Nghĩa Lộ - Mường Lò từ lâu đã được nhiều người biết đến với điểm du lịch hấp dẫn bởi truyền thống cách mạng cũng như nét đặc sắc trong văn hóa của các dân tộc sinh sống trên địa bàn như: Khu di tích lịch sử cách mạng Căng và Đồn Nghĩa Lộ, chợ Mường Lò, du lịch sinh thái ở xã Nghĩa Lợi, Nghĩa An... Đặc biệt là Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh - điểm đến tỏ lòng thành kính và biết ơn Bác của nhân dân các dân tộc thị xã Nghĩa Lộ và các địa phương khu vực phía Tây của tỉnh.

Ngày 2/7/1982, Đảng bộ và nhân dân Văn Chấn, Nghĩa Lộ đã khởi công xây dựng Khu tưởng niệm Bác Hồ. Công trình hoàn thành vào dịp Kỷ niệm 93 năm Ngày sinh của Bác. Công trình vừa thể hiện tấm lòng tôn kính của nhân dân đối với Bác vừa cho người dân nơi đây cảm giác gần gũi hơn với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với tổng diện tích 2,78 ha bao gồm các hạng mục chính: nhà bảo tàng Hồ Chí Minh, nhà sàn Bác Hồ, vườn cây, ao cá…

Có địa điểm nằm trung tâm thị xã được thiết kế hài hòa với không gian, cảnh quan chung, Khu tưởng niệm với ngôi nhà sàn được dựng lên giữa trung tâm rất đơn sơ nhưng gần gũi với cuộc sống của đồng bào các dân tộc miền Tây Bắc. Vườn cây ăn quả trong khu tưởng niệm Bác Hồ có 467 loại cây, do nhân dân các dân tộc và một số đồng chí lãnh đạo trong tỉnh trồng. Ao cá Bác Hồ được thiết kế theo sơ đồ địa lý hành chính của huyện Văn Chấn, Nghĩa Lộ.

Ngày 14/7/1997, Bộ Văn hóa - Thông tin đã ra quyết định công nhận Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở thị xã Nghĩa Lộ thuộc hệ thống Bảo tàng Hồ Chí Minh trong cả nước. Là một trong 13 chi nhánh của Bảo tàng Hồ Chí Minh, hiện nay, Khu tưởng niệm đang lưu giữ và bảo quản gần 200 cuốn sách và trên 1.000 tranh ảnh, bút tích, các thước phim tư liệu về thân thế, sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Được sự giúp đỡ của Bảo tàng Hồ Chí Minh Trung ương, một bộ quần áo ka-ki, một chiếc mũ, một đôi dép cao su, một chiếc gậy và hàng trăm cuốn sách, hàng ngàn ảnh tư liệu, băng cát-sét, cuốn phim tài liệu giới thiệu về thân thế, sự nghiệp của Bác Hồ được phục chế và cấp cho Bảo tàng Hồ Chí Minh Nghĩa Lộ.

Đây là tài sản vô giá giúp nhân dân các dân tộc được xem, học tập, nghiên cứu các tư liệu về Bác, được dâng hoa, thắp hương tưởng niệm vị Cha già của dân tộc. Nơi đây đã trở thành trung tâm tuyên truyền, giáo dục tư tưởng, đạo đức, giới thiệu phong cách sống của Bác Hồ, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước cho người dân trong vùng. Đây cũng là nơi hội tụ, giao lưu, kết nối, nâng cao chủ nghĩa yêu nước, nơi báo công với Bác về những thành tích đạt được trong công cuộc xây dựng quê hương, công cuộc đổi mới của người dân Yên Bái.

Cũng tại đây, những buổi tuyên thệ, lửa trại, rước đuốc nhân các ngày lễ lớn của đồng bào nhân dân các dân tộc thị xã Nghĩa Lộ được thắp sáng. Trong ngày Quốc khánh 2/9 năm nay, Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh thị xã Nghĩa Lộ đã đón tiếp và phục vụ chu đáo trên 4.000 lượt du khách và nhân dân về dâng hương, dâng hoa tưởng nhớ anh linh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cũng trong dịp này, Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh thị xã Nghĩa Lộ còn tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền như: chiếu phim tư liệu về Bác, mở phòng trưng bày tư liệu, hiện vật và trưng bày các triển lãm chuyên đề về tư tưởng của Bác.

Những năm qua, Khu tưởng niệm Hồ Chí Minh luôn phát huy giá trị trong việc tuyên truyền giáo dục, tư tưởng, đạo đức của Bác Hồ; truyền thống cách mạng của các dân tộc miền Tây Bắc nói chung và nhân dân Yên Bái nói riêng đến mọi người dân trong vùng. Bên cạnh đó, Khu tưởng niệm còn là một kho tàng, một thiết chế văn hóa nằm trong hàng loạt các thiết chế văn hóa có ý nghĩa nhân văn sâu sắc ở thị xã miền Tây.

Khánh Linh