Tuy nhiên, công tác rà soát, điều tra hộ nghèo, quản lý hộ nghèo ở hầu hết các địa phương chưa thật chặt chẽ, còn để sót hoặc không đúng đối tượng đã làm hạn chế hiệu quả các chương trình, chính sách giảm nghèo của Đảng và Nhà nước.

Nhằm xác định chính xác, đầy đủ hộ nghèo, tỷ lệ hộ nghèo ở từng địa phương làm căn cứ cho việc xây dựng chính sách phát triển kinh tế và an sinh xã hội, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 1752/CT-TTg về việc tổ chức tổng điều tra hộ nghèo trên toàn quốc, phục vụ việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội giai đoạn 2010-2015.

Thực hiện Chỉ thị này, Yên Bái đã triển khai thực hiện đồng bộ tại các địa phương, đến nay các huyện, thị đã có kết quả sơ bộ bước đầu về cuộc điều tra. Tính theo tiêu chí hộ nghèo là hộ có mức thu nhập dưới 500 ngàn đồng/người/tháng trở xuống khu vực thành thị và dưới 400 ngàn đồng/tháng khu vực nông thôn thì toàn tỉnh còn 46.370 hộ, chiếm 25,58%; số hộ cận nghèo khu vực nông thôn với mức thu từ 401 - 520 ngàn đồng/người/tháng, khu vực thành thị từ 501- 650 ngàn đồng/người/tháng là 11.378 hộ, chiếm 6,28%. Theo đánh giá, hầu hết các địa phương đều tổ chức, thực hiện khá chặt chẽ, tuy nhiên, theo Ban chỉ đạo tỉnh thì số lượng và tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo chưa sát thực tế.

Có địa phương số hộ nghèo quá thấp, có địa phương lại quá cao. Nguyên nhân là do không ít cấp ủy Đảng, chính quyền chưa thực sự quan tâm và nhận thức rõ tầm quan trọng của cuộc tổng điều tra, phó mặc cho cán bộ chuyên môn tác nghiệp. Bên cạnh đó, lực lượng cán bộ làm công tác điều tra, khảo sát, đánh giá nhất là khu vực thôn, bản vùng cao thiếu chuyên môn và chưa thực hiện đầy đủ trình tự của cuộc điều tra. Ngoài ra còn có những địa phương cũng vì thành tích mà thống kê, điều tra thừa hoặc thiếu, không đúng thực tế.

Việc rà soát, xác định chính xác đầy đủ hộ nghèo, tỷ lệ nghèo ở từng địa phương, cơ sở là căn cứ quan trọng để Nhà nước có những giải pháp, chính sách giảm nghèo và tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội cho từng năm, từng giai đoạn của địa phương. Kết quả của cuộc điều tra sẽ là cơ sở xây dựng dữ liệu gốc về hộ nghèo, cận nghèo phục vụ giám sát, quản lý đánh giá chương trình giảm nghèo quốc gia giai đoạn 2010 - 2015.

Để đảm bảo yêu cầu này đòi hỏi các cấp ủy Đảng, chính quyền, đội ngũ cán bộ điều tra phải thực sự nắm vững phương pháp, kỹ năng, thực hành điều tra. Cùng với đó, các hộ dân cần phát huy tinh thần tự giác, có trách nhiệm hợp tác với cán bộ, điều tra viên, cung cấp thông tin, kê khai trung thực; không nên vì thành tích hay bất kể một mục đích cá nhân nào mà làm ảnh hưởng đến chiến lược xóa đói giảm nghèo của Đảng và Nhà nước. Mỗi tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư cùng chung sức thực hiện tốt cuộc tổng điều tra hộ nghèo, cận nghèo theo đúng kế hoạch để đảm bảo có kết quả hộ nghèo, cận nghèo đúng thực tế. 

Thanh Phúc