Ngày 18/10/1955, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 606/TTg thành lập châu Mù Cang Chải trong Khu tự trị Thái Mèo gồm 13 xã của châu Văn Chấn, Than Uyên, Mường La. Ngày 02/07/1957, Ban chấp hành Khu ủy Tây Bắc ra Quyết định số 47 thành lập Ban Phụ trách châu Mù Cang Chải và đến ngày 18/10/1957, bộ máy chính quyền được thành lập và đi vào hoạt động.

Ngay sau ngày thành lập huyện, Đảng bộ, chính quyền đã tập trung lãnh đạo nhân dân xây dựng cơ sở vật chất chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ đầu tiên của Đảng bộ, chính quyền là phải tiến hành cuộc cách mạng dân chủ, xoá bỏ tận gốc chế độ phong kiến, xoá bỏ bóc lột, giải phóng giai cấp nông dân, vận động nhân dân hợp tác hoá nông nghiệp.

Kết quả, từ năm 1958 - 1960, đã cải tạo 28 địa chủ, đem lại cho nông dân 30 công mẫu ruộng, 20 công mẫu nương, 208 con trâu, bò, ngựa chia cho 365 hộ nông dân. Từ đây, người Mông đã có ruộng đất của mình, cuộc đời sang trang mới và càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ cũng như đoàn kết cùng nhau xây dựng quê hương.

Ba năm nỗ lực phấn đấu Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Mù Cang Chải đã cơ bản hoàn thành cải cách dân chủ, thiết lập quan hệ sản xuất mới - đây là một cuộc cách mạng to lớn dẫn đến sự thay đổi sâu sắc đời sống xã hội của địa phương. Những thành tích và kinh nghiệm thu được trong công cuộc khôi phục kinh tế, phát triển văn hóa đã tạo nên nguồn sức mạnh mới, làm tiền đề vững chắc thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961 -1965), miền Bắc tiếp tục đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh giành hoà bình, thống nhất đất nước. Bộ mặt của Mù Cang Chải đã có sự thay đổi cơ bản cùng với sự đi lên của miền Bắc xã hội chủ nghĩa sau kế hoạch 5 năm đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá: "Miền Bắc nước ta đã tiến những bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc. Đất nước và con người đều đổi mới".

Từ năm 1965 - 1975, Đảng bộ vừa lãnh đạo nhân dân xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa đánh trả chiến tranh phá hoại bằng không quân, biệt kích, gián điệp của địch ra miền Bắc; chỉ đạo việc sơ tán, bảo vệ cơ quan huyện, các mục tiêu kinh tế, các vị trí trọng điểm; thành lập 4 trận địa pháo phòng không, góp phần bắn rơi 3 máy bay Mỹ và tổ chức 12 trung đội dân quân tự vệ sẵn sàng chiến đấu. Năm 1968 - 1969, Mù Cang Chải đó tổ chức 3 đoàn dân công trên 300 người tham gia phục vụ nước bạn Lào, 400 người phục vụ các chiến trường trong nước; cung cấp hàng trăm tấn lương thực, thực phẩm phục vụ bộ đội và dân công hoả tuyến.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đã có 340 con em các dân tộc của huyện lên đường nhập ngũ, tham gia bảo vệ Tổ quốc và nhiều người đã hy sinh anh dũng, góp phần cùng với nhân dân cả nước đánh thắng đế quốc Mỹ, thống nhất đất nước năm 1975. Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy Yên Bái, Đảng bộ đã tập trung lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong huyện cùng cả nước thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tháng 9/1975, tại kỳ họp thứ hai, Quốc hội khoá V đã quyết nghị bỏ cấp khu trong hệ thống các đơn vị hành chính; hợp nhất ba tỉnh Yên Bái, Nghĩa Lộ, Lào Cai thành tỉnh Hoàng Liên Sơn và Mù Cang Chải trực thuộc tỉnh Hoàng Liên Sơn.

Tháng 7/1976, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Mù Cang Chải rất vinh dự và tự hào được đón đồng chí Lê Duẩn - Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng lên thăm và làm việc. Tổng Bí thư  ghi nhận và biểu dương những cố gắng và thành tựu mà Đảng bộ, chính quyền, nhân dân địa phương đã đạt được. Đồng chí động viên Đảng bộ, nhân dân Mù Cang Chải tiếp tục phấn đấu giành được nhiều thắng lợi hơn nữa.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện đã tích cực phấn đấu, vượt qua khó khăn, thử thách để phát triển kinh tế - xã hội; cải tạo và xoá bỏ các tập quán lạc hậu trong đời sống văn hoá, tinh thần, đặc biệt là không trồng cây thuốc phiện, không du canh du cư trong đồng bào Mông; từng bước xoá đói giảm nghèo, xây dựng quê hương mới, giữ vững ổn định chính trị và phát triển. Tháng 2/1979, xảy ra chiến tranh biên giới phía Bắc, quân và dân Mù Cang Chải đã cùng với nhân dân cả nước đóng góp sức người, sức của bảo vệ vững chắc biên giới Tổ quốc.  

Tháng 12/1986, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã đánh giá tình hình, vạch rõ nguyên nhân khủng hoảng kinh tế - xã hội từ nhiều năm trước và đề ra đường lối đổi mới toàn diện nhằm đưa nước ta thoát khỏi tình trạng khủng hoảng, tiếp tục đi lên chủ nghĩa xã hội.

Sau 5 năm (1986 - 1991) thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, kinh tế, xã hội của Mù Cang Chải đã có những tiến bộ ban đầu đáng ghi nhận. Tuy còn những khó khăn, thách thức nhưng những thành tựu đạt được là điểm tựa để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương vững bước trên con đường tiếp tục công cuộc đổi mới, xoá đói nghèo và hủ tục lạc hậu, xây dựng thôn, bản văn hóa, xây dựng quê hương ấm no, hạnh phúc, góp phần rút ngắn khoảng cách kinh tế - xã hội giữa vùng cao với các huyện vùng thấp trong tỉnh.

Tháng 10/1991, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá VIII đã quyết định chia tỉnh Hoàng Liên Sơn thành hai tỉnh Yên Bái và tỉnh Lào Cai, huyện Mù Cang Chải trực thuộc tỉnh Yên Bái. Từ năm 1991 đến nay, Đảng bộ huyện đã trải qua hơn 4 nhiệm kỳ đại hội. Trong điều kiện thuận lợi, khó khăn và thời cơ, thách thức đan xen, có sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, trực tiếp là của Tỉnh ủy - Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân tỉnh cùng sự phối hợp, giúp đỡ có hiệu quả của các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh, đặc biệt là sự nỗ lực vươn lên của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong huyện, Mù Cang Chải đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Cùng với những kết quả phát triển kinh tế, xã hội, Đảng bộ huyện luôn coi trọng nhiệm vụ then chốt xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, nhất là hệ thống chính trị cơ sở. Từ chỗ có một tổ Đảng năm 1957, đến nay, đã có 34 chi, Đảng bộ trực thuộc và 171 chi bộ trực thuộc Đảng bộ cơ sở với 1.774 đảng viên; hàng năm, có từ 80% - 85% tổ chức cơ sở Đảng và chính quyền, đoàn thể vững mạnh, không có tổ chức yếu kém.  

Đồng chí Giàng A Tông - Phó bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện kiểm tra giống cây sơn tra tại xã Púng Luông.

55 năm qua, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc huyện Mù Cang Chải đã đạt được những thành tựu to lớn. Ghi nhận những thành tựu đó, năm 1998, xã Cao Phạ được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang thời kỳ kháng chiến chống Pháp"; năm 2000, huyện Mù Cang Chải được phong tặng danh hiệu "Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới"; năm 2007 được cấp Bằng công nhận Danh thắng ruộng bậc thang cấp quốc gia.

Nỗ lực vươn lên, không ngại khó khăn, anh dũng trong đấu tranh cách mạng và dám nghĩ, dám làm trong công cuộc đổi mới, Mù Cang Chải hôm nay đã phổ cập giáo dục trung học cơ sở ở 13/14 xã, thị trấn; nhiều hủ tục lạc hậu đã cơ bản được xoá bỏ; bộ mặt nông thôn, điện, đường, trường học, trạm xá, thủy lợi, trụ sở các xã đã khang trang, có điện lưới quốc gia thắp sáng. Cơ cấu kinh tế, chuyển đổi ngành nghề lao động nông thôn đang khởi sắc với nhiều nhân tố mới. Đội ngũ cán bộ truởng thành cả về số lượng và chất lượng; quốc phòng - an ninh không ngừng được củng cố và tăng cường.

Kỷ niệm 55 năm thành lập huyện, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc Mù Cang Chải vô cùng tự hào, tràn đầy niềm tin và phấn khởi đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất của Đảng, Nhà nước trao tặng. Nhân dịp này, Đội du kích Khau Phạ được ghi dấu ấn lịch sử ở nơi thành lập - nơi các du kích năm xưa đã chiến đấu oanh liệt, làm cho thực dân Pháp kinh hoàng, góp phần cùng quân chủ lực của bộ đội ta giải phóng Nghĩa Lộ, giải phóng Điện Biên.

Phát huy truyền thống anh hùng, Mù Cang Chải quyết tâm xây dựng địa phương giàu về kinh tế, ổn định về chính trị, vững mạnh về quốc phòng - an ninh. Chặng đường tiếp theo dù có nhiều khó khăn, thách thức nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Mù Cang Chải nêu cao quyết tâm, đoàn kết, thực hiện thành công công cuộc đổi mới, xây dựng huyện ngày càng giàu mạnh.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của huyện Mù Cang Chải giai đoạn 2005 - 2010 đạt 11,45%/năm và năm 2012 ước đạt 15%, cao nhất từ trước đến nay; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, tỷ trọng nông - lâm nghiệp giảm, tỷ trọng công nghiệp - dịch vụ tăng; GDP bình quân đầu người đạt trên 7 triệu đồng/năm. Sản xuất lương thực năm 2012 ước đạt 24.000 tấn; độ che phủ rừng đạt 59%; tổng giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp ước đạt trên 68 tỷ đồng; cơ sở hạ tầng tiếp tục được đầu tư xây dựng; bê tông hóa và rải cấp phối trên 150km đường nông thôn, xây dựng 12 cầu treo mới; 100% số xã có đường ô tô đến trung tâm, 100% số bản có đường xe máy; 70% số hộ được dùng điện lưới quốc gia; bình quân có 36 máy điện thoại/100 dân. Sự nghiệp văn hoá - xã hội được coi trọng và có nhiều tiến bộ mới: tạo việc làm cho 850 người lao động/năm, xóa được 922 căn nhà dột nát cho nhân dân; tỷ lệ phủ sóng Đài Tiếng nói Việt Nam 100% địa bàn, phủ sóng truyền hình 80%; việc thực hiện các chính sách xã hội với thương binh, gia đình liệt sỹ, gia đình có công với cách mạng, các đối tượng chính sách thường xuyên được đảm bảo; phổ cập giáo dục trung học cơ sở được 13/14 đơn vị xã, thị trấn; công tác quốc phòng - an ninh được củng cố và tăng cường, góp phần làm cho tình hình chính trị - xã hội ổn định, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo.

Ngô Thanh Giang - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Huyện ủy Mù Cang Chải