảm bảo nguyên tắc dân chủ, công khai các khoản thu, chi của đơn vị. Sở GDĐT và các cơ quan chức năng của tỉnh, huyện sẽ xử lý nghiêm đối với người đứng đầu cơ sở giáo dục và trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục trên địa bàn để xảy ra tình trạng lạm thu; thu, chi không đúng quy định.
Thành Trung