Thảo luận về dự án Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại hội trường, các đại biểu Quốc hội đã tập trung cho ý kiến về đánh giá một số vấn đề lớn, đó là việc ban hành quy phạm pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan đến việc thực hiện vốn trái phiếu Chính phủ; việc thi hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ cho đầu tư xây dựng cơ bản. Trong đó, tập trung đánh giá những mặt được, những tồn tại hạn chế của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Nhiều đại biểu cho rằng: Hành vi lãng phí không kém gì tham nhũng, trong khi đó chế tài chưa quan tâm đúng mức. Có đại biểu đề nghị nên nâng lên thành Bộ Luật. Bởi thực thế, lãng phí rất ghê gớm, có khi còn hơn cả tham nhũng. Tham nhũng còn có con người cụ thể, qui ra bao nhiêu tiền từ công tác thanh tra, điều tra và có truy tố rõ ràng, còn lãng phí thì vô cùng, không định lượng được. Nhiều năm qua, Đảng, Chính phủ đã có các nghị quyết, qui định thể hiện quyết tâm chính trị cao về chống lãng phí. Trên từng lĩnh vực đều có qui định cụ thể, ví dụ như việc sử dụng xăng, xe… nhiều tỉnh, thành cũng cụ thể hóa thành qui chế, qui định bắt buộc và nhiều cuộc vận động khác để làm gương của cán bộ công chức. Tuy nhiên, đối chiếu thực tế, lãng phí còn lớn, cụ thể như việc tổ chức lễ khởi công, động thổ, lễ kỷ niệm, lễ hội… Thời gian qua, tình trạng lãng phí chưa ngăn chặn được; vấn đề này, có thể do công tác tổ chức, triển khai thực hiện Luật chưa quyết liệt, hoặc do việc điều hành còn nhiều bất cập.

Trong lần sửa đổi này, nhiều đại biểu cho rằng: cần đưa vào xử lý hành vi lãng phí thời gian. Vì vậy để khắc phục tình trạng này, cần xác định cụ thể hơn, rõ hơn về mức độ như thế nào được coi là lãng phí, ở mức độ bao nhiêu thì xử lý trách nhiệm thế nào và cần qui định trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân, tránh tình trạng qui trách nhiệm tập thể một cách chung chung, khó xử lý. Để chống lãng phí hiệu quả, một trong các điều kiện qui định là hành vi lãng phí phải được định lượng cụ thể, lãng phí ít thì xử lý hành chính, còn lãng phí nghiêm trọng thì phải xem là chiếm đoạt tài sản công, vì mục đích tư lợi là tham nhũng và phải truy cứu trách nhiệm hình sự.

Để khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải vốn, tài sản của Nhà nước, theo các đại biểu Quốc hội chỉ nên phê duyệt tổng vốn trái phiếu Chính phủ, tốc độ tăng trưởng kinh tế và lạm phát; đồng thời sẽ phân vốn hàng năm cho các địa phương để xây dựng các dự án, công trình. Địa phương phải chọn lọc dự án đầu tư và phải chịu trách nhiệm với số vốn đã được phân cấp để xây dựng dự án; đồng thời phải có báo cáo với Chính phủ tiến trình thực hiện như thế nào. Các đại biểu đã phân tích, đánh giá trách nhiệm của các cơ quan có liên quan đối với các sai phạm, hạn chế trong công tác quản lý sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ và đưa ra các giải pháp xử lý, nhất là với các dự án đang triển khai một cách hiệu quả.

Cùng ngày, các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi), đồng thời tiến hành thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng.

Đức Toàn