Trong những tháng năm không thể nào quên ấy, từ mảnh đất Yên Bái thân yêu này đã có biết bao người con ưu tú, hy sinh tuổi thanh xuân, lên đường vì miền Nam ruột thịt, trong đó, phải kể tới trên 2.000 chiến sĩ của bốn tiểu đoàn mang tên Yên Ninh, thể hiện nghĩa tình gắn bó giữa hai tỉnh Yên Bái của hậu phương miền Bắc và Ninh Thuận nơi tuyến lửa miền Nam, đã sớm có mặt tại chiến trường tham gia đánh Mỹ.

Trong hành trang của các chiến sĩ đoàn quân Yên Ninh năm ấy, cùng với ý chí căm hờn và quyết tâm tiêu diệt giặc, còn có cả một bài hát được ra đời ngay từ ngày đầu thành lập Tiểu đoàn Yên Ninh 1 (tháng 6/1967) với tên gọi "Bài ca Yên Ninh" và đã nhanh chóng trở thành bài hát truyền thống, theo bước quân hành thôi thúc các chiến sĩ chiến đấu, góp phần làm nên chiến thắng tại những tuyến lửa." …Yên Ninh ra đi/ Băng qua rừng, suối sâu với đèo cao/ Sương đêm mênh mông/ Tiến quân trên đường thiến lý mạnh bước…". "Bài ca Yên Ninh" do nhạc sĩ Tuấn Long - Quân khu Việt Bắc sáng tác. Ca khúc gồm hai lời hát với cách viết và ca từ giản dị, nhưng toát lên tinh thần lạc quan, khí thế tiến công, quyết tâm chiến đấu không quản ngại khó khăn, gian khổ và hy sinh vì Miền Nam thân yêu.

Thượng tá Phạm Tiến, nguyên là Trung đội trưởng Trung đội 1 - Đại đội 3 - Tiểu đoàn Yên Ninh 2 xúc động nhớ lại: "Ngày đó, hầu như đồng chí nào cũng thuộc bài hát này bởi trong quân đội có phong trào phổ biến và hát ca khúc truyền thống khi giải lao mười phút trước lúc tiếp tục hành quân và trong các buổi sinh hoạt đơn vị. Những ca khúc chiến sĩ Yên Ninh thường xuyên hát là lúc bấy giờ là: "Vì nhân dân quên mình" "Hành quân xa" và "Bài ca Yên Ninh".

Khi cùng đồng đội hát lên, anh em chúng tôi cảm thấy tinh thần phấn chấn lắm, quên hết cả mệt mỏi và gian khổ. Mấy chục năm rồi, bây giờ tôi và anh em trong Câu lạc bộ Tiểu đoàn Yên Ninh 2 vẫn thuộc từng lời và mỗi khi hát lên, lại cảm thấy như được sống lại với kỷ niệm chiến trường và càng nhớ những đồng đội mình đã vĩnh viễn nằm lại miền Nam. Chỉ tính riêng Tiểu đoàn Yên Ninh 2 hiện vẫn còn 200 liệt sĩ chưa tìm thấy phần mộ".

"Bài ca Yên Ninh" đã cùng bước chân chiến sĩ bốn Tiểu đoàn Yên Ninh có mặt ở hầu khắp các chiến trường, cổ vũ tinh thần chiến đấu, lập nhiếu chiến công. Đó là chiến thắng Bãi Tràm - Trà Cao ở Long An (tháng 11/1968). Tại đây, Tiểu đoàn Yên Ninh 2 đã tiêu diệt 300 lính Mỹ, bắn cháy nhiều máy bay địch. Tiểu đoàn Yên Ninh 4 với chiến thắng Đồng Dù - Bà Đen (năm 1969). Tiểu đoàn Yên Ninh 1 với những trận đánh vang dội tại Đắc Bét - Đắc Sang, Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào (năm 1971)… Và sau này là Chiến thắng Xuân Lộc - Long Khánh (năm 1975).

"Bài ca Yên Ninh" không chỉ là bài hát truyền thống sống mãi trong niềm tự hào của những người lính từng trực tiếp tham gia chiến đấu mà còn là biểu tượng đẹp của tình đoàn kết gắn bó, ý chí quyết tâm của quân và dân hai tỉnh Yên Bái - Ninh Thuận trong chiến tranh cũng như trong công cuộc bảo vệ và dựng xây đất nước hôm nay. Thành phố Yên Bái đã có nhiều công trình văn hóa, con đường vinh dự mang tên Yên Ninh như: rạp Yên Ninh, phường Yên Ninh và đường Yên Ninh.

Bốn mươi năm đã đi qua kể từ mùa Xuân đại thắng 1975, Nam - Bắc ca vang bài ca sum họp, nghĩa tình Yên Bái - Ninh Thuận càng thêm thắm thiết và giai điệu lời ca tự hào, tha thiết của "Bài ca Yên Ninh" hẳn cũng sẽ sống mãi trong ký ức tháng năm của những chiến sĩ Tiểu đoàn Yên Ninh từng một thời lửa đạn chiến trường, không ngại ngần gian khổ, hy sinh, lên đường theo tiếng gọi non sông bằng trái tim rực hồng tình yêu Tổ quốc và ý chí "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước" vì miền Nam thân yêu.

Thanh Tửu