Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/1/2017 của Bộ Chính trị khóa XII về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn xác định quan điểm: Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn là định hướng chiến lược quan trọng để phát triển đất nước, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác...
Từ thực tế phát triển du lịch, tỉnh Yên Bái xác định mục tiêu phấn đấu đến năm 2020, du lịch là ngành kinh tế quan trọng, tạo tiền đề đến năm 2025 trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh theo hướng tập trung đầu tư khai thác những tiềm năng du lịch của miền Tây để phát huy vai trò trung tâm du lịch vùng của miền Tây Yên Bái.
Cơ cấu lại ngành du lịch đảm bảo tính chuyên nghiệp, hiện đại và phát triển bền vững theo quy luật của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, tỉnh quy hoạch đầu tư xây dựng, hình thành và phát triển 4 điểm du lịch trọng điểm: vùng du lịch hồ Thác Bà và sông Chảy; vùng du lịch thành phố Yên Bái và phụ cận; vùng du lịch Trấn Yên, Văn Yên và vùng du lịch phía Tây của tỉnh.
Định hướng phát triển với 5 dòng sản phẩm du lịch là tham quan - nghỉ dưỡng; du lịch cộng đồng tìm hiểu văn hóa; văn hóa; tâm linh; du lịch mạo hiểm leo núi. Cùng với đó còn có các dòng sản phẩm du lịch hỗ trợ như tham quan di tích lịch sử; lễ hội, MICE (hội thảo, hội nghị, triểm lãm).
Xác định phát triển du lịch theo 4 vùng, chú trọng phát triển các loại hình du lịch đặc trưng của từng vùng, hiện nay, trên 4 vùng du lịch đã định hướng phát triển du lịch khá rõ nét.
Tại thành phố Yên Bái, tập trung phát triển các nhà hàng, khách sạn, tổ hợp thương mại - du lịch; các khu, điểm du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, tham quan tìm hiểu văn hóa lịch sử, tâm linh.
Vùng hồ Thác Bà và sông Chảy tập trung khai thác phát triển du lịch hồ Thác Bà, khu du lịch cộng đồng vùng Đông hồ, khu du lịch Lavie Vũ Linh, khu du lịch dịch vụ Đại An (Khai Trung - Lục Yên).
Đặc biệt, một số điểm du lịch miền Tây của tỉnh như du lịch sinh thái - cộng đồng huyện Mù Cang Chải, Văn Chấn, thị xã Nghĩa Lộ đã trở thành điểm đến hấp dẫn của Yên Bái nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung.
Tỉnh đã thành lập Hiệp hội Du lịch tỉnh Yên Bái; chủ động tiếp cận các nhà đầu tư nước ngoài để mời gọi đầu tư vào lĩnh vực du lịch của địa phương. Công tác xúc tiến thương mại nước ngoài được chú trọng với nhiều hoạt động như tổ chức gian hàng của tỉnh, hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia trưng bày gian hàng hội chợ tại thị trường các nước Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Ba Lan...
Tổ chức các hội chợ quảng bá các sản phẩm đặc sản của tỉnh như: bưởi - Đại Minh, quế - Văn Yên, cam - Văn Chấn..., tạo điều kiện để các doanh nghiệp trong nước và quốc tế có cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, thúc đẩy liên kết mở rộng thị trường, từng bước nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm.
Riêng trong 2 năm qua, tỉnh đã cấp trên 7 tỷ đồng tổ chức nhiều sự kiện, lễ hội du lịch lớn cũng như tham gia nhiều hoạt động du lịch trong nước, như: sự kiện "Giới thiệu sắc màu văn hóa dân tộc Mông Yên Bái” năm 2019 tại Hà Nội; Tuần Văn hóa - Du lịch Mường Lò và Lễ hội khám phá Danh thắng quốc gia Ruộng bậc thang Mù Cang Chải gắn với Festival dù lượn được tổ chức thường niên; Lễ hội Đền Đông Cuông gắn với Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng ngàn; Lễ hội Quế Văn Yên; Lễ hội Bưởi Đại Minh và đua thuyền trên hồ Thác Bà; Lễ hội Đền Đại Cại…
Khuyến khích các địa phương phát triển mô hình làng du lịch cộng đồng, theo đó, hiện ở Văn Yên có làng du lịch cộng đồng của người Tày Khao thôn Cầu Có, xã Đông Cuông; người Mông thôn Khe Tát (xã Nà Hẩu); làng Ngõa người Tày xã Phong Dụ Thượng; ở Văn Chấn có bản Pang Cáng của người Mông - Suối Giàng, người Thái - Tú Lệ hay như làng du lịch cộng đồng của người Thái xã Hát Lừu (Trạm Tấu); xã Khai Trung, Tân Lĩnh, Lâm Thượng huyện Lục Yên được biết đến với làng du lịch cộng đồng của người Tày, Dao, Cao Lan.
Các làng du lịch cộng đồng người Thái ở La Pán Tẩn, Kim Nọi, huyện Mù Cang Chải; bản người Thái Sà Rèn ở thị xã Nghĩa Lộ đã trở thành địa chỉ thu hút đông du khách nước ngoài. Thống kê trung bình hàng năm từ hoạt động du lịch cộng đồng, mỗi gia đình đón gần 200 nghìn lượt khách, thời gian lưu trú trung bình là 2 ngày.
Du lịch homestay ở vùng cao Yên Bái thu hút khách du lịch quốc tế trải nghiệm.
Được biết, từ năm 2016 đến năm 2018, tổng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước cho phát triển du lịch của tỉnh là 202,185 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách tỉnh là 126,173 tỷ đồng.
Hết năm 2018, tỉnh đã thu hút và cấp quyết định chủ trương đầu tư cho 14 dự án đầu tư phát triển du lịch trên địa bàn với tổng vốn đầu tư đăng ký là 9.395,817 tỷ đồng và 3,2 triệu USD, thu hút được sự tham gia đầu tư của nhiều doanh nghiệp như: Công ty cổ phần Thương mại Du lịch SNC, Công ty cổ phần Phát triển du lịch xanh Thịnh Đạt, Tập đoàn Anphanam, Tập đoàn TH True Milk…
Năm 2019, tỉnh vận động thu hút được gần 100 tỷ đồng để phát triển du lịch, trong đó, ngân sách tỉnh là 32 tỷ đồng, vốn nước ngoài 40 tỷ đồng, còn lại là vốn xã hội hóa.
Từ định hướng đúng, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh du lịch của từng địa phương, doanh thu du lịch dịch vụ có bước tăng trưởng mạnh, nhất là trong 2 năm gần đây, số lượng khách thăm quan, du lịch có chiều hướng tăng rõ rệt. Năm 2018, lượng khách du lịch đến với Yên Bái đạt con số 560 nghìn lượt (trong đó khách quốc tế đạt trên 25.700 lượt), tổng doanh thu trên 333 tỷ đồng.
Phát triển du lịch bền vững; bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa và các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc; bảo vệ môi trường và thiên nhiên; giải quyết tốt vấn đề lao động, việc làm và an sinh xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội.
Cùng với đó là đổi mới tư duy, nhận thức về phát triển du lịch; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; thu hút đầu tư, đẩy mạnh hợp tác, liên kết, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp..., tỉnh định hướng đầu tư phát triển du lịch cộng đồng; khuyến khích quảng bá các sự kiện văn hóa, du lịch, lễ hội truyền thống; khuyến khích phát triển các sản phẩm, dịch vụ du lịch đặc thù gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Mục tiêu năm 2019, phấn đấu đón và phục vụ 700 nghìn lượt du khách; doanh thu ước đạt 420 tỷ đồng.
Phạm Minh
