Phó chủ tịch UBND huyện Hoàng Kim Trọng nói với chúng tôi: “Mấy năm qua huyện giành nhiều kết quả trên lĩnh vực công nghiệp và thương mại dịch vụ nhưng chúng tôi vẫn đặc biệt coi trọng sản xuất nông nghiệp, dành sự quan tâm thỏa đáng để nông nghiệp phát triển, nông thôn đổi mới và nông dân no ấm hơn”.

Được biết ngay từ đầu vụ đông xuân này UBND huyện Lục Yên đã ban hành hàng loạt các văn bản chỉ đạo sản xuất như: Công điện triển khai các biện pháp cấp bách cho sản xuất vụ đông xuân năm 2014 - 2015 và phòng chống đói, rét cho trâu bò; phát động Tết trồng cây, gắn với thực hiện kế hoạch trồng rừng vụ xuân; thành lập đoàn kiểm tra liên ngành đối với lĩnh vực giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; chỉ đạo chặt chẽ việc gieo cấy, bảo vệ lúa xuân, tổ chức duy tu, bảo dưỡng và khai thác tốt các công trình thủy lợi, đảm bảo nguồn nước để làm đất, gieo mạ, cấy lúa.

Sau nhiều năm kiên trì vận động và tuyên truyền ứng dụng khoa học kỹ thuật (KHKT) trong sản xuất, đến nay trình độ thâm canh của nông dân Lục Yên đã rất khá, nói như các cán bộ khuyến nông của huyện thì ứng dụng các tiến bộ vào việc gieo trồng đã trở thành tập quán canh tác của bà con người Kinh, Tày, Dao từ xã Phúc Lợi, Trung Tâm lên đến Minh Xuân, Tân Phượng, Liễu Đô rồi! Tuy nhiên, trước diễn biến hết sức phức tạp của thời tiết và sâu bệnh thì vẫn cần sự chỉ đạo sát sao của đội ngũ cán bộ kỹ thuật cho phù hợp với diễn biến tình hình cũng như chủ trương sản xuất và phát triển chung của ngành nông nghiệp và của huyện. Chính quyền quan tâm thỏa đáng, cán bộ kỹ thuật nhiệt tình, trách nhiệm, còn nông dân thì gắn bó với ruộng đồng, được tập huấn đầy đủ các biện pháp thâm canh kỹ thuật. Vậy là Lục Yên đã hội đủ những yêu cầu cho những mùa vụ bội thu.

Bước vào vụ đông xuân năm nay, toàn huyện phấn đấu gieo cấy 3.350 ha lúa nhưng bà con đã thực hiện đạt trên 3.600 ha (lý do tăng mạnh bởi diện tích lúa ổn định toàn huyện chỉ có 3.347 ha, số còn lại là cấy sau khi nước hồ Thác Bà rút). Cơ cấu giống cũng được thực hiện một các hợp lý, trong đó duy trì diện tích lúa lai cho năng suất và sản lượng cao để đảm bảo an ninh lương thực, đặc biệt là đảm bảo về thời gian và tiến độ (lúa lai có thời gian sinh trưởng và phát triển ngắn hơn, đáp ứng được yêu cầu cấy muộn trên diện tích nước hồ rút chậm), còn lại là các giống lúa thuần cho chất lượng và giá trị cao theo chương trình sản xuất lúa hàng hóa.

Đánh giá vụ lúa đông xuân của UBND huyện cho thấy, phần lớn diện tích đã được cấy trong khung thời vụ tốt nhất, nông dân tích cực bón phân hữu cơ, sử dụng phân nén dúi sâu và đặc biệt là việc cơ giới hóa trong nông nghiệp trên nhiều khâu đã đẩy nhanh tiến độ sản xuất, chủ động được thời gian và giảm thiểu được tác động của thời tiết.

Nói về vấn đề này nhiều nông dân cho hay: Trước đây ruộng cao mà hạn thì chịu không cấy được, giờ có máy bơm, ruộng cao mấy cũng chủ động được nguồn nước. Về vấn đề làm đất, trước đây trồng ngô đông trên đất hai lúa bà con rất lo không kịp làm lúa xuân, giờ có máy cày, máy bừa, có máy gieo hạt rồi, nhiều thửa ruộng hôm trước cây ngô vẫn kín đặc mà hôm sau lúa đã thẳng hàng. Việc cơ giới hóa rất nhanh trong sản xuất nông nghiệp đã giúp bà con nông dân ở Lục Yên và các địa phương khác giải phóng được sức lao động, đỡ lam lũ vất vả. Vụ lúa đông xuân năm nay có thêm thuận lợi là thời tiết rất ủng hộ, không rét đậm, rét hại, mưa bão không đến sớm, cây lúa cấy xuống là phát triển, mấy đợt khô vằn, đạo ôn được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh nên diện tích nhiễm bệnh không lớn, bệnh nhẹ nên không ảnh hưởng nhiều đến năng suất và sản lượng.

Cuối tháng 5, đầu tháng 6 lúa đông xuân ở Lục Yên đã chín rộ, sắc vàng của lúa chín xen lẫn màu xanh thẫm của bạt ngàn cây rừng khiến bức tranh nông thôn Lục Yên rất tươi vui và no ấm. Chúng tôi ngược quốc lộ 70 lên Lục Yên để hòa cùng với niềm vui ngày mùa của bà con nông dân nơi đây. Rất đáng mừng vì năng suất lúa bình quân đạt 55,6 tạ/ha, sản lượng thóc đạt 20.155 tấn, đạt 106,5 kế hoạch đề ra, góp phần đưa tổng sản lượng lương thực toàn huyện vụ này lên gần 33 nghìn tấn, cao nhất từ trước tới nay, trong đó cây ngô đang dần nâng tầm vị thế của mình với sản lượng gần 13 nghìn tấn.

Việc cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp giúp người nông dân đỡ vất vả, cực nhọc.

Chúng tôi về Mường Lai, địa phương có diện tích lúa vào hàng lớn nhất huyện, anh Mai Văn Vỵ cán bộ nông lâm nghiệp xã đang cùng gia đình thu hoạch lúa cho biết: “Vụ đông xuân này toàn xã gieo cấy 373 ha, trong đó 70% là giống lai, còn lại là giống thuần, đến 25/2 là kết thúc việc gieo cấy, trong đó trên 50% diện tích, tương đương 180ha là áp dụng công nghệ mạ khay; năm nay thời tiết ủng hộ, giá cả vật tư, phân bón ổn định nên bà con rất yên tâm, các anh cứ nhìn đã thấy, lúa rất tốt, bông to, hạt mẩy, năng suất lúa của Mường Lai chắc chắn cao hơn năng suất chung cả huyện vài tạ/ha”.

Chúng tôi chia vui với nông dân Mường Lai và phấn khởi hơn khi thấy người cán bộ xã đang làm đồng, chẳng cần sổ sách gì mà nắm số liệu, báo cáo tình hình cứ vanh vách, nhớ lại câu nói của đồng chí Hoàng Văn Vui - Bí thư Huyện ủy Lục Yên rằng: “Lục Yên đã khá thành công trong việc xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cơ sở!”. Có lẽ anh cán bộ - nông dân Mai Văn Vỵ ở Mường Lai chỉ là một minh chứng về kết quả xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ cơ sở của Đảng bộ Lục Yên những năm qua.

Trở lại với không khí thu chiêm làm mùa của nông dân Lục Yên, mấy ngày qua tiết trời khá nóng nực, để tránh cái nắng như thiêu, như đốt, bà con đi gặt từ rất sớm. 4 giờ sáng mà tiếng cười, tiếng nói đã râm ran trên khắp các cánh đồng, hơn 8 giờ là lúa đã đắp đống ven đường chờ máy tuốt đến. Nhiều nhà gặt từ chiều tối hôm trước nên đã tuốt xong, thóc đã đóng vào bao tải theo xe trâu, xe máy, ô tô về các thôn, bản. Xen lẫn bên các đám ruộng đang gặt là những thửa ruộng đã được cày, bừa ngả rạ, luống cày thẳng tắp lật lên những miếng đất nâu thẫm.

Kết thúc lúa xuân tới đâu là làm mùa ngay tới đó, năm nay Lục Yên đề ra kế hoạch gieo cấy 3.620 ha, trong đó lúa mùa sớm 820 ha, với cơ cấu giống 50% lúa lai, 50% lúa thuần, năng suất 52,5 tạ/ha. Đến nay, kế hoạch làm mùa đã được triển khai sâu rộng trong dân. Lịch gieo cấy, cơ cấu giống, phương thức gieo mạ, ngày gieo mạ, tuổi mạ, dự kiến lúa trỗ bông, dự kiến ngày thu hoạch… không chỉ được in thành lịch phát cho dân mà còn được hệ thống loa truyền thanh đều đặn phát sáng, trưa, tối.

Anh bạn Hoàng Văn Đoàn, người xã Liễu Đô mời chúng tôi về nhà ăn cơm mới. Anh phấn khởi thông tin: Nhà đã gặt xong 5 sào ruộng từ hôm 25 tháng 5, giờ tập trung gieo cấy lúa mùa. Bà con trong thôn cũng đã cơ bản gặt xong, yên tâm là thóc đã nằm trong bồ. Không chủ quan được đâu, nắng nóng thế này Lục Yên rất hay xảy ra thời tiết cực đoan như lốc tố, mưa đá. Mà thôi, mời các anh vào mâm đi. Gạo này được. Dẻo và thơm lắm! Gạo mới, cơm mới vừa ăn ta vừa nói chuyện Liễu Đô xây dựng nông thôn mới! Mọi người cùng cười vui, không khí hào hứng và rôm rả!

Lê Phiên