Bằng chứng về hoạt động núi lửa gần nhất trên sao Hỏa

Khoa học & Đời sống

Bằng chứng về hoạt động núi lửa gần nhất trên sao Hỏa

Cập nhật: Thứ sáu, 14/5/2021 | 9:35:00 AM

Các nhà thiên văn học tìm thấy trầm tích núi lửa chỉ khoảng 50.000 năm tuổi tại một khe nứt trên đồng bằng Elysium Planitia của sao Hỏa.

Vệ tinh sao Hỏa chụp ảnh trầm tích núi lửa xung quanh khe nứt trên sao Hỏa. Ảnh: NASA/JPL/MSSS.

Hành tinh đỏ từng là điểm nóng núi lửa cách đây 3 - 4 tỷ năm, nhưng ngày nay không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy các vụ phun trào vẫn còn diễn ra trên bề mặt thiên thể. Một số nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng hoạt động núi lửa cuối cùng được ghi nhận trên sao Hỏa đã là 3 triệu năm trước. Tuy nhiên, khám phá mới của Đại học Arizona (Mỹ) có thể đẩy mốc thời gian này về sớm hơn rất nhiều.

Sử dụng dữ liệu từ vệ tinh quỹ đạo, các nhà thiên văn học đã phát hiện một mỏ trầm tích núi lửa chưa từng được biết đến trên sao Hỏa. Nó nằm xung quanh một khe nứt trong khu vực đồng bằng Elysium Planitia. Trong báo cáo trên tạp chí Icarus, nhóm nghiên cứu ước tính mỏ trầm tích mới khoảng 50.000 năm tuổi.

"Đây có thể là trầm tích núi lửa trẻ nhất trên bề mặt sao Hỏa. Nếu chúng ta nén lịch sử địa chất của hành tinh thành một ngày duy nhất, sự kiện phun trào xảy ra vào những giây cuối cùng", tác giả chính của nghiên cứu David Horvath từ Đại học Arizona nhấn mạnh.

Vụ phun trào đã tạo ra một lớp trầm tích mịn, tối màu, rộng hơn 12 km và bao quanh một khe nứt trải dài 32 km.

"Ngay khi lần đầu tiên nhìn thấy mỏ trầm tích, chúng tôi biết nó rất đặc biệt. Nó không giống bất kỳ thứ gì được tìm thấy trong khu vực Elysium Planitia, thậm chí là trên toàn bộ bề mặt sao Hỏa", đồng tác giả Jeff Andrews-Hanna, Phó giáo sư tại Phòng thí nghiệm Mặt trăng và Hành tinh thuộc Đại học Arizona, cho hay.

Phân tích chi tiết hơn cho thấy các đặc tính, thành phần và sự phân bố của vật chất phù hợp với những gì có thể xảy ra với một vụ phun trào nham tầng (pyroclastic) - sự kiện bùng nổ magma do các luồng khí mở rộng tạo nên, giống như việc mở một lon nước ngọt có ga sau khi lắc mạnh.

Việc phát hiện một mỏ trầm tích còn ít tuổi như vậy đã làm tăng khả năng tồn tại các điều kiện hỗ trợ sự sống phát triển bên dưới bề mặt hành tinh. "Sự tương tác giữa magma với chất nền băng giá của khu vực này có thể tạo điều kiện cho hoạt động gần đây của vi sinh vật, làm tăng khả năng tồn tại sự sống", Horvath nói thêm.

Nhóm nghiên cứu đang tiếp tục điều tra nguyên nhân của vụ phun trào bằng cách xem xét các mô hình để tìm hiểu cơ chế đằng sau nó. Đồng tác giả Pranabendu Moitra, nhà khoa học địa chất tại Đại học Arizona, gợi ý rằng sự kiện có thể do magma tiếp xúc với lớp băng vĩnh cửu của sao Hỏa gây ra.

"Băng tan thành nước, trộn với magma và bốc hơi, tạo ra một vụ nổ dữ dội. Khi nước tiếp xúc với magma, nó giống như đổ xăng vào lửa", Moitra giải thích. Nhóm nghiên cứu dự đoán vụ phun trào đã đẩy một lượng lớn tro bụi lên tới độ cao 9 km.

(Theo Vnexpress)

Các tin khác

Yên Bái ngăn ngừa, kiểm soát sinh vật ngoại lai xâm hại

Sâu keo mùa thu đã xuất hiện và gây hại trên cây ngô tại địa bàn tỉnh Yên Bái từ tháng 4 năm 2019.

Thực hiện “Đề án ngăn ngừa và kiểm soát sinh vật ngoại lai xâm hại ở Việt Nam đến năm 2020” của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh Yên Bái, từ năm 2013 đến nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh đã triển khai thực hiện cùng sự phối hợp của các địa phương, cơ quan chuyên môn liên quan.

Mổ nội soi ung thư tiêu hoá bằng cánh tay robot

Một ca nội soi chẩn đoán ung thư đường tiêu hoá. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.

Lần đầu tiên Việt Nam triển khai dụng cụ robot cầm tay thế hệ mới hỗ trợ mổ nội soi điều trị khối u tiêu hoá nhằm đạt độ chính xác cao hơn, hồi phục nhanh hơn.

Phát động Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Yên Bái lần thứ X

Đồng chí Nguyễn Thế Phước - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh trao Bằng khen của UBND tỉnh cho các em học sinh và ông Vũ Hữu Lê đoạt giải Khuyến khích tại Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc lần thứ 16 và Cuộc thi STKT toàn quốc lần thứ 15 (2018-2019).

Mới đây, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Yên Bái phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Liên đoàn Lao động tỉnh, Tỉnh đoàn Yên Bái và một số sở, ngành có liên quan phát động Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Yên Bái lần thứ X (2021 - 2022).

Yên Bái bước đầu triển khai dùng chung cơ sở hạ tầng viễn thông

Một vị trí dùng chung hạ tầng của các doanh nghiệp.

Những năm gần đây, hạ tầng viễn thông thụ động của các doanh nghiệp đã được đầu tư, xây dựng cơ bản khá đồng bộ. Riêng trạm thu phát sóng di động (BTS) hiện nay trên cả nước có hàng trăm nghìn trạm BTS phủ khắp cả nước, chủ yếu thuộc sở hữu của năm nhà mạng là Viettel, VNPT, MobiFone, Vietnamobile, Gtel.

Khoa học & Đời sống