Nói về chiến trường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh, cố Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp, người Anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam đã đánh giá và khen ngợi: "Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh là một trong những nhân tố chiến lược có vai trò quyết định đưa cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc ta đến thắng lợi hoàn toàn... Năm tháng sẽ qua đi nhưng đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một “con đường huyền thoại”, một kỳ tích của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vĩ đại trong thế kỷ XX".

Đường Hồ Chí Minh trở thành một chiến trường rộng lớn trải dài trên 11 tỉnh của Việt Nam, 7 tỉnh Nam Lào và 4 tỉnh Đông Bắc Căm-pu-chia. Bộ đội Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh thực hiện nhiệm vụ chiến lược, tạo cơ sở vật chất, tạo điểm tựa vững chắc và là sức mạnh to lớn cho cách mạng 3 nước Việt Nam, Lào, Căm-pu-chia. Đế quốc Mỹ và ngụy quyền tay sai nhận rõ vị trí vô cùng quan trọng của chiến trường Trường Sơn nên đã tập trung ngăn chặn bằng mọi thủ đoạn và mọi vũ khí, phương tiện hiện đại, tối tân nhất. Địch đã biến Trường Sơn thành một chiến trường thực nghiệm chiến lược phá hoại, ngăn chặn hiện đại nhất, từng ngày, từng tháng, từng năm nhằm cải tiến nhiều loại vũ khí, khí tài, phương tiện tối tân nhất mà chúng có. Chiến trường Trường Sơn trở thành một chiến trường bị phá hoại bằng không quân ác liệt và quy mô lớn nhất trong lịch sử chiến tranh của nhân loại.

Các chiến sỹ Trường Sơn gồm bộ đội, thanh niên xung phong (TNXP), dân công hỏa tuyến, công nhân giao thông... và đồng bào các dân tộc nơi có tuyến đường đi qua đã anh dũng chịu đựng 6.000 ngày đêm (16 năm) mưa bom, bão đạn của quân thù, dầm mình trong mưa chất độc hóa học của Mỹ vừa chiến đấu vừa “xẻ dọc Trường Sơn”, tạo ra một hệ thống đường vận tải có chính diện rộng trên 100km, có chiều sâu trên 1.200km, trên địa bàn khoảng hơn 130.000km², gồm 5 trục dọc, 21 trục ngang liên hoàn với tổng chiều dài 20.330km và 600km đường sông, phục vụ vận chuyển cả 2 mùa mưa nắng, san lấp 78.000 hố bom, phá hủy 12.600 quả bom từ trường, 8.000 bom nổ chậm, 85.100 quả mìn các loại, vô hiệu hóa mọi âm mưu ngăn chặn của Mỹ - ngụy; xây dựng hàng vạn ki-lô-mét đường thông tin hữu tuyến và đường thông tin tải ba để bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt; đã xây dựng tuyến đường ống xăng dầu trên 1.350km và hệ thống binh trạm, kho tàng, bệnh viện, cơ sở bảo đảm kỹ thuật dọc Trường Sơn.

16 năm chiến đấu ngoan cường, dũng cảm, bộ đội Trường Sơn từ một đơn vị có 500 chiến sỹ ngày đầu đã lớn mạnh với đầy đủ các binh chủng hợp thành (phòng không, không quân, xe tăng, pháo binh, bộ binh, công binh, xăng dầu, xe cơ giới các loại và các loại binh chủng kỹ thuật khác) gồm 9 sư đoàn và 44 trung đoàn trực thuộc với tổng quân số trên 12 vạn bộ đội, 20.000 TNXP và trên 10.000 công nhân giao thông, dân công hỏa tuyến thường xuyên có mặt trên chiến trường. Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, gần 5.000 xe ô tô của 2 sư đoàn ô tô (571 và 471) của bộ đội Trường Sơn đã trở thành mũi đột kích mạnh chở các Quân đoàn 1, 2, 3 và các sư đoàn bộ binh chủ lực đánh tan các cứ điểm của địch, thẳng tiến giải phóng Sài Gòn.

Bốn sư đoàn công binh Trường Sơn (470, 172, 473, 565) đã đóng vai trò chủ lực cùng các lực lượng công binh các quân khu mở đường, giữ bến vượt, giữ cầu cho xe cơ giới, bộ binh, binh khí kỹ thuật nhanh chóng giải phóng các tỉnh tiến vào Sài Gòn. Các trung đoàn xăng dầu, kho, quân lương Trường Sơn bảo đảm nhu cầu xăng dầu đạn dược, lương thực... cho tất cả các đơn vị tham gia chiến đấu trên các mặt trận. Hai sư đoàn bộ binh của bộ đội Trường Sơn được giao nhiệm vụ trực tiếp tham gia chiến đấu giải phóng Tây Nguyên. Sư đoàn 968 Trường Sơn hành tiến đánh địch giải phóng Đà Nẵng, tất cả các tỉnh duyên hải miền Trung dọc quốc lộ 1, hình thành mũi tiến công vào Sài Gòn từ hướng đông.

Nụ cười cô gái mở đường.

16 năm chiến đấu anh dũng, bộ đội Trường Sơn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ: đưa gần 2 triệu tấn lương thực, vũ khí, thuốc quân y vào các chiến trường; đưa hơn hai triệu lượt bộ đội, cán bộ vào Nam tham gia chiến đấu; vận chuyển, cung cấp 61.064 tấn xăng dầu cho các loại binh khí kỹ thuật và chuyển trên 100.000 thương binh từ các chiến trường ra miền Bắc điều trị. Các chiến sỹ Trường Sơn đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tuyên dương "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân", được tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Sao vàng cao quý; 82 đơn vị và 47 cá nhân được tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân" và hàng chục ngàn cán bộ, chiến sỹ Trường Sơn được tặng thưởng huân chương chiến công.

Chúng ta cũng đời đời biết ơn trên 20.000 cán bộ, chiến sỹ Trường Sơn đã anh dũng hy sinh và trên 3.000 đồng chí bị thương, bị nhiễm chất độc da cam để làm nên huyền thoại Trường Sơn - niềm tự hào mãi mãi của dân tộc Việt Nam anh hùng. Non sông thu về một mối, Bộ Tư lệnh Trường Sơn đã kết thúc nhiệm vụ lịch sử. Đường Hồ Chí Minh hiện đại do Binh đoàn 12 (Tổng Công ty Trường Sơn - đơn vị kế thừa bộ đội Trường Sơn) và nhiều tổng công ty Nhà nước xây dựng đã chạy dọc đất nước, mang lại no ấm, hạnh phúc cho nhân dân.

Tỉnh Yên Bái đã có hàng ngàn người con ưu tú tham gia bộ đội, TNXP chiến đấu trên chiến trường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh. Nhiều tập thể, cá nhân đã lập được những chiến công xuất sắc như: Tiểu đoàn gùi K200 Lục Yên, các chiến sỹ lái xe Sư đoàn 571, Trung đoàn Công binh cơ động số 4 và 98, Trung đoàn Pháo phòng không 224 và 280...

Nhiều đồng chí đã được tặng từ 2 đến 5 lần danh hiệu “Dũng sỹ phá bom”, “Dũng sỹ công binh”, “Dũng sỹ lái xe” và được Nhà nước tặng thưởng nhiều huân chương chiến công các hạng. Chúng ta tự hào vì các đồng chí sau khi hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trở về đời thường nhưng vẫn phát huy bản chất tốt đẹp của người lính Trường Sơn: trung với Đảng, hiếu với dân, kiên định vượt mọi gian khó, bệnh tật, vượt qua những đau nhức, hành hạ của những vết thương trên mình trong lúc trái nắng, trở trời để giúp đỡ nhau, đùm bọc nhau, động viên nhau cùng vươn lên trong cuộc sống.

Khi được Tỉnh ủy, UBND tỉnh Yên Bái đồng ý thành lập Hội Truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái, Hội đã nhanh chóng ổn định tổ chức. Đại hội Hội Truyền thống Trường Sơn tỉnh Yên Bái đã thành công tốt đẹp và sau hơn một năm hoạt động, Hội truyền thống Trường Sơn tỉnh Yên Bái đã trở thành thành viên tích cực của Mặt trận Tổ quốc tỉnh. Với công tác nghĩa tình đồng đội, Hội đã tổ chức thăm hỏi, động viên trên 500 lượt hội viên ốm đau với số tiền 37,55 triệu đồng; vận động sự ủng hộ của các cơ quan xây dựng 5 nhà tình nghĩa cho hội viên nghèo trị giá 200 triệu đồng; tổ chức cho 50 đồng đội đi thăm chiến trường xưa.

Hội cũng chủ động đề xuất với các cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm, giúp đỡ hội viên thực hiện các chế độ, chính sách. Nhiều năm liên tục, 100% hộ hội viên Trường Sơn đạt danh hiệu gia đình văn hóa; 221/804 hội viên đảm nhiệm các chức danh bí thư chi bộ, trưởng ban công tác mặt trận, tổ trưởng, trưởng thôn, trưởng các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương.

Ngày 9/12/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2383/QĐ-TTg xếp hạng Di tích lịch sử đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh là Di tích quốc gia đặc biệt. Tự hào về Trường Sơn, tự hào về con đường mang tên Bác Hồ vĩ đại, các chiến sỹ Trường Sơn, Hội Truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh Việt Nam tỉnh Yên Bái càng thấy trọng trách to lớn trong việc phát huy các giá trị mà lớp lớp các chiến sỹ Trường Sơn hôm qua đã hy sinh máu xương, tuổi thanh xuân vì sự nghiệp giải phóng đất nước trên chiến trường Trường Sơn để: đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh mãi mãi là bản anh hùng ca bất tử!            

 Hoàng Xuân Lộc - Nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Chủ tịch danh dự Hội Truyền thống Trường Sơn tỉnh Yên Bái