Tại phiên thảo luận về dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi), theo các đại biểu, để doanh nghiệp có thể làm những gì luật không cấm như tinh thần của Hiến pháp 2013, dự luật cần có các quy định các nguyên tắc để các văn bản khác không tùy tiện đưa ra các quy định cấm, điều kiện kinh doanh ảnh hưởng đến quyền của doanh nghiệp. Nhiều đại biểu cho rằng, ngành nghề cấm kinh doanh nên thuộc thẩm quyền của Quốc hội và quy định trong dự luật nhằm tránh sự tùy tiện trong các văn bản hướng dẫn khác. Riêng ngành nghề kinh doanh có điều kiện có thể giao cho Chính phủ quy định nhưng danh mục này phải đảm bảo tính ổn định lâu dài chứ không nên rà soát hàng năm như dự thảo quy định.

Các đại biểu đề nghị Quốc hội nên định kỳ hàng năm giám sát danh mục ngành nghề cấm kinh doanh, kinh doanh có điều kiện để bãi bỏ các nội dung không phù hợp. Nhiều đại biểu cũng khẳng định về sự cần thiết phải ban hành danh mục bị cấm, kinh doanh có điều kiện kèm theo luật, theo đúng tinh thần của Hiến pháp là quyền kinh doanh chỉ bị hạn chế theo luật. Và định kỳ, Chính phủ sửa đổi bổ sung trình danh mục ra Quốc hội và Quốc hội thực hiện việc điều chỉnh để bảo đảm phù hợp Hiến pháp, tránh thường xuyên điều chỉnh ngành nghề cấm, kinh doanh, tránh xáo trộn, hạn chế thu hút đầu tư.

Góp ý về những vấn đề liên quan đến dự án của Luật này, đại biểu Nguyễn Công Bình (đoàn Yên Bái) cho rằng: Sau hơn 8 năm triển khai thực hiện Luật cũng bộc lộ một số hạn chế, vướng mắc, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của doanh nghiệp cũng như khả năng cạnh tranh giữa các doanh nghiệp. Đồng tình với việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp là hết sức cần thiết và một trong những nội dung mới quy định trong dự thảo Luật Doanh nghiệp đó là doanh nghiệp có quyền tự chủ kinh doanh các ngành nghề mà pháp luật không cấm, có sự thay đổi quan trọng về quy định doanh nghiệp chỉ được kinh doanh những gì đã đăng ký sang được kinh doanh những gì mà pháp luật không cấm, có những quy định mới về cải cách thủ tục hành chính trong đăng ký thành lập doanh nghiệp, trong hoạt động và giải thể doanh nghiệp, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng hơn, thuận lợi, minh bạch hơn để thu hút đầu tư của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. 

Đại biểu Nguyễn Công Bình khẳng định: Doanh nghiệp và phát triển doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn có vai trò rất quan trọng, vì từ đó sẽ bố trí lại về cơ cấu lao động, đào tạo nghề gắn với việc làm và trên cơ sở đó sẽ nâng cao thu nhập cho nông dân. Tuy nhiên, do những điều kiện chưa thuận lợi việc doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn còn rất ít, số doanh nghiệp đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn phát triển chậm, hiện nay mới chỉ chiếm khoảng 1,6% tổng số doanh nghiệp trong cả nước; năng lực cạnh tranh yếu, thiếu liên kết bền vững, chính sách chưa đủ mạnh để thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Do vậy, trong dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi này, đề nghị bổ sung một khoản vào Điều 8 của Luật hoặc có riêng một điều để khuyến khích các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đầu tư phát triển vào nông nghiệp, nông thôn, tạo hành lang pháp lý để có chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư vào vùng khó khăn, miền núi và hải đảo.

Cũng đồng tình với việc trao quyền tự do trong kinh doanh cho doanh nghiệp nhưng đại biểu Nguyễn Công Bình cho rằng, chỉ nên quy định về nguyên tắc các ngành nghề cấm kinh doanh, kinh doanh có điều kiện trong dự thảo còn danh mục cụ thể do Chính phủ quy định và hàng năm Chính phủ tiến hành rà soát, bãi bỏ các nội dung không phù hợp. Điều này sẽ tạo sự linh hoạt trong danh mục này.

Cũng trong phiên thảo luận, đa số các đại biểu đều đồng tình với việc không cần thiết phải đưa một chương riêng về doanh nghiệp nhà nước như trong dự thảo. Bởi điều này sẽ tạo cho các thành phần doanh nghiệp khác có cảm giác bị phân biệt đối xử. Nhiều ý kiến cũng cho rằng nên đưa các quy định về doanh nghiệp vào dự thảo Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh đang được Quốc hội cho ý kiến.

Trước đó, với đa số phiếu tán thành, các đại biểu Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa và thảo luận ở hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam; việc gia nhập Công ước và Nghị định thư Cape Town.

Đức Toàn