Ngày 15/7/1950, tại Núi Hồng, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, Bác Hồ đã đích thân sáng lập Đội Thanh niên xung phong (TNXP) công tác đầu tiên gồm 225 cán bộ, đội viên - khai sinh ra lực lượng TNXP sau này. Ngày 20/3/1951, Bác Hồ đến thăm Đơn vị TNXP thuộc Liên phân đội 312 làm nhiệm vụ tại cầu Nà Cù, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Cạn và đọc tặng 4 câu thơ:

"Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên".

Bốn câu thơ này đã trở thành kim chỉ nam hành động đối với các thế hệ TNXP Việt Nam. Các thế hệ TNXP Việt Nam đã lập nên nhiều chiến công xuất sắc trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ của dân tộc và nhiều thành tích vẻ vang trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. 62 năm qua, lực lượng TNXP Việt Nam không ngừng phát triển, trưởng thành và nối tiếp nhau viết nên truyền thống vẻ vang, anh hùng.

Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn tự hào, đánh giá cao vai trò, đóng góp cũng như cống hiến của các thế hệ TNXP. Lực lượng TNXP Việt Nam đã vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Sao Vàng, Huân chương Thành đồng Tổ quốc và nhiều phần thưởng cao quý khác. Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã tặng lực lượng TNXP Việt Nam bức trướng mang dòng chữ:

"Chiến đấu dũng cảm
Lao động sáng tạo
Lập công xuất sắc".

Trong hai cuộc kháng chiến, tỉnh Yên Bái đã có 6.000 TNXP tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu, làm các nhiệm vụ đảm bảo giao thông những tuyến đường huyết mạch, xây dựng đường sắt Hà Nội - Lào Cai, Sân bay Yên Bái, đường 13A Hiên đi đèo Lũng Lô... Trong những thành tích ấy có sự đóng góp tích cực của lực lượng TNXP thành phố Yên Bái. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, lực lượng TNXP thành phố tích cực tham gia nhiệm vụ phát triển kinh tế địa phương và thường xuyên liên hệ, giúp đỡ nhau trong công việc và cuộc sống.

Tập hợp và đẩy mạnh các hoạt động nghĩa tình đồng đội của các cựu TNXP, thể theo nguyện vọng của đông đảo các cựu TNXP cùng với nỗ lực của Ban vận động thành lập Hội cựu TNXP thành phố Yên Bái; sự quan tâm lãnh đạo của Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố; sự phối hợp của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Đoàn thanh niên các cấp của thành phố Yên Bái và sự chỉ đạo, giúp đỡ của Hội cựu TNXP tỉnh Yên Bái, ngày 19/11/2007, Hội Cựu TNXP thành phố Yên Bái đã được thành lập và đi vào hoạt động theo đúng tôn chỉ, mục đích và các quy định của Nhà nước. Đặc biệt, ngay sau Đại hội, Thường trực Thành hội đã tập trung chỉ đạo thành lập các chi hội cấp xã, phường.

Chỉ sau 9 tháng, thành phố đã cơ bản hoàn thành việc thành lập chi hội 17 xã, phường và thu hút trên 300 hội viên tham gia tổ chức hội, chiếm 90% tổng số cựu TNXP. Tổ chức hội đã trở thành ngôi nhà chung, tập hợp ý chí, nguyện vọng, tâm tư, tình cảm và động viên cựu TNXP tiếp tục tham gia các hoạt động xã hội.

Thông qua việc thành lập hội và các hoạt động của tổ chức hội đã giúp cho các cấp ủy Đảng, chính quyền, các cấp, các ngành và nhân dân địa phương nhận thức rõ hơn về truyền thống anh hùng, phẩm chất tốt đẹp của lực lượng TNXP Việt Nam và vị thế của tổ chức hội ngày nay.

Các cấp hội đã phối hợp với các cấp bộ Đoàn và các ngành chức năng hướng dẫn lập hồ sơ, xác minh, thẩm định, giải quyết mọi chế độ, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với cựu TNXP; phát hiện, kiến nghị với Đảng, Nhà nước, các cơ quan chức năng về những quy định không phù hợp với tình hình thực tiễn, những sai sót trong quá trình thực hiện và đề xuất bổ sung những quy định mới để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết chính sách, chế độ.

Đến nay, thành phố có 16 trường hợp được hưởng trợ cấp thương tật như thương binh, 52 trường hợp được hưởng trợ cấp một lần (1,5 triệu đồng), 16 đồng chí được hưởng trợ cấp thường xuyên, 35 đồng chí  được cấp thẻ bảo hiểm y tế, 5 đồng chí được hưởng chế độ nạn nhân chất độc da cam, 3 đồng chí được hưởng chế độ mai táng phí.

Hoạt động nghĩa tình đồng đội được phát động mạnh mẽ với những hình thức đa dạng, nội dung phong phú và thiết thực đã khơi dậy tình cảm đồng đội, thu hút cựu TNXP cùng đông đảo nhân dân tham gia. Trong phong trào đã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân điển hình như: Chi hội phường Minh Tân, Chi hội xã Văn Tiến, Chi hội phường Nguyễn Phúc; các đồng chí Đinh Thị Lục, Trần Công Chính, Nguyễn Thị Khởi, Bùi Hữu Quang...

Các tập thể và cá nhân đã dành nhiều công sức, kinh nghiệm, giúp đồng đội làm kinh tế giỏi như phát triển chăn nuôi, làm trang trại, trồng cây sinh vật cảnh, xây dựng Quỹ “Nghĩa tình đồng đội” được 35 triệu đồng; tặng 15 sổ tiết kiệm trị giá 44 triệu đồng; thăm hỏi và tặng các gia đình bị thiên tai, hoạn nạn 150 suất quà trị giá 30 triệu đồng; thăm hỏi hội viên ốm đau đột xuất, giúp đỡ hội viên có hoàn cảnh khó khăn vươn lên phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, ổn định cuộc sống. Hội đã tranh thủ sự giúp đỡ của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Hội Cựu TNXP tỉnh Yên Bái và các ngành chức năng, các đoàn thể, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm đóng góp để xây dựng nhà “Đại đoàn kết”.

Hội đã tổ chức, động viên đông đảo cựu TNXP toàn thành phố tích cực tham gia cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" với các hình thức và nội dung phong phú.

Qua học tập, quán triệt, các chi hội đã xây dựng chương trình hành động cụ thể, thiết thực gắn với nội dung hoạt động của tổ chức hội, tạo tinh thần và khí thế phấn khởi, sôi nổi trong cựu TNXP. Các hội viên đã nêu gương sáng trong cộng đồng dân cư; tích cực tham gia xây dựng phường, xã, khu dân cư an toàn, gia đình văn hoá; tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và chống tham nhũng, tiêu cực, bài trừ tệ nạn xã hội.

Phát huy những thành tích đạt được trong nhiệm kỳ 2007 - 2012, Hội cựu TNXP thành phố Yên Bái tiếp tục đẩy mạnh công tác tập hợp, đoàn kết rộng rãi các thế hệ TNXP, xây dựng tổ chức hội ngày càng vững mạnh; chú trọng nâng cao hiệu quả các mặt hoạt động, vì nghĩa tình đồng đội; làm nhân chứng cho chính quyền giải quyết chế độ, chính sách cho cựu TNXP; vận động cựu TNXP gương mẫu trong cuộc sống, thực hiện theo lời dạy và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và vận động nhân dân tham gia các phong trào yêu nước, công tác xã hội, chung sức thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của địa phương, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Nguyễn Thị Chung - Chủ tịch Hội TNXP thành phố Yên Bái   
Với những kết quả đạt được trong 5 năm qua (2007 - 2012), Trung ương Hội cựu TNXP Việt Nam đã tặng 1 cờ thi đua xuất sắc, 1 bằng khen cho Hội cựu TNXP thành phố Yên Bái và tặng bằng khen cho 3 tập thể, 4 cá nhân; Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái tặng bằng khen cho 1 tập thể và 4 cá nhân; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Yên Bái tặng bằng khen cho 2 tập thể và 7 cá nhân; Hội cựu TNXP tỉnh Yên Bái tặng giấy khen cho 8 tập thể và 16 cá nhân; Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tặng Kỷ niệm chương TNXP cho 250 đồng chí; 35 đồng chí được tặng Kỷ niệm chương Chiến sĩ Trường Sơn, 28 đồng chí được tặng Huy hiệu Chiến sĩ Trường Sơn.