Cách trung tâm huyện gần 5km, xã Minh Quán có địa hình phức tạp, chủ yếu là đồi núi, bị chia cắt bởi hệ thống khe suối và các thung lũng nhỏ. Dân cư sinh sống không tập trung, đời sống của bà con vẫn còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí còn thấp, kinh tế chậm phát triển. Đây chính là những khó khăn trên lộ trình XDNTM của địa phương.

Qua gần 3 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM, chính quyền xã đã nỗ lực huy động sức dân, mọi nguồn lực, kinh phí hỗ trợ để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các tiêu chí. Hiện nay, xã Minh Quán có 1.800 hộ, chủ yếu dựa vào sản xuất nông - lâm nghiệp, đời sống nhân dân còn gặp rất nhiều khó khăn. Với phương châm "dễ làm trước, khó làm sau", 3 năm qua, phong trào làm đường GTNT đã được nhân dân Minh Quán hưởng ứng tích cực, nhiều gia đình đã hiến đất, tài sản trên đất để mở mới và mở rộng đường giao thông. Đến nay, có khoảng 200 hộ gia đình hiến đất rừng, ruộng, vườn với diện tích khoảng 10.000m2, điển hình như: gia đình ông Ngụy Văn Mùi đã ngoài 70 tuổi ở thôn 10 hiến hàng trăm mét vuông đất ruộng, ông Mễ Văn Vượng ở thôn 9 đã hiến 1.000m2 đất… Nhờ đó, xã đã mở mới, sửa chữa, nâng cấp được gần 10km đường GTNT, trong đó, bê tông hóa 5,3km với tổng vốn đầu tư trên 7 tỷ đồng, nhân dân trong xã đóng góp gần 2 tỷ đồng.

Ông Lê Văn Sỹ - Trưởng thôn 2 cho biết: "Ngày trước, hôm nào trời mưa, đường lầy lội, nhiều đoạn qua suối phải đi qua cầu khỉ rất nguy hiểm. Nhờ có Chương trình XDNTM cộng với sự quyết tâm của nhân dân, đã có 7 hộ trong thôn tự đóng góp trên 100 triệu đồng để xây dựng đường giao thông và cầu cứng thay thế những cây cầu khỉ. Giờ đây, nhân dân và phương tiện giao thông được đi lại dễ dàng, thuận tiện cho việc giao thương".

Những năm qua, Đảng ủy, lãnh đạo xã đã chú trọng phát triển các cây, con mũi nhọn, phá thế độc canh, phát triển kinh tế trang trại. Hiện, xã đã có hàng chục điển hình làm kinh tế giỏi với mô hình VACR cho thu nhập trên 200 triệu đồng/năm như: gia đình anh Trần Xuân Din, Trần Văn Việt ở thôn 4, Trần Văn Thành ở thôn 9 Hang Rơi… Tuy nhiên, tỷ lệ hộ nghèo ở một số thôn vẫn còn cao, xã mới xây dựng được các nhà văn hoá ở 5/11 thôn, và chỉ có 6/11 thôn, bản đã có hố rác, bể đựng rác ở gia đình và thu gom rác thải 2 ngày/lần. Đến nay, xã Minh Quán chỉ đạt 8/19 tiêu chí gồm: thực hiện quy hoạch, điện, thu nhập, cơ cấu lao động, y tế, hệ thống chính trị, an ninh trật tự, giáo dục. Xã phấn đấu đến hết năm 2014 đạt thêm tiêu chí về môi trường.

XDNTM là chương trình quan trọng nhằm cải thiện, nâng cao đời sống cho nhân dân, góp phần làm thay đổi diện mạo các vùng quê. Do sự đầu tư của Nhà nước còn hạn chế nên xã đã vận động bà con chung sức làm đường giao thông, chỉnh trang nhà cửa, xây mới công trình phụ, làm các hố rác, bể rác ở các hộ gia đình. Đồng chí Nguyễn Văn Cao - Chủ tịch UBND xã cho biết: "Khi địa phương triển khai Chương trình XDNTM, người dân mừng lắm. Bà con bảo, Nhà nước làm gì cũng nhiệt tình ủng hộ. Nhưng với mức thu nhập bình quân đầu người chỉ trên 19 triệu đồng/năm, bà con cũng chỉ ủng hộ chủ yếu về tinh thần và "vốn đối ứng" là công sức và một số diện tích đất hiến tặng để xây dựng các công trình.

Quá trình triển khai XDNTM ở địa phương cho thấy những khó khăn đang đặt ra như: quỹ đất để xây dựng còn eo hẹp, dân cư thưa thớt không tập trung nên việc huy động sức dân làm đường giao thông hết sức khó khăn, nhiều tiêu chí khó có thể đạt được trong một sớm một chiều mà cần có một kế hoạch dài hơi. Để đạt được mục tiêu hoàn thành Chương trình XDNTM, cần có sự nỗ lực quyết tâm của cả hệ thống chính trị; địa phương sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức, tư duy của người dân trong thực hiện công cuộc XDNTM".

Quyết Thắng