Cách đây 90 năm, ngày 28/3/1935, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất họp tại Ma Cao (Trung Quốc) đã ra nghị quyết về Đội tự vệ. Đây là nghị quyết đầu tiên của Đảng về tổ chức, chỉ đạo xây dựng, huấn luyện và hoạt động của lực lượng tự vệ. Kể từ đó, ngày 28/3 trở thành Ngày truyền thống của lực lượng DQTV.
Đây là một dấu ấn quan trọng mở ra một thời kỳ mới, là tư tưởng chỉ đạo chiến lược của Đảng xuyên suốt qua các giai đoạn cách mạng. Nghị quyết về Đội tự vệ là khởi đầu của tư tưởng vũ trang toàn dân và tư tưởng chiến tranh nhân dân với phong trào toàn dân đánh giặc.
Trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, những kinh nghiệm phong phú, sáng tạo trong xây dựng, hoạt động, chiến đấu của lực lượng DQTV đã đúc kết để áp dụng trong nhiệm vụ củng cố quốc phòng hiện nay.
Từ khi cả nước độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội, lực lượng DQTV đã làm nòng cốt cho nhân dân ở cơ sở khắc phục hậu quả chiến tranh, tích cực rà phá bom mìn, giúp người dân khôi phục sản xuất. Lực lượng DQTV được huy động hàng triệu lượt tham gia xây dựng tuyến phòng thủ biên giới, phối hợp và phục vụ bộ đội chiến đấu, góp phần quan trọng vào thắng lợi của 2 cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc biên giới phía Bắc và biên giới Tây Nam, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ của đất nước.
Kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang của lực lượng DQTV, những năm qua, dưới sự lãnh, chỉ đạo, quản lý và điều hành của cấp ủy Đảng, chính quyền và cơ quan quân sự các cấp, lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh Yên Bái được quan tâm xây dựng ngày càng vững mạnh. Đến nay, lực lượng DQTV được tổ chức rộng khắp ở các xã, phường, thị trấn, cơ quan, tổ chức trên địa bàn tỉnh với số lượng trên 15.800 người.
Tại các địa phương, lực lượng DQTV hoạt động ngày càng hiệu quả và đi vào nề nếp, góp phần bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ nhân dân, giữ gìn ổn định chính trị tại địa phương; trực tiếp tham gia phòng chống thiên tai, dịch bệnh, cứu hộ cứu nạn và hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội; kết hợp với các lực lượng quân đội, công an để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân.
Năm 2024, đặc biệt trong cơn bão số 3, toàn tỉnh đã huy động 20.124 lượt cán bộ, chiến sĩ DQTV tham gia tìm kiếm cứu nạn cho trên 8.800 hộ dân, dọn dẹp bùn đất giúp trên 2.500 hộ dân; giải phóng 8.240m2 bùn đất, khôi phục và dọn dẹp 125km đường giao thông, đảm bảo an toàn cho nhân dân. Lực lượng DQTV đã phối hợp với công an, bộ đội tổ chức hơn 4.916 lượt tuần tra, phát hiện và xử lý hàng trăm vụ việc liên quan đến an ninh trật tự. Ngoài ra, lực lượng DQTV còn tham gia xây dựng nông thôn mới, xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội hiệu quả…
Với đặc thù là tỉnh miền núi, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, tỉnh Yên Bái xác định cần tập trung xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, toàn diện, rộng khắp, đảm bảo lực lượng DQTV có số lượng hợp lý, chất lượng cao, tổ chức chặt chẽ, hoạt động hiệu quả trên toàn tỉnh. Nâng cao chất lượng chính trị, trình độ chuyên môn đảm bảo lực lượng DQTV có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Đẩy mạnh công tác phát triển Đảng trong DQTV, nâng cao tỷ lệ cán bộ, đảng viên, bảo đảm đủ các thành phần binh chủng theo quy định. Đồng thời, tiếp tục kiện toàn tổ chức, bảo đảm lực lượng có số lượng hợp lý và chất lượng ngày càng cao.
Lực lượng DQTV phải nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng chiến đấu, chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu "Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch. Lực lượng DQTV cần phối hợp chặt chẽ với quân đội, công an và các lực lượng khác, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, củng cố khu vực phòng thủ, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân.
Công tác huấn luyện, diễn tập, sẵn sàng ứng phó với các tình huống thực tế cũng cần được đặc biệt coi trọng. Nội dung huấn luyện phải sát với yêu cầu nhiệm vụ của từng địa phương, gắn với thực hiện tốt các nhiệm vụ phòng chống thiên tai, khắc phục hậu quả bão lũ, dịch bệnh, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống cháy rừng, bảo vệ môi trường và thực hiện các nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác.
Cùng với đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh; lực lượng DQTV phải đóng vai trò nòng cốt trong việc tham gia xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới; đảm bảo chế độ, chính sách cho lực lượng DQTV, đặc biệt chú trọng đến đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa; thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách theo quy định của Luật DQTV nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ DQTV.
Thanh Tân