Ngòi Tu được thiên nhiên ban tặng cảnh quan đặc sắc kết hợp cùng những giá trị văn hóa lâu đời của đồng bào nơi đây đã tạo nên một nét hấp dẫn rất riêng biệt. Với những lợi thế ấy, Ngòi Tu đã và đang được đầu tư phát triển du lịch cộng đồng.

Đến Ngòi Tu, du khách có thể đi bằng ô tô, xe máy theo đường Đông Hồ, hoặc có thể xuất phát từ cảng Hương Lý (thị trấn Yên Bình), xuôi theo những mái chèo để cảm nhận bầu không khí mát mẻ, trong lành của hồ Thác Bà.

Nếu đi bằng thuyền, với khoảng 50 phút di chuyển, du khách sẽ được thưởng ngoạn một phần cảnh sắc hồ Thác Bà vốn được ví như một Hạ Long trên cạn, được hòa mình vào thiên nhiên hùng vĩ.

Làng văn hóa Ngòi Tu nằm trải trên diện tích rộng 2km2, với tính chất đặc trưng khí hậu của vùng hồ, mùa đông lạnh còn mùa hè thoáng mát. Cùng cán bộ văn hóa xã Vũ Linh, chúng tôi đến Ngòi Tu trong một buổi chiều êm ả, từng cơn gió đưa hương lúa đang thì con gái xanh non, mượt mà thật dễ chịu.

Thấp thoáng sau những hàng cọ tỏa bóng mát, Ngòi Tu hiện ra như một bức tranh làng quê Việt Nam yên bình, nhỏ bé mà nên thơ đến lạ kỳ.

Làng văn hóa Ngòi Tu là nơi sinh sống của người Dao quần trắng với nhiều nét văn hóa độc đáo. Bên những mái nhà sàn 3 gian truyền thống, các cô gái váy áo rực rỡ đang ngồi dệt vải, ngoài góc sân đám trẻ con đang bắn bi, chơi quay, cười đùa ròn rã.

Đến thăm nhà anh Tướng Văn Bội, một hộ gia đình kinh doanh nhà nghỉ cộng đồng đã nhiều năm ở Ngòi Tu, vừa đúng dịp anh đang đón một đoàn du khách người Pháp và chuẩn bị dẫn đoàn đi khám phá bản làng.

Sau khi biết tôi muốn tìm hiểu để viết bài về Ngòi Tu, anh Bội vui vẻ mời chúng tôi tham gia cùng đoàn du khách, anh bảo: "Tôi đảm bảo đây sẽ là một chuyến đi không hề lãng phí. Đi như này chị mới cảm nhận được hết vẻ đẹp của Ngòi Tu chúng tôi".

Nói rồi anh Bội nhanh nhẹn đưa mọi người đi thăm từng ngóc ngách của làng, vừa đi anh vừa vui vẻ kể những câu chuyện về phong tục tập quán của địa phương.

Đoàn khách tham quan các hộ gia đình làm nghề đan rọ tôm, dệt, thêu hoa truyền thống. Du khách yêu thích trải nghiệm du khách còn được hướng dẫn để tự tay làm ra những sản phẩm của riêng mình.

Rời những ngôi nhà làm nghề, chúng tôi men theo con đường nhỏ dẫn ra ven hồ, tại đây anh Bội mời mọi người lên một chiếc thuyền đi thăm quan, khám phá hồ Thác Bà.

Lênh đênh trên mặt hồ, từng đảo cây lớn nhỏ ẩn hiện được mặt nước mênh mông soi bóng. Phóng tầm mắt ra xa, vài chiếc thuyền nan của ngư dân đang thả rọ, đánh cá, tôm.

Phía xa, mặt trời dần lặn xuống, ánh chiều tà phản chiếu dưới mặt nước lóng lánh ánh vàng. Trên một hòn đảo đâu đó chợt vang vọng điệu dân ca của đồng bào Dao ngọt ngào, sâu lắng.

Sau một ngày hòa mình khám phá Ngòi Tu, đêm đến, dưới mái nhà sàn truyền thống du khách sẽ được thưởng thức những món ăn dân dã được chuẩn bị công phu, khéo léo như: nộm hoa chuối rừng, thịt gà nấu măng chua, gỏi cá, nem trứng kiến...

Bên ánh lửa trại bập bùng giữa sân, các điệu múa chuông, múa lù, làn điệu dân ca Dao say đắm lòng người được cất lên...

Kết thúc cuộc hành trình khám phá làng văn hóa Ngòi Tu, ông Jean Piene Hascoel, du khách người Pháp cho biết: "Đây là lần thứ hai tôi đến Việt Nam. Trong chuyến đi lần này chúng tôi sẽ đi 18 ngày qua các tỉnh Tây Bắc, Ngòi Tu là điểm dừng chân đầu tiên. Cũng yên bình như bao làng quê khác của Việt Nam nhưng Ngòi Tu lại có một sức hấp dẫn rất riêng biệt. Từ cảnh quan thiên nhiên đến tập tục văn hóa và đặc biệt là người dân rất hiền lành và mến khách, tất cả như níu giữ chúng tôi. Nhất định sau chuyến hành trình này, tôi sẽ quay trở lại Ngòi Tu vào một ngày không xa!".

Đến với làng văn hóa Ngòi Tu, du khách còn có thể tham gia vào những lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương như: lễ cấp sắc, nhảy lửa, chơi các trò chơi dân gian như đẩy gậy, kéo co...

Ngoài ra, du khách còn có thể kết hợp tham gia hành trình leo núi Yến, núi Cao Biền hay lênh đênh trên thuyền máy khám phá hệ thống hang động của hồ Thác Bà. Tour du lịch khám phá làng văn hóa Ngòi Tu hứa hẹn là một tour du lịch sinh thái, cộng đồng đầy hấp dẫn.

Hiện nay, trên địa bàn làng văn hóa Ngòi Tu, Công ty TNHH Lavie Vũ Linh đã đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái với 2 khu nhà sàn, đồng thời có 7 hộ gia đình đăng ký kinh doanh nhà nghỉ cộng đồng.

Từ khi đi vào hoạt động đến nay, mô hình du lịch cộng đồng thôn Ngòi Tu đã đón hàng nghìn đoàn khách chủ yếu từ các nước Pháp, Đức, Na Uy, Thụy Điển, Úc. Trong 3 tháng đầu năm 2017, Ngòi Tu đã đón 11 đoàn khách du lịch với gần 200 người. Miền du lịch sinh thái Ngòi Tu vẫn đang mở rộng cửa đón du khách tới thăm.

Với những tiềm năng và lợi thế sẵn có, cùng với sự quan tâm đầu tư của các cấp, các ngành, Ngòi Tu đã và vẫn sẽ trở thành điểm du lịch hấp dẫn, thân thiện thu hút du khách trong và ngoài nước trong chuyến du lịch hành trình khám phá Tây Bắc.

Lê Thương