Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM, ngay từ đầu năm 2011, huyện Văn Chấn đã tổ chức hội nghị triển khai nội dung của 19 tiêu chí tới cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể các địa phương, nhằm tiếp nhận những ý kiến đóng góp của các ngành, các cấp và thành viên Ban chỉ đạo để đưa ra các giải pháp thực hiện.

Cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai tới các tổ chức đoàn thể và các thôn, bản tiếp nhận ý kiến đóng góp của người dân về thực hiện các mục tiêu của XDNTM giai đoạn 2011 - 2020 như: kết cấu hạ tầng hiện đại theo quy hoạch; cơ cấu kinh tế và hình thức sản xuất hợp lý; gắn phát triển nông nghiệp với phát triển công nghiệp và dịch vụ; xây dựng nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; giữ gìn môi trường sinh thái; an ninh trật tự được đảm bảo; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Qua thực hiện 19 tiêu chí giai đoạn 2011 - 2015 trên địa bàn huyện cho thấy: nguồn vốn thực hiện chương trình còn hạn chế, một số địa phương sử dụng nguồn vốn lồng ghép hiệu quả chưa cao, nhất là việc phát huy “sức mạnh toàn dân” trong tham gia phong trào làm đường giao thông nông thôn, làm nhà văn hóa, vệ sinh môi trường và sửa chữa nâng cấp nhà cửa, phát triển kinh tế hộ.

Công tác lập kế hoạch còn chậm, một số ngành, đoàn thể được phân công phụ trách giúp đỡ các địa phương chưa sát sao với ban chỉ đạo các xã. Một số xã vùng cao chưa thực sự bắt tay vào XDNTM, chưa mạnh dạn áp dụng cách làm hay, mô hình hiệu quả vào phát triển kinh tế hộ nhằm nâng cao đời sống thu nhập cho người dân. Theo đánh giá của Ban chỉ đạo XDNTM của huyện giai đoạn 2011 - 2015, tổng kinh phí thực hiện từ các nguồn lực lồng nghép cho XDNTM trên địa bàn đạt 310 tỷ 251 triệu đồng. Trong đó, vốn trực tiếp từ chương trình 26 tỷ 857 triệu đồng, vốn lồng ghép trên 245 tỷ đồng, vốn các doanh nghiệp 38 tỷ 730 triệu đồng và vốn huy động từ nhân dân đóng góp 34 tỷ 495 triệu đồng.

Đồng chí Trần Văn Mộc - Bí thư Huyện ủy Văn Chấn cho biết: “Trong 4 năm triển khai XDNTM, người dân Văn Chấn đóng góp gần 53.000 ngày công, hiến 261.498 m2 đất, 1.133 cây xanh có giá trị kinh tế. Hiện nay, huyện gặp phải một số khó khăn như: tỷ lệ hộ nghèo bình quân chiếm 25,5%, thậm chí một số xã có tỷ lệ hộ nghèo chiếm tới 40% đến trên 50%; tỷ lệ lao động qua đào tạo mới đạt 31% nên việc đóng góp XDNTM rất hạn chế. Hệ thống giao thông nông thôn còn nhiều bất cập, địa bàn rộng, các cụm dân cư xa trung tâm xã nên việc đi lại giao thương hàng hóa còn hạn chế. Một số tiêu chí có yêu cầu cao, trong khi đó xuất phát điểm của xã lại thấp, các nguồn đầu tư còn hạn chế. Vì vậy, việc hoàn thành các tiêu chí gặp rất nhiều khó khăn. Thời gian tới, huyện tiếp tục quyết tâm đẩy mạnh thực hiện chương trình XDNTM theo đúng lộ trình đề ra”.

Thanh Lương là địa phương được huyện chọn làm điểm về XDNTM, nhờ nỗ lực của cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân, sau hơn 4 năm triển khai, tổng nguồn vốn huy động của xã đạt 4 tỷ 487 triệu đồng cho chương trình XDNTM. Đồng chí Hà Văn Đoàn - Chủ tịch UBND xã cho biết: “Thực hiện phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm, chúng tôi đã bê tông hóa 6,2 km đường giao thông liên thôn; xây dựng nhà văn hóa thôn Đồng Lơi và Khá Thượng 1. Hiện nay, một số công trình đang được gấp rút triển khai như: cầu Đồng Nhang và trạm y tế xã. Xã đã đạt 11/19 tiêu chí về XDNTM”.

Đang tham gia bê tông hóa tuyến đường giao thông của thôn, bà Lê Thị Bình - Trưởng thôn Khá Thượng 1 phấn khởi cho biết: “Từ khi thực hiện chương trình XDNTM, nhân dân phấn khởi lắm, đường làng, ngõ xóm phong quang sạch đẹp. Thanh Lương triển khai làm đường theo từng tuyến nên rất thuận lợi, 100% người dân ủng hộ đóng góp tiền, ngày công và vật liệu để cùng làm”.

Quá trình triển khai thực hiện Chương trình XDNTM, huyện đã phát huy quy chế dân chủ ở cơ sở, củng cố niềm tin trong nhân dân, tất cả các công trình kêu gọi đóng góp đều được công khai, minh bạch. Xã đứng ra lập dự toán, kỹ thuật, còn người dân họp tự bàn bạc, tự quyết định thi công và giám sát. Đây là cách làm hay và hiệu quả.

Đến nay, Văn Chấn đã có 20 xã đạt 5 tiêu chí trở lên, 4 xã đạt 10 tiêu chí trở lên và chỉ còn 7 xã đạt dưới 5 tiêu chí. Trong 6 xã điểm về XDNTM của huyện gồm: Đại Lịch, Tân Thịnh, Phù Nham, Thanh Lương, Thượng Bằng La và Sơn A, năm 2016 huyện phấn đấu có 2 xã cán đích nông thôn mới là Đại Lịch và Tân Thịnh.

Thạch Phong