PV - Muốn hạn chế phương tiện cá nhân thì phải làm từng bước, trong khi cơ sở hạ tầng chưa thể theo kịp, vận tải công cộng còn thiếu, Chính phủ và Bộ Giao thông Vận tải đã dựa vào cơ sở nào để hạn chế xe máy trong nội đô, thưa ông?

Bộ trưởng Đinh La Thăng:  Bộ Giao thông vận tải và Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia không cấm xe máy, mà sẽ hạn chế 3 loại phương tiện bao gồm ôtô, xe máy và taxi. Tất cả mọi chính sách xuất phát từ sự thuận lợi của đông đảo người dân, chứ không phải một nhóm bộ phận người dân.

Muốn giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông trong các thành phố lớn phải giải quyết một cách đồng bộ, trong đó vấn đề quan trọng nhất là đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng đường bộ hiện đại, có sự phối hợp giữa các loại hình phương tiện vận tải đường bộ, đường thủy, hàng không. Đồng thời, cần phải có giải pháp đồng bộ để xử lý cả về lâu dài và trước mắt.

Nghị quyết 88 của Chính phủ đã nêu ra nhiều giải pháp, trong đó giao Bộ Giao thông Vận tải xây dựng Đề án hạn chế và giảm phương tiện giao thông cá nhân, trình Chính phủ trong quý IV năm 2012.

Bộ sẽ xây dựng và trình sang Ủy ban An toàn giao thông quốc gia vào quý IV năm nay, sang quý I năm 2012 sẽ trình Chính phủ phê duyệt đề án hạn chế ôtô, xe máy và taxi.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Việc hạn chế xe cá nhân sẽ chuẩn bị làm ngay trong thời gian tới, chỉ một số tuyến phố sẽ làm chứ không phải tất cả.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Việc hạn chế là cả 3 loại chứ không phải chỉ môtô, xe máy và hạn chế dần chứ không phải cấm hẳn.

Với xe máy, trước mắt sẽ hạn chế ở những tuyến phố đông đúc. Và dần dần sẽ làm được khi mà từng tuyến phố, vành đai phát triển mạnh phương tiện vận tải công cộng. Môtô, xe máy chiếm một lượng đông đảo và những người đi xe máy chủ yếu là bình dân. Về lâu dài cũng phải hạn chế đến mức tối đa có thể, nhưng trước mắt sẽ phải có sự đồng bộ. Khi cân đối được phương tiện vận tải công cộng, hạ tầng giao thông đến đâu thì sẽ hạn chế đến đó.

Với ôtô, sắp tới sẽ đề xuất tăng các loại phí, như phí nhập khẩu, phí sử dụng xe, phí đỗ, chi phí để sử dụng ô tô là rất cao. Bởi một ôtô chiếm chỗ bằng 5 - 6 xe máy, các quốc gia như Singapore, Trung Quốc giá mua ôtô rẻ, nhưng người sử dụng phải bỏ ra gấp 5 - 6 lần để lưu hành, trong quá trình hoạt động cực kỳ nhiều loại tiền phí.

Đối với taxi, Bộ sẽ làm việc với từng địa phương để rà soát quy hoạch phát triển vận tải taxi, sau đó sẽ từng bước hạn chế.

- Việc phát triển hạ tầng và phương tiện giao thông công cộng cần rất nhiều thời gian, nghĩa là còn rất lâu nữa thì phương tiện cá nhân mới bị hạn chế?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Về lâu dài, rõ ràng tàu điện ngầm và đường sắt trên cao với năng lực vận tải lớn vẫn là quyết sách. Tuy nhiên, vốn đầu tư cũng rất lớn và mất thời gian cho nên chúng ta làm dần, phải làm có lộ trình, làm song song nhau.

Xe buýt cũng chỉ phát triển đến một giai đoạn nhất định sẽ gây tắc và không thể gánh nổi nhu cầu đi lại của người dân.

Việc hạn chế xe cá nhân sẽ chuẩn bị làm ngay trong thời gian tới, chỉ một số tuyến phố sẽ làm chứ không phải tất cả. Các tuyến phố đó sẽ có phương tiện vận tải công cộng di chuyển. Thậm chí trên thế giới còn có phố chỉ đi bộ.

- Trong khi chờ đợi các giải pháp đồng bộ, thì hai đô thị lớn nhất cả nước là Hà Nội và TP. HCM vẫn phải sống chung với nạn ùn tắc giao thông. Vậy, Bộ có giải pháp gì để hạn chế và khắc phục tình trạng đó?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Chúng ta phải làm quyết liệt, cùng với ý thức người dân tốt thì chắc chắn sẽ giải quyết được ùn tắc tại nhiều tuyến phố. Tất cả Chính phủ, các ban ngành, các thành phố lớn, người dân cùng vào cuộc sẽ làm được.

Nghị quyết 88 cũng nêu phải tăng cường việc xử lý, xử lý tối đa, đua xe thì dứt khoát là phải thu; việc không đội mũ bảo hiểm, chưa đến tuổi lái xe thì phải tạm giữ xe chứ không thể nhẹ nhàng được. Phải vừa tuyên truyền, vừa làm mạnh.

Đồng thời, các đèn tín hiệu phải rà soát lại cho phù hợp; biển báo cũng là yếu tố gây khó khăn cho lưu thông và cũng là nguyên nhân gây tắc đường; rà soát lại các trung tâm đào tạo lái xe. Chỗ nào không đảm bảo chất lượng, yêu cầu là loại bỏ ngay.

Rồi việc phân luồng, như trên Quốc lộ 1A sẽ phân luồng: Loại nào đi trên Quốc lộ 1A, loại nào đi đường sắt, loại nào đi đường biển, chứ không thể để Quốc lộ 1A gánh hết. Vì vậy, cần phải có phân loại đường, phân làn đường, phân luồng đường cho hợp lý.
 
Bên cạnh đó, bản thân người thực thi công vụ là Cảnh sát giao thông, Thanh tra giao thông cũng phải làm có trách nhiệm, nếu lực lượng này vi phạm cũng xử lý luôn, chứ không thể chỉ xử lý mỗi người vi phạm luật giao thông.

Hà Nội và TP. HCM sẽ không còn phải sống chung với nạn ùn tắc giao thông nữa? Ảnh chụp trên đường Tây Sơn, Hà Nội.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Bình quân mỗi năm cả nước tăng một triệu xe máy, vài trăm nghìn ô tô. Hiện cả nước có khoảng 1,8 triệu ôtô và hơn 35 triệu môtô, với dân số là hơn 80 triệu, như vậy cứ 2 người dân thì có 1 ôtô, xe máy. Mật độ như vậy là quá lớn nên hạn chế là việc phải làm.

Những giải pháp này chỉ hiệu quả khi người dân cùng thực hiện cùng cơ quan chức năng. Làm sao để có cuộc vận động toàn dân nâng cao ý thức về chấp hành luật lệ giao thông. Đó phải là một cuộc cách mạng thực sự.

Bắt đầu bây giờ triển khai, nhưng sang năm chúng ta thực hiện nghị quyết 88 và năm giao thông 2012, thì chắc chắn đến cuối năm an toàn giao thông sẽ được cải thiện đáng kể và ùn tắc sẽ giảm. Cả hệ thống chính trị và nhân dân cùng đồng tình, thì chắc chắn là làm được.

- Trong thời gian tới, nhu cầu đầu tư hạ tầng giao thông, phương tiện vận tải hành khách công cộng là rất lớn, vậy nguồn vốn Bộ sẽ lấy từ đâu để làm đồng bộ tất cả?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Nhu cầu cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông là rất lớn. Đặc biệt là trong khi nợ công quốc gia đang bùng nổ và lạm phát, nên cần cơ chế đột phá huy động mọi nguồn lực tham gia phát triển giao thông.

Làm đường, làm cầu theo các hình thức BT, BOT, PPP, thậm chí kể cả việc đầu tư phương tiện giao thông vận tải cho cá nhân, tư nhân làm và tính thu phí kinh doanh thì chắc chắn có cạnh tranh.

Hiện, hầu như các xe buýt trong nội đô là của Nhà nước nên chất lượng còn thấp. Cho nên cần xã hội hóa, xã hội hóa đến mức nào thì cần tính toán cụ thể.

Rõ ràng bài toán vốn là rất nan giải trong khi nếu vẫn tiếp tục thực hiện Nghị quyết 11 thì còn khó khăn hơn nữa. Ngoài sự đột phá về vốn đầu tư, cũng phải đột phá về cơ chế tổ chức triển khai đồng bộ.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng!

(Theo VTC)