Lâu lắm rồi trời không có mưa, nhiệt độ giảm mạnh về đêm và đặc biệt khô hanh vào cuối ngày. Mới cuối tháng 10 mà người người đã áo đơn, áo kép trước cái lạnh tê tái. Đầu mùa mà đã lạnh thế này, không hiểu tới tháng Chạp, tháng Giêng thì nhiệt độ còn xuống đến thế nào? Nhớ lại vụ rét đậm, rét hại năm 2008 hàng nghìn con trâu, bò của đồng bào bị chết, thấy bà con “khóc trâu” không ai có thể cầm lòng. Hy vọng năm nay không tái diễn cảnh ấy nhưng bà con cũng không thể chủ quan. Đâu đó ở vùng cao Văn Chấn, Trạm Tấu, Mù Cang Chải tình trạng thả rông gia súc vẫn diễn ra. Ở vùng thấp, chuồng trại tạm bợ theo kiểu chỉ có mái lá mà không có phên che, chắn gió lùa rất phổ biến.

Theo đánh giá của rất nhiều người thì phần lớn trâu bò chết đói chứ không phải chết rét! Nói cách khác, nếu có đủ thức ăn, trâu bò béo khoẻ thì không thể gục ngã nhiều đến thế dù trời có rét đến mấy. Trong khi nhiều nhà không có chuồng trâu, chuồng bò  hoặc chuồng trại tạm bợ thì nguồn thức ăn lại rất khó khăn. Mùa đông vốn đã rất ít cỏ, ngày mưa phùn, gió bấc không thể đưa trâu bò đi chăn thả thì nguồn thức ăn dự trữ lại ít hoặc không có. Ở các xã vùng cao, phong trào trồng cỏ cho trâu bò gần như đã thoái trào, đi khắp các thôn bản rất hiếm khi gặp được một bãi cỏ voi xanh tốt.

Hiện tại, nông dân đang thu hoạch vụ lúa mùa nhưng bà con ta chỉ quan tâm thu thóc về nhà còn rơm thì cứ bỏ ngoài đồng hoặc cho mồi lửa! Được biết mấy năm trước cán bộ khuyến nông đã hướng dẫn tỷ mỷ bà con cách bảo quản rơm và chế biến rơm cho trâu bò, nhiều gia đình cũng đã áp dụng ngay và đã rất thành công. Hơn lúc nào hết, lúc này cán bộ khuyến nông cơ sở và chính quyền cần hướng dẫn nông dân sửa chữa chuồng trại, không để dột nát hoặc không có phên che đậy.

Đặc biệt cần chuẩn bị đầy đủ nguồn thức ăn cho trâu bò trong đó có việc phơi khô rơm, thân lá ngô cũng như những nguồn thức ăn tinh như bột sắn, cám, ngô... để trâu bò  có đủ sức chống chọi trong mùa đông, tránh tình trạng để trâu, bò đói cộng với rét rồi đổ ngã hàng loạt rồi mới tức tốc chạy đi báo cáo cấp trên, xin kinh phí hỗ trợ.

Các cụ nhà ta đã dạy “Con trâu là đầu cơ nghiệp”, nhà nông có con trâu đảm bảo sức kéo làm ruộng, làm rừng. Giá trâu bây giờ đâu có thấp, con vừa cũng trên chục triệu đồng còn trâu mộng giá 20 triệu đồng, bán đi đủ mua xe máy, ti vi loạt tốt. Khối tài sản lớn như thế, quan trọng như thế mà mùa đông đến bà con ta lại bỏ đói, bỏ rét khiến nó gầy gò, ốm yếu hoặc lăn ra chết thì chẳng nên tý nào!

Tấn Đạt