4 năm thực hiện Nghị quyết số 52 ngày 15/6/2016 của Chính phủ về đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số (DTTS) giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030 với nhiều chính sách hỗ trợ cho học sinh, sinh viên được ban hành; đặc biệt là đối với học sinh tiểu học, THCS, THPT ở xã, thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc miền núi, vùng đặc biệt khó khăn đã mang lại hiệu quả thiết thực cho học sinh các DTTS. Đây không chỉ là động lực mà còn là giải pháp mang tính chiến lược, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo (GD-ĐT) ở vùng DTTS của tỉnh Yên Bái nói chung và ở huyện Trạm Tấu nói riêng.
Phải khẳng định rằng, các chính sách hỗ trợ giáo dục cho vùng đồng bào DTTS và miền núi là một chủ trương lớn đúng đắn của Đảng, Nhà nước. Càng ý nghĩa và nhân văn hơn khi các chính sách này được Đảng, Nhà nước và tỉnh Yên Bái quan tâm ưu tiên tập trung cho phát triển GD-ĐT vùng đồng bào DTTS và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn. Giai đoạn 2021 - 2024, các chính sách hỗ trợ giáo dục theo tinh thần Nghị quyết số 52 của Chính phủ đã được huyện chỉ đạo các ngành, các xã, thị trấn, các đơn vị trường học trên địa bàn thực hiện đảm bảo công khai, minh bạch, đúng quy định.
Theo đó, chế độ hỗ trợ được đã chi trả đúng, đủ, kịp thời cho học sinh, góp phần nâng cao tỷ lệ huy động, tỷ lệ duy trì sĩ số học sinh, nâng cao chất lượng dạy và học của các trường học trên địa bàn huyện. Một trong những chính sách có tác động lớn, tạo sự chuyển biến tích cực, khuyến khích được người học là con em đồng bào DTTS là Nghị định số 81 ngày 27/8/2021 của Chính phủ.
Giai đoạn 2021 - 2024, thực hiện chính sách từ Nghị định này, các cơ sở giáo dục trên địa bàn huyện đã thực hiện hỗ trợ cấp bù học phí cho trên 20.300 lượt học sinh ở bậc học mầm non và hỗ trợ chi phí học tập cho trên 17.400 lượt học sinh ở bậc học này với tổng kinh phí trên 13 tỷ đồng.
Đối với bậc tiểu học, đã thực hiện hỗ trợ chi phí học tập cho gần 30.000 lượt học sinh, tổng kinh phí gần 19 tỷ đồng. Cấp THCS, cấp bù học phí cho trên 23.900 lượt học sinh và hỗ trợ chi phí học tập cho trên 20.700 lượt học sinh với tổng kinh phí trên 16 tỷ đồng.
Cùng đó, các chính sách hỗ trợ từ Nghị định số 105 của Chính phủ quy định chính sách phát triển giáo dục mầm non, giai đoạn 2021- 2024, trung bình mỗi năm, trên địa bàn huyện có hơn 5 nghìn lượt học sinh mầm non được thụ hưởng chính sách này với kinh phí trên 3,6 tỷ đồng/năm.
Đặc biệt, ở giai đoạn này, có trên 25 nghìn lượt học sinh tiểu học và gần 20 nghìn học sinh THCS được thụ hưởng chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông ở xã, thôn đặc biệt khó khăn từ Nghị định số 116 của Chính phủ với tổng kinh phí trên 130 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, một số chế độ tài chính đối với học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú và các trường dự bị đại học dân tộc từ Thông tư số 109 của Bộ Giáo dục, Bộ Tài chính được triển khai thực hiện trên địa bàn huyện 4 năm qua đã hỗ trợ nguồn kinh phí trên 4 tỷ đồng mỗi năm cho hàng trăm lượt học sinh THCS. Đặc biệt, từ Nghị quyết 70 và Nghị quyết số 38 của HĐND tỉnh giai đoạn 2021 - 2024 đã có trên 10 nghìn lượt học sinh tiểu học và THCS trên địa bàn huyện được hỗ trợ học tập với tổng kinh phí trên 7 tỷ đồng.
Đi đôi với đó, thực hiện chính sách đầu tư, hỗ trợ cơ sở vật chất, phục vụ GD-ĐT vùng DTTS và miền núi, giai đoạn từ 2021 - 2024, Phòng GD-ĐT huyện Trạm Tấu đã chỉ đạo các đơn vị trường đã huy động các nguồn kinh phí, trong đó chủ yếu là huy động xã hội hóa để đầu tư cải tạo, sửa chữa phòng học, phòng phục vụ học tập, phòng ở cho học sinh bán trú, phòng phòng ăn, bếp nấu, công trình vệ sinh, sân chơi, bãi tập…
Nhiều trường học trên địa bàn huyện đã được đầu tư trang thiết bị phòng bộ môn Tin học - Ngoại ngữ như Trường Phổ thông Dân tộc bán trú (PTDTBT) Tiểu học & THCS Khấu Ly, PTDTBT Tiểu học & THCS Bản Công, Tiểu học & THCS Bản Lừu; trang bị bộ thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2, lớp 6 cho 15 trường phổ thông trên địa bàn huyện; trang bị 9 bộ thiết bị phòng bộ môn Tin học - Ngoại ngữ cho 3 trường tiểu học và 6 trường THCS…
Nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi thực hiện trong 3 năm (2022 - 2024) với số kinh phí trên 2,4 tỷ đồng đã hỗ trợ mua sắm trang thiết bị cho 1 trường nội trú và 11 trường bán trú trên địa bàn.
Đặc biệt, giai đoạn này, huyện Trạm Tấu đã có thêm 5 trường học được đầu tư xây mới; trong đó, Trường Mầm non Hoa Ban (xã Trạm Tấu) được đầu tư tổng kinh phí 20 tỷ đồng; Trường Tiểu học & THCS thị trấn Trạm Tấu 18,5 tỷ đồng; Trường PTDTBT Tiểu học & THCS Trạm Tấu trên 34 tỷ đồng; Trường PTDTBT Tiểu học & THCS Pá Lau trên 24,4 tỷ đồng; Trường PTDTBT Tiểu học & THCS Phình Hồ 25 tỷ đồng.
Một tiết học của học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS huyện Trạm Tấu.
Theo bà Nguyễn Thị Hà - Trưởng phòng GD-ĐT huyện Trạm Tấu: Với mục tiêu tạo điều kiện phát triển về số lượng, nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh, sinh viên các DTTS, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm thông qua nhiều nghị quyết, quyết định, nghị định.
Thực hiện các chính sách trên, cơ sở vật chất trường, lớp tại các nhà trường có học sinh DTTS trên địa bàn huyện đã được quan tâm đầu tư, xây dựng; chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục ở các cơ sở giáo dục có học sinh DTTS được nâng lên. Tỷ lệ huy động trẻ em, học sinh DTTS đến trường tăng, đặc biệt là tỷ lệ huy động trẻ mầm non 5 tuổi DTTS ra lớp. Tỷ lệ trẻ em DTTS trong độ tuổi mẫu giáo được chăm sóc giáo dục trong cơ sở giáo dục mầm non đạt trung bình trên 96%; tỷ lệ học sinh DTTS đi học bậc THCS đạt 99,6%; trong đó, đi học đúng tuổi trên 25%.
Việc tăng tỷ lệ huy động trẻ em, học sinh DTTS đến trường đã góp phần rất lớn trong việc thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, củng cố kết quả phổ cập giáo dục tiểu học, phổ cập giáo dục THCS. Học sinh các DTTS được học trong các trường phổ thông dân tộc nội trú, PTDTBT được học 2 buổi/ngày.
Các nội dung giáo dục đặc thù về văn hóa dân tộc, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống và hoạt động ngoài giờ lên lớp được tăng cường. Việc dạy tiếng Việt cho học sinh DTTS đã được chú trọng; chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh DTTS đã được nâng lên.
Có thể nói, qua thực tế triển khai thực hiện, hệ thống chính sách đã có tác động sâu sắc và rõ nét đối với thực trạng giáo dục cho đồng bào DTTS, kịp thời đáp ứng yêu cầu phát triển GD-ĐT, tạo sự chuyển biến đáng kể: hệ thống trường, lớp học được quan tâm đầu tư xây dựng ngày càng khang trang, đảm bảo đủ điều kiện để từng bước nâng cao chất lượng dạy và học.
Tỷ lệ học sinh đến trường tăng cao, học sinh lưu ban, bỏ học ngày càng giảm. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS và THPT hàng năm tăng rõ rệt. Hệ thống giáo dục chuyên biệt (trường phổ thông dân tộc nội trú, trường PTDTBT) ngày càng phát huy hiệu quả tích cực. Các chế độ, chính sách đối với cán bộ quản lý, giáo viên và người học là người DTTS được thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng quy định.
Nghị quyết số 52 không chỉ là động lực mà là giải pháp mang tính chiến lược, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo ở vùng DTTS của tỉnh Yên Bái.
Việc triển khai hiệu quả nghị quyết này đã giúp cải thiện cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng giảng dạy, hỗ trợ tài chính cho học sinh DTTS và mở ra nhiều cơ hội việc làm sau đào tạo. Qua đó, khuyến khích công tác dạy và học, tạo sự bình đẳng trong giáo dục, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho địa phương.
Kết thúc năm học 2023 - 2024, toàn huyện có 28 đơn vị trường và 1 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên với 418 lớp, trên 12.600 học sinh; 12/12 xã, thị trấn được công nhận phổ cập giáo dục các cấp. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS đạt từ 99,9% trở lên. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT trung bình hàng năm đạt trên 98%. 6 trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ phòng học kiên cố và bán kiên cố trên địa bàn đạt 90,6%. Các phòng chức năng, phòng ngủ của học sinh bán trú được đầu tư, cơ bản đáp ứng nhu cầu học tập, ăn ở của học sinh. Toàn huyện có 24/27 trường học được công nhận là "Trường học hạnh phúc", đạt 88,9%.
|
Minh Thúy