Sáng 16/10, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước (DNNN).
Cùng dự có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính; lãnh đạo các bộ, ban ngành Trung ương; lãnh đạo các địa phương; lãnh đạo các tập đoàn, tổng công ty.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá, từ năm 2016 đến tháng 6/2019, cả nước đã cổ phần hóa được 162 doanh nghiệp, với tổng vốn nhà nước được xác định lại là 205.433 tỷ đồng, bằng 108% tổng giá trị vốn Nhà nước được cổ phần hóa giai đoạn 5 năm trước đó.
Tổng số thu từ cổ phần hóa, thoái vốn đạt 218.255 tỷ đồng, gấp 2,8 lần tổng thu từ cổ phần hóa, thoái vốn giai đoạn 5 năm trước đây. Đây là kết quả khá tích cực của công tác thoái vốn, cổ phần hóa.
Theo Phó Thủ tướng, tiến độ cổ phần hóa chậm có nguyên nhân từ việc thời gian vừa qua, các doanh nghiệp tiến hành cổ phần hóa đều là những doanh nghiệp rất lớn. Song, Phó Thủ tướng nêu một số bất cập trong công tác này, đó là vướng mắc về thể chế và tổ chức thực hiện.
Về thể chế, hiện đang có những vướng mắc về phê duyệt phương án sắp xếp, cổ phần hóa, phương án sử dụng đất đai trước cổ phần hóa. Một số quy định có bất cập đã được tháo gỡ, nhưng Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp cần làm rõ cơ sở pháp lý và hiệu lực của công văn số 4544 của Bộ Tài chính, hướng dẫn về phương án sử dụng đất khi cổ phần hoá doanh nghiệp, yêu cầu việc rà soát, sắp xếp lại toàn bộ đất đai của các công ty mẹ, con, cháu trong các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước.
Phó Thủ tướng cho rằng, với yêu cầu của công văn này, mỗi công ty, tập đoàn phải mất tới 2 năm để triển khai. Điều này khiến một số tập đoàn, tổng công ty lớn có kế hoạch cổ phần hóa trong năm nay như Agribank, VNPT, Vinafood 1 đều bị đình trệ.
Phó Thủ tướng dẫn chứng về những tập đoàn, tổng công ty trải dài trên 63 tỉnh và thành phố, nếu chỉ 1 trong 63 tỉnh thành không phê duyệt phương án sử dụng đất thì tất cả công tác cổ phần hoá ách tắc hết.
Đáng nói, một số Bộ, ngành và địa phương trọng điểm nhưng rất chậm trong cổ phần hoá... trong đó đặc biệt là Hà Nội và TPHCM, cần phải xem xét nguyên nhân tại sao cổ phần hoá chậm và xem xét trách nhiệm người đứng đầu 2 thành phố này.
Thủ tướng đã yêu cầu công tác cổ phần hóa, thoái vốn công khai minh bạch và cơ bản thực hiện tốt, nhưng theo Phó Thủ tướng, bước đầu đã phát hiện việc thoái vốn cố ý làm trái pháp luật, trái với chỉ đạo của Chính phủ. Bên cạnh đó là tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm làm cho quá trình xây dựng các phương án thoái vốn, cổ phần hóa khó khăn.
Cũng theo Phó Thủ tướng, việc đăng ký, giao dịch, niêm yết trên sàn chứng khoán chưa được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ ở một số bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp nhà nước, tổng công ty, nhưng việc kiểm tra và xử lý rất hạn chế, chưa có ai bị cách chức vì vi phạm này. Hoạt động kinh doanh thua lỗ và không chịu thực hiện quy định niêm yết công khai, minh bạch trên thị trường chứng khoán nhưng lại chưa có ai bị kỷ luật.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 707 năm 2017 thì các cơ quan, đơn vị sẽ phải thực hiện xây dựng phương án cơ cấu lại, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với 526 DNNN. Thế nhưng, theo báo cáo của Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 9 vừa rồi, mới có 148 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cơ cấu lại, tương đương 29% số doanh nghiệp cần phải có phương án cơ cấu lại.
Trong 9 tháng đầu năm 2019 có 9 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Lũy kế giai đoạn 2016 đến tháng 9/2019, đã có 168 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị DN là 443.056 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn Nhà nước là 206.694 tỷ đồng.
Về tình hình thực hiện thoái vốn, lũy kế trong giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 9/2019, cả nước đã thoái được 24.510 tỷ đồng, thu về 170.629 tỷ đồng.
Tính đến thời điểm kết thúc năm tài chính 2018 có 502 DNNN, theo đó tổng vốn chủ sở hữu tăng 5%, tổng tài sản tăng 2%, tổng doanh thu tăng 9%, nộp ngân sách Nhà nước tăng 5% so với thực hiện năm 2017.
Cũng theo báo cáo của Bộ này, việc xử lý các tồn tại, yếu kém của các dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành công thương đã đạt một số tín hiệu tốt.
Trong số 6 nhà máy trước đây có hoạt động sản xuất kinh doanh thua lỗ thì đã có 2 nhà máy hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi, 4 dự án còn đang thua lỗ đã từng bước khắc phục khó khăn, tiếp tục giảm được lỗ.
Đối với 3 dự án trước đây bị dừng sản xuất kinh doanh, đến nay đã có 1 dự án vận hành sản xuất trở lại, 2 dự án đã đủ điều kiện vận hành trở lại nhưng do thị trường khó khăn nên vẫn dừng sản xuất; đang tiếp tục triển khai công tác xử lý đối với 3 dự án xây dựng dở dang.
(Theo VOV)