“Gập ghềnh” đường điện lên thôn

Đồng bào vùng cao còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, kinh tế còn nghèo nàn. Tuy vậy, người dân ở đây vẫn đang phấn đấu hết mình cho sự phát triển đi lên. Với bản Cò Cọi, năm 2000, ánh sáng điện lần đầu tiên về bản là nhờ sự cố gắng chung của toàn dân bản, với mỗi hộ 480.000 đồng, bản Cò Cọi đã dựng được cột, mắc được điện. Tuy chỉ là đường điện một pha nhưng với điều kiện của người dân khi đó, việc tự lực mang được ánh sáng về nhà đã là một thành quả đáng ghi nhận. Nhưng càng ngày số hộ dân trong bản càng tăng lên, đồng nghĩa với việc đường điện một pha cũng trở nên quá tải. Vì vậy, năm 2005 trưởng bản Lò Văn Tiềng lại tiếp tục vận động bà con, mỗi hộ đóng thêm 50.000 đồng để kéo đường điện hai pha. Bà con lại nhất lòng ủng hộ. Tuy thế, công trình đường điện của bản Cò Cọi vẫn còn rất tạm bợ do chỉ được đầu tư nhỏ lẻ như vậy, vì đường dây kéo điện vào thôn dài, công suất tiêu thụ điện lớn nên hao phí về điện năng tăng lên. Người dân phải chịu mức giá điện cao gần gấp hai lần giá bình thường (1.600đ/số). Nhưng “lần nào đi họp cũng kiến nghị với xã nhờ xã tham mưu lên cấp trên trợ cấp cho chúng tôi làm lại đường điện mà không được. Xin không được thì dân phải tự lo thôi, không hi vọng gì!”. Ông Tiềng buông tiếng thở dài khiến tôi cảm thấy ái ngại. Vùng cao vốn là mối quan tâm đầu tư hàng đầu của Chính phủ để giúp phát triển đồng đều nền kinh tế - xã hội của đất nước. Song, đến với bản Cò Cọi, tôi không khỏi băn khoăn về sự “đồng đều” ấy trong mục tiêu phát triển kinh tế chung.

Đối với người dân, mỗi lần nhận được quyết định đầu tư của Nhà nước là một lần hi vọng. Tháng 11 năm 2008, một công ty điện lực về bản với dự án xây dựng công trình hạ thế tại xã Sơn A do Nhà nước đầu tư. Bà con phấn khởi chặt cây mở đường để kéo điện về thôn. Nhưng đến nay, đã qua gần bốn tháng, không hiểu vì lý do gì mà công trình hạ thế này vẫn chỉ trơ trọi là những cột bê tông cùng những đường dây điện đang được kéo dang dở giữa đồng. Ai mang niềm hi vọng gieo vào lòng dân bản rồi lại dập tắt đi khi nó vừa nhen nhóm? Để hôm nay thoáng gặp những cái nhìn bâng quơ, né tránh của bà con khiến tôi phải chạnh lòng. Muốn xây dựng lòng tin trong nhân dân thật không hề đơn giản, nhưng muốn phá vỡ niềm tin ấy thì lại chẳng khó khăn gì, đặc biệt là như với những gì đang diễn ra tại bản Cò Cọi xa xôi. “Quốc dĩ dân vi bản…” – Tư tưởng “lấy dân làm gốc” của Khổng Tử  muôn đời sau còn thấm nhiều ý nghĩa!

 “Nước” chờ Nhà nước

“Đói thì có khoai sắn để ăn, rét thì có củi cây để sưởi. Nhưng không có nước ăn thì khổ lắm” – Bà Lò Thị Tắm (thôn Cò Cọi 1) tâm sự. Có lẽ từ rất lâu rồi, từ những ngày bà Tắm còn nhỏ đã thấy cảnh ông cha mình hàng ngày vất vả đi gánh nước sạch về ăn. Đến đời bà, vẫn đôi quang gánh đó lại lẽo đẽo suốt hai cây số lên nhà ông Ơn (thôn Cò Cọi 2) xin nước uống. Gần 50 giếng trong thôn Cò Cọi 1 nước không uống được, bởi mỗi khi đun lên, dưới đáy ấm để lại một lớp vôi trắng xoá, còn nước sôi, sau khi cho chè vào thì lập tức nổi lên một lớp váng màu vàng đục trên mặt chén. Nước tuy rất trong nhưng nhạt nên chỉ dùng để phục vụ vệ sinh hàng ngày và chăn nuôi gia súc.

Từ năm 2003, sau một loạt những kiến nghị hỗ trợ cung cấp nước sạch cho bà con mà không thấy hồi âm, đến nay 28 hộ gia đình trong thôn Cò Cọi 1 tự đóng góp mỗi hộ 900.000 đồng để mắc đường ống dẫn nước từ thị trấn  Nông trường Liên Sơn về sử dụng. Khoản đầu tư tương đối cao đối với người dân trong thôn. Bởi thế, phần lớn bà con thôn Cò Cọi 1 vẫn “chạy nước từng ngày”. Mặc dù nguồn nước sạch thì không ở đâu xa, chỉ cách thôn Cò Cọi 1 chưa đầy 3km, đó là xã Nậm Lành – nơi gần nhất để có thể mắc ống dẫn đưa nước sạch về. Nhưng để mang được nước đó về nhà vẫn chỉ là “giấc mơ không có thật” của bà con trong thôn.

Khi về thăm bản Cò Cọi để thực hiện bài viết này, tôi lại thấy trong đôi mắt bà con dân bản loé lên niềm hi vọng vào một sự thay đổi lớn lao nào đó. Nhìn những cảnh đời vất vả ngược xuôi bên đôi quang gánh trĩu nặng bên dòng Thia, tôi lại ước có một ngày nơi đây sẽ không còn vất vả, cuộc sống của bà con bản Cò Cọi ngày thêm phát triển, ấm no.

Nguyễn Tươi