Viêm gan B - Mối đe dọa lớn với sức khỏe nhân loại
Theo công bố của Cơ quan Nghiên cứu về Ung thư quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO), năm 2040, thế giới sẽ có 1,4 triệu người mắc ung thư gan và 1,3 triệu người sẽ tử vong vì bệnh này. Điều này sẽ đồng nghĩa với việc số ca mắc hoặc tử vong mỗi năm sẽ tăng 500.000 người nếu không sớm thực hiện các biện pháp phòng ngừa ung thư gan từ sớm.
Viêm gan B là tình trạng viêm nhiễm gây ra bởi virus HBV làm tổn hại gan. Khoảng 80% người bệnh ung thư gan tiến triển từ bệnh viêm gan B, lý do phần lớn người bệnh không được tiêm phòng viêm gan đầy đủ. Virus viêm gan B âm thầm gây tổn thương tế bào gan, dẫn đến hậu quả là viêm gan mạn tính, xơ gan và ung thư gan. Nam giới có nguy cơ ung thư gan nhiều hơn nữ, một phần do dùng rượu bia, thuốc lá thường xuyên. Tỷ lệ tử vong do ung thư gan tương đương số người mắc bệnh.
Tại Việt Nam, tỷ lệ người nhiễm virus viêm gan B rất cao, lên tới 15-20% dân số. Khoảng 90-95% trẻ được sinh ra từ mẹ nhiễm viêm gan B đều mắc bệnh. Viêm gan B lây truyền dễ dàng qua đường mẹ sang con, quan hệ tình dục, máu, dùng chung các đồ vật...
Theo BS.TS Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa - Gan mật - Tuỵ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội: "Tại bệnh viện chúng tôi thường xuyên tiếp nhận điều trị cho bệnh nhân ung thư gan, hầu hết bệnh nhân tiến triển từ người bị viêm gan virus B, C hoặc tổn thương gan do rượu. Thông thường từ khi nhiễm virus viêm gan B, C đến khi hình thành ung thư khoảng 20 - 30 năm".
Tổn thương gan mạn tính do virus viêm gan B, C thường âm thầm, các triệu chứng thường mờ nhạt, khó nhận biết, do đó phần nhiều trường hợp phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn tiến triển hoặc giai đoạn muộn. "Ung thư gan giai đoạn đầu (khối u dưới 3 cm) gần như không có triệu chứng, chủ yếu phát hiện được là do siêu âm định kỳ. Ở giai đoạn muộn, quỹ thời gian của người bệnh chỉ còn khoảng 6 tháng - 1 năm, phương pháp chủ yếu là điều trị chăm sóc giảm nhẹ", BS.TS Vũ Trường Khanh cho biết thêm.
Cách phòng ngừa bệnh viêm gan B tốt nhất
Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC: "Số ca ung thư gan ở Việt Nam vẫn tiếp tục được dự báo tăng mạnh, trong đó ung thư gan do virus viêm gan B chiếm tỷ lệ cao chủ yếu do chủng ngừa siêu vi viêm gan B chưa được người dân chú trọng. Vaccine phòng hiệu quả bệnh viêm gan siêu vi A và B cho cả trẻ em và người lớn đã có tại Việt Nam từ lâu, tuy vậy, tỷ lệ phòng ngừa của người lớn vẫn còn rất thấp. Trong đó đa số nhiều người chưa tiêm vaccine phòng viêm gan đầy đủ hoặc không tiêm nhắc lại khi đến thời gian tiêm mũi nhắc."
Thành tựu lớn nhất của vaccine viêm gan B là giảm tỷ lệ mắc và đẩy lùi nguy cơ diễn tiến xơ gan, ung thư gan do viêm gan B. Trẻ trong vòng 24 giờ đầu sau sinh cần phải tiêm ngay vaccine viêm gan B liều sơ sinh, sau đó phác đồ của vaccine viêm gan B sẽ theo vaccine viêm gan B đơn hoặc thành phần vaccine viêm gan B có trong các mũi vaccine phối hợp. Người lớn cần làm các xét nghiệm HBsAg và anti-HBs (HBsAb) để biết đã bị nhiễm virus viêm gan B hay trong cơ thể đã có kháng thể kháng virus viêm gan B hay chưa. Nếu kết quả là HBsAg âm tính thì cần phải tiêm phòng vaccine viêm gan B càng sớm càng tốt.
Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC đang có đầy đủ các loại vaccine phòng viêm gan, như vaccine phòng viêm gan B: Engerix B (Bỉ), Euvax B (Hàn Quốc); vaccine phòng viêm gan A: Avaxim (Pháp), Havax (Việt Nam). Đặc biệt vaccine phòng viêm gan A+B Twinrix (Bỉ) là vaccine duy nhất trên thế giới phòng cả virus viêm gan A và virus viêm gan B kết hợp.
Ngoài ra, người dân nên đi khám sức khỏe định kỳ. Với những người có nguy cơ cao như thường xuyên sử dụng rượu bia, làm việc trong môi trường nhiều khói bụi,… càng nên đi tầm soát sớm hơn 6 tháng/lần bằng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa để phát hiện bệnh và điều trị ở giai đoạn sớm. Việc điều trị sớm và kiểm soát tốt khi viêm gan B mạn tính sẽ giúp giảm thiểu tổn thương cho gan, hỗ trợ ngăn chặn nguy cơ tiến triển thành những biến chứng xơ gan, ung thư gan.
(Theo VTV)