Những ngày này, nông dân ở tất cả các địa phương tích cực chăm sóc cây trồng vụ đông, khẩn trương thu hoạch các diện tích rau màu sớm, chuẩn bị mọi điều kiện về đất đai, vật tư, phân bón, nhân lực cho sản xuất vụ đông xuân.

Theo kế hoạch, toàn tỉnh đưa vào gieo cấy 17.900ha lúa đông xuân, phấn đấu năng suất bình quân đạt từ 54,2 tạ/ha, sản lượng khoảng 96.990 tấn thóc; cơ cấu giống lúa lai chiếm 50% - 55%, chủ yếu là các giống: Nhị ưu 838, Nhị ưu 63, Syn6 và lúa thuần chất lượng cao tập trung vào các giống: Hương Chiêm, DDS1, HT1, KD18… Bước vào sản xuất vụ đông xuân năm nay được dự báo trước hàng loạt khó khăn như: khả năng hạn hán có thể xảy ra trên diện rộng, nguy cơ dịch bệnh hại lúa cao cộng thêm giá lúa giống, phân bón và nhiều loại vật tư khác tăng cao hơn so với năm trước.

Một trong những vấn đề lo ngại nhất trong sản xuất vụ xuân năm nay là nguồn giống lúa lai gặp nhiều khó khăn, giá giống ở mức cao, dao động từ 65.000 đồng đến 90.000 đồng/kg. Ngành nông nghiệp đã chỉ đạo các huyện, thị nắm bắt nhu cầu từng loại giống, số lượng giống, chủ động liên hệ với các đơn vị sản xuất, kinh doanh giống cây trồng cung ứng đủ giống kịp thời cho sản xuất.

Theo dự báo, vụ xuân năm nay, nguy cơ hạn hán có thể xảy ra trên diện rộng, đặc biệt là thời điểm cuối tháng 12, đầu tháng 2, 3, 4 năm 2014. Phòng chống hạn cho lúa xuân, ngành nông nghiệp đã chủ động kiểm tra các hồ chứa nước, công trình thủy lợi. Các huyện, thị chỉ đạo nông dân tu sửa, nạo vét hệ thống kênh mương nội đồng; rà soát lại kế hoạch diện tích gieo cấy lúa xuân và năng lực tưới của hệ thống thủy lợi để có biện pháp, kế hoạch sản xuất.

Đối với những diện tích lúa không chủ động được nước tưới cần có kế hoạch chuyển sang cây trồng cạn khác ngay từ đầu vụ như cây ngô, đậu tương để nâng cao hiệu quả sản xuất, không để đất trống. Bên cạnh việc chuẩn bị vật tư phục vụ cho sản xuất, ngành nông nghiệp, các huyện, thị đẩy mạnh công tác tuyên truyền với phương châm “sáng ngô đông, chiều lúa xuân”, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất như làm mạ khay, gieo cấy giống lúa phù hợp, bón phân cân đối… tạo năng suất, chất lượng cao nhất.

Các địa phương tập trung đẩy mạnh diện tích gieo cấy bằng giống có năng suất cao và với các vùng lúa trọng điểm cần kết hợp giữa giống có năng suất cao và chất lượng cao, tạo khối lượng lúa hàng hóa. Bên cạnh đó là mở rộng mô hình cánh đồng mẫu lớn sản xuất cùng một giống theo hướng hàng hóa nhằm giảm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế.

Đặc biệt, tránh nông dân xé rào gieo cấy trước thời vụ dẫn đến lúa trỗ sớm, có nguy cơ gặp rét giai đoạn lúa trỗ, gây ảnh hưởng đến năng suất lúa thì khâu thời vụ được chỉ đạo nghiêm ngặt. Cụ thể, đối với các huyện vùng thấp, đảm bảo lúa trỗ an toàn từ 1/5 - 10/5, đảm bảo cơ cấu làm cây vụ đông; các huyện vùng cao tập trung cấy sau tết Nguyên đán và sau tiết lập xuân (ngày 4/2/2014) là chủ yếu.

Một trong những giải pháp “né rét” cho lúa xuân là ngành nông nghiệp khuyến cáo các địa phương hạn chế tối đa gieo cấy trà xuân sớm, tập trung gieo cấy trà xuân chính vụ và mở rộng tối đa trà xuân muộn. Bên cạnh đó, các địa phương cũng cần chú ý chuẩn bị giống dự phòng bằng những giống lúa ngắn ngày để ứng phó kịp thời nếu gặp điều kiện thời tiết rét đậm, rét hại; mở rộng diện tích lúa gieo thẳng bằng dụng cụ sạ hàng hoặc gieo bằng tay trên chân đất vàn và vàn cao.

Ngành cũng khuyến cáo nông dân không gieo mạ hoặc gieo thẳng, cấy lúa trong những ngày trời rét đậm, nhiệt độ dưới 15 độ; 100% diện tích mạ được che phủ bằng ni-lông để chống rét và hạn chế sự nhiễm bệnh vàng xoắn lá, lùn sọc đen hại lúa; tăng cường áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong canh tác lúa như SRI.

Vụ đông xuân có những khó khăn nhất định song với sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp, các ngành, các giải pháp cụ thể cùng nỗ lực của nông dân, chắc chắn nhà nông Yên Bái sẽ có một mùa vụ bội thu.

 Văn Thông