21 tháng Chạp. Yên Bái lạnh, hệt như mọi ngày áp tết. Sân trường tấp nập. Cột tre, lá cọ, thúng mủng, chậu xô, khuôn gói, lá dong, đỗ xanh, gạo nếp theo những chiếc áo xanh ùn ùn kéo đến. Chỗ này đục đục cưa cưa, chỗ kia bắc kèo, xỏ ruổi. Người đưa lá, kẻ siết dây, thoáng chốc, những chiếc lều xinh xắn xuất hiện như phép lạ. Cột xanh, lá xanh, những bàn tay chưa tròn mười bảy thoăn thoắt, những đôi má chưa cập mười tám hửng hồng phấn khích.
Đồng phục học sinh, khăn đóng áo the, bà ba quần lụa, những chiếc mũ Dao hòa vào áo đỏ, váy chàm nhộn nhịp khắp sân trường. Trường hiện có 1.200 học sinh, trong đó học sinh dân tộc thiểu số chiếm tới 1/3.
Ban Giám hiệu và Đoàn trường THPT Thác Bà tổ chức ngày hội này nhằm góp phần giáo dục cho thế hệ trẻ nói chung và đoàn viên thanh niên nhà trường Thác Bà nói riêng về nét đẹp văn hóa truyền thống Tết cổ truyền của dân tộc, giáo dục các em tình tương thân, tương ái, lá lành đùm lá rách, giúp đỡ những gia đình còn khó khăn trong khu vực có một cái tết ấm áp hơn.
Em Hoàng Xuân Hùng, dân tộc Tày, nhà ở Xã Bạch Hà, hiện đang học lớp 12A3 bày tỏ: "Trên em nhiều nhà còn nghèo lắm, chẳng có nhiều bạn được đi học hết cấp 3 như em đâu. Được nhận quà thế này, trẻ con vui lắm đấy. Bánh chưng dưới này ngon hơn trên ấy”.
Cuộc thi đã kết thúc. Bánh được bày lên. Mỗi lớp một mâm, bánh chưng, bánh tày, vuông tròn đủ cả. Hoa quả vườn nhà khéo xen kẽ cùng đào, mai rực rỡ. Chẳng thể nào tin những ngón tay thon mềm, nhỏ nhắn kia lại có thể làm ra những chiếc bánh xinh xắn, vuông vắn và chặt chẽ nhường kia nhưng nó là sự thật.
Cô giáo Tố Nga - Phó Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: "Để có được sản phẩm đẹp như này, có lớp, có em đã phải dầm tay gói bánh chưng cát dưới sông mấy chiều liền đấy”.
Giải gói nhanh, gói đẹp đã có, đợi ngày mai nếm xem bánh nào ngon, bánh nào chặt thì mới thông báo lên loa. Lúc này là lúc các cô cậu nhẩn nha, các gian hàng bày bán trở nên tấp nập. Mía hấp, ngô nướng, khoai vùi, lạc luộc, xoài dầm, cóc xổi được dịp lên ngôi…
Bánh đã xếp vào nồi. Nồi thì đã hừng hực lửa. Tối nay là một đêm văn nghệ. Những điệu Sình ca, những khúc Páo Dung, những bài Then, bài Cọi, những điệu múa dân gian như "Cây đa quán dốc”, "Bánh trôi nước” và cả những điệu nhảy hiện đại cũng sẽ được tấu lên cùng ngân nga cao vút sáo mèo.
Chúng tôi đi. Biết rằng chiều mai, những chiếc bánh dền lửa sẽ được vớt ra. Sau tiệc tất niên của thầy trò và lễ công bố giải ngay tại sân trường, Ban Giám hiệu và Đoàn trường sẽ phát 50 suất quà mỗi suất trị giá 150 ngàn đồng cùng 2 cặp bánh chưng cho 50 em học sinh nghèo vượt khó, 50 suất quà tương tự cùng các nhu yếu phẩm khác sẽ được các em tận tay mang vào các xã Vũ Linh, Bạch Hà, Phúc An tặng cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, giúp các gia đình có một cái tết ấm áp hơn, dày thêm nghĩa tình, lan tỏa thêm nữa những sẻ chia san sớt.
Và tôi biết, chiếc bánh đầu tiên do chính mình làm ra ắt mang đến nhiều hương vị và sẽ đậm sâu trong tâm trí các em nhiều kỷ niệm. Và tôi cũng biết, tất niên của thầy và trò Trường THPT Thác Bà sẽ diễn ra như thế, thân thương, thân thương và ấm áp biết chừng nào.
Tạm biệt chiếc bánh chưng gói hôm 21 tết! Tạm biệt những chiếc bánh nghĩa tình gói để kịp ngày thiện nguyện trước khi các em về nghỉ tết. Tạm biệt những trái tim ăm ắp yêu thương! Chúng tôi đi, lan niềm vui ấy đến muôn phương...
Ngọc Hà