Yên Bái là tỉnh miền núi phía Tây Bắc với bề dày lịch sử và văn hóa đang bước vào giai đoạn then chốt của quá trình CĐS. Với hơn 57% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số và 34% số xã thuộc vùng đặc biệt khó khăn, cùng hai huyện Trạm Tấu và Mù Cang Chải nằm trong danh sách các huyện nghèo của cả nước, con đường CĐS ở Yên Bái đặt ra những thách thức không nhỏ.
Thực tế cho thấy, công tác CĐS trong hệ thống Đoàn thanh niên Yên Bái cũng như trong đời sống kinh tế - xã hội của tỉnh còn nhiều hạn chế. Theo số liệu thống kê gần đây của Tỉnh đoàn Yên Bái, tỷ lệ ứng dụng công nghệ số trong công tác tuyên truyền và tổ chức các phong trào thanh niên mới chỉ đạt khoảng 30%. Việc cập nhật dữ liệu đoàn viên trên ứng dụng quản lý còn gặp nhiều khó khăn do điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị chưa đảm bảo, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa.
Hiệu quả hoạt động của các tổ công nghệ số cộng đồng, lực lượng nòng cốt trong việc đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân, vẫn chưa thực sự thường xuyên và liên tục. Công tác phối hợp giữa các ban, ngành, địa phương trong việc huy động nguồn lực và đầu tư cho công tác tuyên truyền và trang thiết bị phục vụ chuyển đổi số còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, tỷ lệ người dân ở vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn sở hữu điện thoại thông minh có kết nối internet ổn định chỉ đạt khoảng 45%, còn khá thấp so với mặt bằng chung của tỉnh.
Tuy nhiên, những thách thức này không làm chùn bước ý chí của tuổi trẻ Yên Bái. Ngược lại, nó khơi dậy tinh thần xung kích, sáng tạo và khát vọng vươn lên mạnh mẽ trong mỗi đoàn viên, thanh niên. Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng mà còn là cơ hội để thanh niên Yên Bái khẳng định vai trò tiên phong, đóng góp sức trẻ và trí tuệ vào sự phát triển bền vững của quê hương.
Cụ thể, Tỉnh đoàn Yên Bái đã triển khai ứng dụng chuyển đổi số I-HR về tư vấn giới thiệu việc làm cho thanh niên với trên 11.000 tài khoản được kích hoạt; triển khai hiệu quả phần mềm quản lý đoàn viên trong triển khai công tác tổ chức đoàn; tổ chức 4 lớp tập huấn khởi nghiệp với chủ đề khởi nghiệp trên nền tảng số cho trên 300 đoàn viên thanh niên, qua đó giúp đoàn viên thanh niên tiếp cận với các sàn thương mại điện tử cũng như có thể quảng bá các sản phẩm đặc sản của địa phương mình.
Các cấp bộ đoàn đã tổ chức 15 cuộc thi thi tìm hiểu về chuyển đổi số thu hút trên 3.000 đoàn viên, thanh thiếu nhi tham gia; tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông với 450 tin, bài, phóng sự về chuyển đổi số được đăng tải (chuyên trang trên Bản tin Tuổi trẻ Yên Bái, Website Tỉnh đoàn, các trang mạng xã hội zalo, facebook...).
Tuổi trẻ thành phố Yên Bái hướng dẫn người dân tìm hiểu các di tích lịch sử đã được số hóa.
Anh Hà Đức Hải - Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái cho biết: "Lực lượng đoàn viên thanh niên trong tỉnh luôn là lực lượng tiên phong trong thực hiện phong trào "Bình dân học AI” và tham gia các mô hình "Bình dân học vụ số” nhằm giúp mọi người tiếp cận và sử dụng các ứng dụng AI; các ứng dụng Công dân số (Yên Bái-S); Sổ tay đảng viên điện tử tỉnh Yên Bái; ứng dụng VneID; ứng dụng đọc và nghe sách tóm tắt của người Việt (Reavol); ứng dụng VOV bacsi24, VTV Go, TV360 và nhiều nội dung khác như thao tác ký số, nộp hồ sơ trực tuyến, Chatbot trên Cổng dịch vụ công tỉnh Yên Bái…”.
Từ đó, các lĩnh vực như nông nghiệp thông minh, du lịch số, thương mại điện tử, giáo dục trực tuyến, y tế từ xa... đang trở thành mảnh đất màu mỡ để thanh niên Yên Bái khai phá và phát triển. Trong năm 2024, khoảng 50 dự án khởi nghiệp của thanh niên liên quan đến ứng dụng công nghệ số đã được hình thành và phát triển, cho thấy sự năng động và tiềm năng to lớn của lực lượng trẻ.
Việc ứng dụng các nền tảng số, mạng xã hội giúp các tổ chức đoàn, phong trào thanh niên tiếp cận và tương tác với đoàn viên, thanh niên một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. Các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, các phong trào tình nguyện có thể được tổ chức trực tuyến, thu hút đông đảo sự tham gia của thanh niên ở mọi miền của tỉnh.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác CĐS trong thanh niên còn gặp những khó khăn từ việc tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tương đối cao chủ yếu sinh sống ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn nên công tác CĐS một cách toàn diện đang là thách thức không nhỏ đối với cấp ủy, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh nói chung cũng như hệ thống Đoàn thanh niên nói riêng.
Cụ thể như: việc ứng dụng CĐS trong công tác tuyên truyền và các phong trào hoạt động của thanh niên còn gặp nhiều hạn chế; cập nhật dữ liệu phần mềm quản lý đoàn viên trên app (trên ứng dụng) chưa đạt yêu cầu do điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa đảm bảo; thói quen cũng như nhận thức của người dân về CĐS cũng đang là một thách thức lớn trong thời điểm hiện tại và đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực của toàn xã hội. Các tổ CĐS cộng đồng hoạt động chưa thường xuyên, liên tục; công tác phối hợp, huy động các nguồn lực duy trì hoạt động của các mô hình tổ công nghệ số cộng đồng cũng như công tác tuyên truyền và trang thiết bị tổ chức các hoạt động chuyển đổi số còn hạn chế. Đặc biệt, công cụ để thực hiện công tác CĐS còn hạn chế nhất là đối với các vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn (điện thoại thông minh, cấu hình điện thoại và sóng...).
Để nắm bắt trọn vẹn những cơ hội này, thanh niên Yên Bái cần không ngừng học tập và nâng cao kiến thức về CĐS. Mỗi đoàn viên, thanh niên cần chủ động tìm hiểu về các công nghệ mới, tích cực tham gia vào các khóa học, hội thảo, diễn đàn về chuyển đổi số. Đồng thời, thanh niên cần mạnh dạn khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực liên quan đến công nghệ số.
Đoàn thanh niên các cấp cần mạnh dạn đổi mới phương thức hoạt động, tận dụng tối đa các nền tảng số để tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, văn hóa, thể thao, tình nguyện... một cách sáng tạo và hấp dẫn. Các tổ công nghệ số cộng đồng cần phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, đến từng thôn, bản, hộ gia đình để hướng dẫn người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và đồng bào dân tộc thiểu số, cách sử dụng các ứng dụng số cơ bản.
Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng toàn diện, đòi hỏi sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Thanh niên Yên Bái với sức trẻ, nhiệt huyết và khả năng tiếp cận công nghệ nhanh nhạy, chính là lực lượng nòng cốt, quyết định sự thành công của quá trình này.
Hoài Văn
